Σε εκστρατεία στήριξης της τουρκικής οικονομίας επιδίδεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναζητώντας εμπορικές συμφωνίες και επενδύσεις από τις χώρες του Kόλπου. Μέρος αυτής της εκστρατείας είναι και η συμφωνία πώλησης drones που συνήψε ο τούρκος πρόεδρος με τη Σαουδική Αραβία αυτή την εβδομάδα, η οποία χαρακτηρίζεται ως «το μεγαλύτερο αμυντικό εξαγωγικό συμβόλαιο στην ιστορία της Τουρκίας».
Ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον βασιλιά Σαλμάν μπιν Αμπντούλ Αζίζ αλ Σαούντ και τον διάδοχο του θρόνου της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στην Τζέντα τη Δευτέρα, προτού πετάξει στο Κατάρ και στη συνέχεια στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, συνοδευόμενος από 200 τούρκους επιχειρηματίες. Οπως δήλωσε ο ίδιος ο Ερντογάν, ο κυριότερος στόχος της τριπλής επίσκεψης ήταν «οι κοινές επενδύσεις και οι εμπορικές δραστηριότητες» με τις τρεις αυτές εύπορες χώρες.
Η Αγκυρα έχει ανάγκη τις χώρες του Κόλπου για να μειώσει την πίεση στην τουρκική οικονομία όσο και αυτές έχουν ανάγκη την Τουρκία γιατί αναζητούν επενδυτικούς τομείς πέρα από την εκμετάλλευση πετρέλαιο
Συμβόλαιο-μαμούθ
Η τουρκική κατασκευάστρια εταιρεία Baykar αποκάλυψε ότι στην Τζέντα υπογράφτηκε, μεταξύ του σαουδάραβα υπουργού Αμυνας Χαλίντ μπιν Σαλμάν και του τούρκου ομολόγου του Γιασάρ Γκιουλέρ, το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα συμβόλαιό της για να εξαγάγει μη επανδρωμένα αεροσκάφη τύπου Akinci, προκειμένου να ενισχύσουν την αεροπορία και το ναυτικό της Σαουδικής Αραβίας.
Η Baykar θα παράσχει επίσης εκπαίδευση για τον χειρισμό των drones και τεχνική υποστήριξη, ενώ η συμφωνία περιλαμβάνει προβλέψεις για κοινή παραγωγή και μεταφορά τεχνολογίας, τα οποία αποτελούν προτεραιότητα για το Ριάντ. Περισσότερες λεπτομέρειες για τη συμφωνία αναμένεται να γίνουν γνωστές στη Διεθνή Εκθεση Αμυντικής Βιομηχανίας που θα πραγματοποιηθεί στην Τουρκία την ερχόμενη εβδομάδα.
Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις άρχισαν να χρησιμοποιούν τα Akinci τον Αύγουστο του 2021 και η Baykar υποστηρίζει ότι ήδη έχει υπογράψει έξι συμβόλαια για την εξαγωγή τους. H εταιρεία κατασκευάζει και τα drones TB2, που απέκτησαν «όνομα» διεθνώς στον πόλεμο του Αζερμπαϊτζάν με την Αρμενία, στη Λιβύη και στην Ουκρανία.
Πρόσφατα η Baykar υπέγραψε συμφωνία αξίας 370 εκατ. δολαρίων με το υπουργείο Αμυνας του Κουβέιτ για την παροχή ΤΒ2. Υπάρχουν πληροφορίες ότι πέρυσι διαπραγματεύτηκε παρόμοια συμφωνία με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Το Κόσοβο είναι η τελευταία από μια σειρά χωρών που προμηθεύτηκαν ΤΒ2, όπως ανακοίνωσε πρόσφατα με ανάρτησή του στο Facebook ο πρωθυπουργός Αλμπίν Κούρτι. Η Baykar αναπτύσσει επίσης ένα μη επανδρωμένο μαχητικό αεροσκάφος ονόματι Kizilelma.
Σύμφωνα με τον Αντρέας Κριγκ, καθηγητή στο King's College του Λονδίνου και διευθύνοντα σύμβουλο της MENA Analytica, μιας εταιρείας ανάλυσης στρατηγικών κινδύνων με έδρα το Λονδίνο και επίκεντρο τη Μέση Ανατολή, «οι Σαουδάραβες έκαναν μια έξυπνη κίνηση επενδύοντας στην επεκτεινόμενη αμυντική βιομηχανία της Τουρκίας». Τα drones Akinci «θα εξαχθούν στη Σαουδική Αραβία με τη δυνατότητα μερικά να κατασκευαστούν στο βασίλειο», ενώ παράλληλα «θα βοηθήσουν τη Σαουδική Αραβία να διαφοροποιήσει την αμυντική εξάρτησή της από τη Δύση», αγοράζοντας μάλιστα ένα προϊόν «που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα αντίστοιχα δυτικά και στοιχίζει 25% φθηνότερα».
Η επίσκεψη αυτή του Ερντογάν στη Σαουδική Αραβία είναι η δεύτερη αφότου οι δύο χώρες εξομάλυναν τις σχέσεις τους, που δοκιμάζονταν από το 2018 και τη δολοφονία του σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι εντός του προξενείου της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη. Η Αγκυρα είχε εξοργίσει τότε το Ριάντ επειδή ερεύνησε επίμονα τη δολοφονία και αποκάλυψε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες στα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Οι διμερείς σχέσεις εξομαλύνθηκαν από τον Απρίλιο του 2022, όταν ο Ερντογάν επισκέφθηκε τη Σαουδική Αραβία, ενώ ο πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν επισκέφθηκε την Τουρκία τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Ενδεικτικό της εξομάλυνσης των σχέσεων είναι ότι τον περασμένο Μάρτιο η Σαουδική Αραβία κατέθεσε 5 δισ. δολάρια στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας.
Συμφωνίες στα Εμιράτα
Στο Αμπου Ντάμπι ο Ερντογάν υπέγραψε με τον σεΐχη των Εμιράτων Μοχάμεντ μπιν Ζαγέντ αλ Ναχιάν συμφωνίες ύψους 50,7 δισ. δολαρίων, στους τομείς της ενέργειας, της ανάπτυξης φυσικών πόρων, της διαστημικής και αμυντικής συνεργασίας. Ο τούρκος πρόεδρος έκανε προσπάθειες την τελευταία διετία για να βελτιώσει τις σχέσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που, όπως εκείνες με τη Σαουδική Αραβία, είχαν πάρει άσχημη τροπή την τελευταία δεκαετία λόγω της υποστήριξης της Τουρκίας προς το πολιτικό Ισλάμ και τα φιλοδημοκρατικά κινήματα στη Μέση Ανατολή την εποχή της Αραβικής Ανοιξης, την οποία τα βασίλεια του Κόλπου θεωρούσαν ως υπαρξιακή απειλή. Επίσης, το 2017, η Τουρκία είχε πάρει το μέρος του Κατάρ όταν οι υπόλοιπες χώρες του Κόλπου το είχαν κάνει πέρα για ένα διάστημα λόγω της σχέσης της Ντόχα με το Ιράν.
Αναλυτές τονίζουν ότι τόσο η Αγκυρα έχει ανάγκη τις χώρες του Κόλπου για να μειώσει την πίεση στην τουρκική οικονομία όσο και αυτές έχουν ανάγκη την Τουρκία γιατί αναζητούν επενδυτικούς τομείς προκειμένου να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους από την εκμετάλλευση του πετρελαίου. Τον Ιούνιο το έλλειμμα του τουρκικού προϋπολογισμού έφτασε τα 8,37 δισ. δολάρια, δηλαδή επταπλασιάστηκε σε σχέση με πριν από έναν χρόνο. Σε μια προσπάθεια εξεύρεσης εσόδων, η Αγκυρα αύξησε τον φόρο στα καύσιμα την περασμένη Κυριακή. Η αύξηση αυτή είναι η τελευταία σε μια σειρά πρόσφατων αυξήσεων, όπως του ΦΠΑ κατά δύο μονάδες και των εταιρικών φόρων κατά πέντε.
Στο ίδιο πλαίσιο εξομάλυνσης σχέσεων και ενίσχυσης της οικονομίας, την ερχόμενη Παρασκευή θα επισκεφθεί την Αγκυρα ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου, λίγες ημέρες μετά τον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς που αναμένεται στην Τουρκία μεθαύριο Τρίτη. Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη ισραηλινού πρωθυπουργού στην Τουρκία από τον Εχούντ Ολμερτ το 2008. Υστερα από χρόνια εντάσεων – που ξεκίνησαν το 2010 όταν ισραηλινοί κομάντος εισέβαλαν στο τουρκικό πλοίο «Μαβί Μαρμαρά» που κατευθυνόταν προς τη Γάζα για να σπάσει τον κλοιό που της είχε επιβάλει το Ισραήλ, σκοτώνοντας 10 τούρκους ακτιβιστές – οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις άρχισαν να βελτιώνονται τον τελευταίο χρόνο. Στην ατζέντα των συνομιλιών του Ερντογάν με τον Νετανιάχου, εκτός από το Παλαιστινιακό, βρίσκονται το εμπόριο και η ενέργεια, με την Τουρκία να επιθυμεί να εξαγάγει ισραηλινό αέριο προς την Ευρώπη.