Τίποτα δεν είναι οριστικό και βέβαιο παρά τις διαρκείς υποσχέσεις και αισιόδοξες διαρροές. Και αυτό γιατί τελικά στο Υπουργείο Οικονομικών δεν ξεκινούν από την μεγάλη πτώση των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα, αλλά από την ανάγκη να εισπραχθούν συγκεκριμένα μεγάλα ποσά, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια διαρκώς. Κατά τα άλλα στο τραπέζι βρίσκονται ο νέος τρόπος υπολογισμού του κύριου και του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, οι απαλλαγές και οι εκπτώσεις, καθώς και οι αλλαγές στα κλιμάκια, στους συντελεστές φόρου και στο αφορολόγητο όριο σε αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, κληρονομιές και δωρεές.
Παράλληλα «παγώνει» για ακόμη έναν χρόνο, μέχρι το τέλος του 2017, η επιβολή φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων, ενώ προωθείται άμεσα διάταξη που θα δίνει στους φορολογουμένους τη δυνατότητα εκχώρησης ακινήτων στο Δημόσιο για την πληρωμή φόρου κληρονομιάς.
Το κλειδί για το εύρος και την έκταση των αλλαγών είναι η αντικατάσταση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από εμπορικές τιμές, όπου σήμερα σε πολλές περιοχές υπερβαίνουν τις αγοραίες ακόμη και πάνω από 50%. Ωστόσο οι συζητήσεις της ειδικής Επιτροπής για την αντικατάσταση συνεχίζονται μετ' εμποδίων και αρμόδιοι παράγοντες θεωρούν τουλάχιστον αμφίβολο τον στόχο που έχει τεθεί με το επικαιροποιημένο Μνημόνιο για ολοκλήρωση της εργασίας έως τον Ιούνιο του 2017.
Στο υπουργείο Οικονομικών θέλουν να δημιουργήσουν ένα νέο σύστημα που θα προβλέπει ρήτρες «προσαρμογής» των αξιών της Εφορίας στα δεδομένα της αγοράς ώστε να μην υπάρξει ξανά «κενό» ανάμεσα στις θεωρητικές αξίες και σε αυτές που ισχύουν στην αγορά. Κάθε φορά που θα αλλάζουν οι εμπορικές τιμές των ακινήτων, θα αλλάζουν και οι τιμές που λαμβάνει υπόψη της η Εφορία για τη φορολόγηση . Εκτός από τις τιμές ζώνης που θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν, αλλαγές θα πρέπει να γίνουν και στους συντελεστές εμπορικότητας, οι οποίοι πλέον δεν έχουν καμία σχέση με τη νέα πραγματικότητα.
Η κυβέρνηση σχεδιάζει να προχωρήσει στην αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από φόρο ακινήτων κατά τα πρότυπα του ΦΑΠ με την καθιέρωση αφορολόγητου ορίου της τάξης των 20.000-30.000 ευρώ, αλλά αυτό «κολλάει» στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των φορολογουμένων έχει ακίνητη περιουσία σχετικά μικρής αξίας και ένα τέτοιο μέτρο θα προκαλούσε μεγάλες απώλειες εσόδων που θα πρέπει να αντισταθμιστούν από αύξηση της επιβάρυνσης για τις μεσαίες και υψηλές ιδιοκτησίες. Ο σχεδιασμός προβλέπει αλλαγές στους συντελεστές και στα κλιμάκια που εφαρμόζονται σήμερα για τον υπολογισμό του κύριου αλλά και του συμπληρωματικού φόρου, έτσι ώστε να υπάρξει ελάφρυνση για τους μικροϊδιοκτήτες και κλιμακωτή αύξηση για τους υπόλοιπους ανάλογα με την αξία της συνολικής ακίνητης περιουσίας. Αν δεν προχωρήσει το 2017 το σενάριο του ΦΑΠ, το ενναλλακτικό σενάριο προβλέπει νέο «λίφτινγκ» στον φόρο, με μικρές ελαφρύνσεις στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, τις οποίες ενδεχομένως να χρηματοδοτήσει η ένταξη των αγροτεμαχίων στον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ.
Η μείωση των αντικειμενικών αξιών είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε αναπροσαρμογή προς τα κάτω των υφιστάμενων απαλλαγών για απόκτηση πρώτης κατοικίας, ενώ θα επηρεάσει και τις κλίμακες γονικών παροχών, κληρονομιών και δωρεών.
ΠΟΤΕ ΘΑ ΙΣΧΥΣΟΥΝ
Ακόμη και αν το χρονοδιάγραμμα για την εξίσωση των αντικειμενικών τιμών με τις εμπορικές βγει, ο ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους δεν είναι ξεκάθαρο εάν θα υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές των ακινήτων ή αυτές που ισχύουν σήμερα, καθώς για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνονται υπόψη οι τιμές που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα πρέπει να βεβαιωθούν 3,2 δισ. ευρώ για να εισπραχθούν τουλάχιστον 2,65 δισ. ευρώ. Στόχος κορυφαίος και αμετακίνητος.