Και είπαμε ότι σε αυτή τη δίνη της κρίσης, που αντιμετωπίζει η χώρα μας, θα πρέπει να κάνουμε τρία πράγματα ταυτόχρονα. Πρώτον, θα πρέπει να διορθώσουμε τα κακώς κείμενα, προχωρώντας με αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης. Στις Προγραμματικές Δηλώσεις εκθέσαμε στο Κοινοβούλιο ένα σχέδιο με στοχοχρονοδιάγραμμα το οποίο ακολουθούμε απαρέγκλιτα και λογοδοτούμε γι' αυτό και στο Κοινοβούλιο και κατ' επέκταση στους Έλληνες πολίτες, βήμα-βήμα.
Το δεύτερο που είπαμε είναι ότι έπρεπε να θωρακίσουμε σε αυτή την κρίση όλο το εκπαιδευτικό σύστημα, τους μαθητές και τις μαθήτριές μας, τους φοιτητές και τις φοιτήτριές μας. Και στο μέτρο του δυνατού έπρεπε να πάρουμε και κοινωνικά μέτρα, να κάνουμε κοινωνική πολιτική, για να μπορέσουμε να απαλύνουμε το βάρος που αντιμετωπίζει η κάθε ελληνική οικογένεια.
Βάλαμε στόχους και είπαμε εξ αρχής ότι, επειδή η παιδεία είναι εθνική υπόθεση, εμείς δεν θα γκρεμίσουμε. Θα έρθουμε να κρατήσουμε τα καλά που έχουν γίνει, να χτίσουμε πάνω σε αυτά και να μπορέσουμε στο μέτρο του δυνατού να κάνουμε βελτιώσεις.
Θέλω να πω -επειδή ακούστηκαν και διάφορα σχόλια απαξιωτικά για προκατόχους μου- ότι αυτό που πιστεύω είναι πως η προκάτοχός μου, με την οποία συνεργάστηκα, είχε ως μοναδικό γνώμονα τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και παρά τις όποιες πολιτικές μας διαφορές, έκανε σοβαρό έργο. Και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αυτό το έργο το συνεχίζουμε.
Και παρά το γεγονός ότι κάποιοι, όταν το καλοκαίρι φέραμε τις ρυθμίσεις του ν.4076, έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τις ρυθμίσεις αυτές ως οπισθοδρόμηση, τι αποκαλύφθηκε;
Αποκαλύφθηκαν δύο πράγματα. Ότι η μεγάλη αλλαγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, που είναι η απόρροια μιας τρικομματικής συναίνεσης της παρελθούσας Βουλής, ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Και με την ηλεκτρονική ψηφοφορία έγινε προφανές ότι η συντριπτική πλειοψηφία της πανεπιστημιακής κοινότητας θέλει να πάει μπροστά και μια ηχηρή μειοψηφία μπλόκαρε κάθε αλλαγή. Η μεσοσταθμική συμμετοχή στις εκλογές των συμβουλίων των Ιδρυμάτων ξεπέρασε σε πολλές περιπτώσεις το 80%.
Αυτό νομίζω ότι είναι μια εκκωφαντική απάντηση σε όσους έσπευσαν να χαρακτηρίσουν τις αλλαγές, που γίνονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τον άλλο ή τον άλλο αρνητικό τρόπο.
Η δεύτερη έκπληξη ήταν ότι οι εκλογές και οι επιλογές στα εξωτερικά μέλη των συμβουλίων διοίκησης μάς έδωσαν ανθρώπους διεθνούς κύρους. Και αυτό είναι κάτι για το οποίο πρέπει νομίζω όλοι να πανηγυρίσουμε. Γιατί είναι και μια ψήφος εμπιστοσύνης στα Ιδρύματά μας.
Αντί λοιπόν να σπεύδουμε να απαξιώνουμε τα Ιδρύματά μας πρέπει να αποδεχθούμε ότι έχουμε καλά ιδρύματα, ότι υπάρχουν θύλακες αριστείας και το καθήκον, η πρόνοια της πολιτείας είναι να ενισχύσει τα δημόσια ιδρύματα. Γι' αυτό και θέσαμε ως δεύτερο στόχο το σχέδιο ΑΘΗΝΑ. Και είπαμε εξαρχής, από τις Προγραμματικές Δηλώσεις ποια θα είναι τα βήματα και ποια θα είναι η διαδικασία και την ακολουθούμε βήμα-βήμα και λογοδοτούμε γι' αυτό στη Βουλή και στους Έλληνες πολίτες. Χαράξαμε τα κριτήρια και ενημερώσαμε τους φορείς και τα Κόμματα για το ποια θα είναι αυτά τα κριτήρια.
Διότι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σας ακούω με μεγάλη προσοχή, όταν θέτετε τα θέματα της περιφέρειάς σας και είναι σεβαστά, αλλά δεν μπορεί να είναι τα τοπικά, τα τοπικίστικα κριτήρια αυτά τα οποία θα μας οδηγήσουν στην αναδιάταξη, στην αναδιάρθρωση, στην ανασυγκρότηση του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας. Θα πρέπει να βάλουμε, όπως βάλαμε, κριτήρια αξιοκρατικά, κριτήρια επιστημονικά, κριτήρια αναπτυξιακά και να τα ακολουθήσουμε απαρέγκλιτα. Οι Έλληνες πολίτες δεν περιμένουν τίποτα λιγότερο από μας. Αυτό πρέπει να το κάνουμε. Γι' αυτό μέσα από εντατικό διάλογο μιλήσαμε με κάθε ίδρυμα ξεχωριστά και σιγά-σιγά καταλήξαμε σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, το οποίο θα παρουσιάσουμε στα Κόμματα και φυσικά, θα δώσουμε στα ιδρύματα για να επακολουθήσει αυτός ο διάλογος ο οποίος θα μας οδηγήσει στις αλλαγές που θα αποτυπωθούν στο μηχανογραφικό δελτίο.
Αυτά όσον αφορά τα θέματα των αλλαγών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Διότι άκουσα κριτική για αυτό το νομοσχέδιο το οποίο ρυθμίζει θέματα εποπτευόμενων οργανισμών και μεταβατικές διατάξεις. Κάποιοι συνάδελφοι μίλησαν για αυτό το νομοσχέδιο ωσάν αυτό να αποτύπωνε το μεγάλο χάρτη των αλλαγών που φέρνει η Κυβέρνηση στην παιδεία. Τους παραπέμπω στις Προγραμματικές Δηλώσεις, για να κατανοήσουν ποιο είναι το πραγματικό σχέδιο όσον αφορά τις αλλαγές στην παιδεία. Δεν είναι αυτό το νομοσχέδιο.
Ως προς τις αλλαγές στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είπαμε εξαρχής ότι σε καμία ευνομούμενη χώρα του κόσμου δεν μπορεί να προοδεύσει το εκπαιδευτικό σύστημα, αν δεν υπάρχει αξιολόγηση: Αξιολόγηση δομών, διαδικασιών, στελεχών εκπαίδευσης. Και αυτό κάναμε. Μέσα από διεξοδικό διάλογο καταλήξαμε σε ένα σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο και αυτό θέσαμε υπ' όψιν των Κομμάτων, θέτουμε αμέσως υπ' όψιν και όλων των φορέων της εκπαίδευσης για να προχωρήσουμε στην αξιολόγηση. Η αξιολόγηση δεν γίνεται για θέματα τιμωρίας ή για θέματα απολύσεων ή για θέματα πειθαρχικά. Γι' αυτά υπάρχει το Πειθαρχικό Δίκαιο. Η αξιολόγηση γίνεται για να μπορέσουμε να δώσουμε κίνητρα βελτίωσης.
(Εκτενές απόσπασμα από τον πρώτο απολογισμό στη Βουλή του υπουργού Παιδείας καθηγητή Κων. Αρβανιτόπουλου, βουλευτή Πειραιά για τα υπουργικά του πεπραγμένα επτά μηνών).