Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Θεωδ. Φορτσάκης: Ο Πρωθυπουργός, το «4ο Μνημόνιο» και η παιδεία

Ψηφίστηκαν πριν από λίγες ημέρες τα νέα σκληρά μέτρα για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, από το «ούτε ένα ευρώ μέτρα», που διακήρυσσε ο Πρωθυπουργός, κατέληξε στα σχεδόν 5 δις ευρώ που πλήττουν βάναυσα χαμηλόμισθους και συνταξιούχους.

Πρόκειται στην πραγματικότητα για το «4ο Μνημόνιο», αφού προβλέπει σημαντικές δεσμεύσεις που υπερβαίνουν κατά πολύ το χρονικό ορίζοντα του 3ου Μνημονίου. Η λαϊκή αγανάκτηση φουντώνει και η συγκυβέρνηση αναζητεί τώρα αντιπερισπασμό. Διάφορα μεγαλόπνοα σχέδια ανακοινώνονται, πάντα αόριστα και στο πόδι, με προεξάρχουσα τη συνταγματική αναθεώρηση. Προστέθηκε, δυστυχώς, σε αυτά και η παιδεία.

Πριν από λίγες μόνο ημέρες, εντελώς άκαιρα, πάνω στην κορύφωση των συζητήσεων για την επερχόμενη καταιγίδα λιτότητας, ο Πρωθυπουργός επέλεξε να επισκεφθεί αιφνίδια το Υπουργείο Παιδείας και να εξαγγείλει, χωρίς καμία προετοιμασία, ένα φαραωνικό ευχολόγιο για δήθεν βαθιές τομές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Πιστός στον εαυτό του, πρόταξε και πάλι τον επικοινωνιακό χαρακτήρα έναντι της ουσίας. Έτσι, για παράδειγμα ανήγγειλε την καθιέρωση 14ης υποχρεωτικής εκπαίδευσης, με ένταξη σε αυτήν των προνηπίων και νηπίων από 4 ετών, σε εκπαιδευτικές δομές του Υπουργείου Παιδείας. Επίσης, υποσχέθηκε αναβάθμιση του λυκείου, με κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων. Στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μίλησε για συγχωνεύσεις ΤΕΙ, στο πλαίσιο της αναβάθμισής τους.

Καμία από τις τρεις αυτές εξαγγελίες δεν συνοδεύεται από στοιχεία για την υλοποίησή τους, παρότι όλοι αντιλαμβανόμαστε τον υψηλό βαθμό δυσκολίας που αυτή παρουσιάζει. Το ζήτημα της ένταξης όλων των προνήπιων ηλικίας 4 ετών στο εκπαιδευτικό μας σύστημα αποτελεί διαχρονικά γόρδιο δεσμό, εξαιτίας των ανύπαρκτων σχετικών κτηριακών υποδομών, δημοσίων ή ιδιωτικών, αλλά και των τεράστιων ελλείψεων σε εκπαιδευτικό προσωπικό.

Σύμφωνα με μετριοπαθείς εκτιμήσεις τα παιδιά ηλικίας 4 ετών που δεν πηγαίνουν στο νηπιαγωγείο υπερβαίνουν σήμερα τα 40.000. Με βάση ποιο συγκεκριμένο σχέδιο θα τα εντάξουμε; Αλλά ούτε και για την αναβάθμιση του λυκείου και την κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων παρασχέθηκε κάποιο συγκεκριμένο στοιχείο για το πώς αυτά πρόκειται να γίνουν. Διαθέτουμε μήπως πανεπιστήμια με απεριόριστες υποδομές και προσωπικό, που μπορούν δηλαδή να υποδεχθούν, έστω και στα πρώτα έτη, απεριόριστο αριθμό φοιτητών; Και να μπορούσαν, επιθυμεί η Πολιτεία να παράγεται απεριόριστος αριθμός πτυχιούχων σε επαγγέλματα ήδη κορεσμένα; Ο λαϊκισμός έχει όρια!

Όπου η ζήτηση υπερβαίνει τις ακαδημαϊκές δυνατότητες ή τις ανάγκες της Πολιτείας, η επιλογή είναι αναπόφευκτη. Το σημερινό σύστημα πανελληνίων εξετάσεων, παρά τον αντικειμενικό χαρακτήρα του, έχει ασφαλώς χρεοκοπήσει. Οδήγησε στην εξόντωση των δύο τελευταίων τάξεων του λυκείου, επιτρέποντας παράλληλα την υπερμεγέθυνση της παραπαιδείας. Τα παιδιά μας φθάνουν στα πανεπιστήμια κουρασμένα από την εξαντλητική προσπάθεια, με τον εγκέφαλο αποξηραμένο, εθισμένα στην αποστήθιση, χωρίς κριτική ικανότητα. Μόνο το 10% εισάγεται εκεί που πραγματικά επιθυμεί, ενώ αρκεί, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και το 1,5 στα 20 για την εισαγωγή σε ανώτατο ακαδημαϊκό ίδρυμα.

Να αλλάξει λοιπόν ο τρόπος εισαγωγής στην τριτοβάθμια παιδεία, αλλά αυτό προϋποθέτει καλά προετοιμασμένη ανασυγκρότηση του συνόλου του εκπαιδευτικού μας συστήματος, με απορρόφηση του 60% των παιδιών μας από την τεχνική εκπαίδευση και αντίστοιχη απομείωση της ζήτησης για τα πανεπιστήμια. Δηλαδή προϋποθέτει επιπλέον σημαντική αλλαγή νοοτροπίας γονέων και τέκνων. Το πανεπιστημιακό πτυχίο δεν οδηγεί κανέναν αυτομάτως στην επιτυχία! Ούτε για τις συγχωνεύσεις των ΤΕΙ παρουσιάστηκε συγκεκριμένο συνολικό σχέδιο, παρά μόνο η συνένωση των δύο ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιώς. Αναμφίβολα χρειαζόμαστε μεγάλους πανεπιστημιακούς πόλους και από παλαιά υποστηρίζω τη δημιουργία τους, ώστε να ενισχυθεί εξορθολογισμένα ο πανεπιστημιακός χάρτης της Χώρας μας. Αυτό όμως προϋποθέτει κινήσεις στη βάση συνολικής, πανελλήνιας κλίμακας. Να αρνηθούμε το λαϊκισμό της ευκαιριακής λογικής τυχαίων συγχωνεύσεων εδώ και εκεί.

Η πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στο Υπουργείο Παιδείας δεν είχε, δυστυχώς, πραγματική σχέση με την παιδεία. Ο σκοπός ήταν άλλος, καθαρά επικοινωνιακός, στη λογική δημιουργίας αντιπερισπασμού στην οδύνη των μέτρων. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα όλων των βαθμίδων παραπαίει και η παρεχόμενη παιδεία βαίνει κατά γενική διαπίστωση, από το κακό στο χειρότερο. Χρειάζεται επειγόντως ένα συνολικό εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης και επανεκκίνησης, από μια κυβέρνηση που πραγματικά πονάει την παιδεία μας.

Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή

Πολυμέσα