Γιώργος Κουρής: Η Τουρκία βρυχάται, έχει όμως τα δόντια;

Έχουμε βαρεθεί τις απειλές της Τουρκίας και τη μιλιταριστική της προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική. Είναι γνωστό ότι όποιες χώρες διαδραματίζουν ηγετικό ρόλο στον κόσμο, έχουν οικονομικές αντοχές και μέγεθος που είναι από πολύ μεγάλο έως τεράστιο.

Δικαιολογείται λοιπόν να βρυχάται η Τουρκία και να δείχνει τα δόντια της όταν βρίσκεται σε καθεστώς οικονομικής κρίσης λόγω ανυπέρβλητων προβλημάτων στον εξωτερικό της τομέα, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό φτώχιας, έντονες και αυξανόμενες κοινωνικές διαφορές, τεράστια παραοικονομία και ένα τραπεζικό σύστημα που στηρίζεται σε πήλινα πόδια;

Η σύγκριση στα εισοδήματα δίνει το στίγμα της πραγματικότητας (βλέπε πίνακα). Τα διαγράμματα εκφράζονται σε δολάρια και δείχνουν τη διαχρονική τάση ανταγωνιστικότητας, η οποία για την Τουρκία είναι σήμερα πολύ απαισιόδοξη χωρίς δείγμα αναστροφής στο μέλλον. Το μέσο εισόδημα στην Ελλάδα ήταν επί δεκαετίες πολύ μεγαλύτερο από της Τουρκίας με την απόσταση σήμερα να φτάνει τις δυόμιση φορές. Λόγω όμως της διεθνούς ύφεσης και των μνημονίων, από το 2009 η Ελλάδα έζησε μια πτώση του βιοτικού της επιπέδου που ευτυχώς σταμάτησε μετά το 2015 με βάσιμες ελπίδες αισιοδοξίας για το μέλλον, ιδιαίτερα γιατί υπάρχει το δίχτυ οικονομικής προστασίας της ΕΕ. Αντίθετα από το 2013 και μετά η συναλλαγματική κρίση στην Τουρκία έχει πιέσει πολύ το ήδη χαμηλό βιοτικό επίπεδο, χωρίς να υπάρχει δίχτυ προστασίας.

Τη δεκαετία του 2000 η Τουρκία έζησε συνεχή άνοδο της οικονομίας της. Όταν όμως χτίζεις σε μια ανοιχτή οικονομία παραβλέποντας ότι η άνοδος των εισοδημάτων στρέφεται όλο και περισσότερο στα εισαγόμενα, σύντομα θα καταλάβεις ότι δίνεις δουλειές στο εξωτερικό και ανεβάζεις την ανεργία στο εσωτερικό. Η συνεχώς αυξανόμενη ανεργία (σήμερα 14% συνολικά και 26,5% στους νέους) χτυπά το καμπανάκι του κινδύνου. Διέξοδο προσφέρει η παραοικονομία όπου η αδήλωτη εργασία στην Τουρκία υπερβαίνει το 33% του εργατικού δυναμικού. Έτσι όμως δημιουργείται αθέμητος ανταγωνισμός για το νόμιμο κομμάτι της οικονομίας που πληρώνει φόρους. Τα περιθώρια κέρδους μικραίνουν και τα εισοδήματα συνθλίβονται. Απόδειξη αποτελεί το ποσοστό φτώχιας στην Τουρκία, για εισοδήματα κάτω από $5,5 την ημέρα κυμαίνεται στο 12%, ή 10 εκατομμύρια του συνολικού πληθυσμού, ενώ ένα άλλο 20% των εισοδημάτων είναι κοντά στο όριο της φτώχιας. Το αντίστοιχο ποσοστό φτώχιας στην Ελλάδα είναι 4%.

Η απόρριψης της λίρας στο διεθνές εμπόριο οδηγεί τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τουρκίας σε επικίνδυνα μονοπάτια. Επακόλουθο είναι ότι οι εμπορικές της τράπεζες έχουν μεγάλο ποσοστό δανείων σε συνάλλαγμα που δεν εξυπηρετείται. Η αξία των εξαγωγών επί χρόνια είναι μικρότερη της αξίας των εισαγωγών με αποτέλεσμα η κρίση στο ισοζύγιο πληρωμών να δημιουργεί πτωτικές πιέσεις στην οικονομία και τα εισοδήματα. Η δε μείωση της αξίας της λίρας καθιστά τα εισαγόμενα προϊόντα ακριβότερα, γεγονός που αυξάνει τις πληθωριστικές πιέσεις. Στην άνοδο του επιπέδου των τιμών προστίθεται και το αυξανόμενο μέγεθος της πολεμικής βιομηχανίας της Τουρκίας η οποία παράγει «κανόνια» και δημιουργεί εισοδήματα χωρίς ταυτόχρονη παραγωγή προϊόντων που ζητούνται στην εγχώρια αγορά.

Το όραμα αναβίωσης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δεν μπορεί να συγκρατεί τον λαό αιωνίως, γιατί αδυνατεί να λειτουργεί ως υποκατάστατο των αγαθών, των υπηρεσιών και της περίθαλψης που απεγνωσμένα αναζητούν τα χαμηλά εισοδήματα. Στην Τουρκία διακρίνονται τρία κοινωνικά στρώματα εισοδημάτων με διαφορετικούς στόχους ζωής. Το συνολικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ το 2021 εκτιμάται σε $7.700 περίπου. Από τις 81 επαρχίες στην Τουρκία, όσες βρέχονται από νερό (Μεσόγειος, Μαρμαράς, Μαύρη θάλασσα), μαζί με την Άγκυρα έχουν μέσο εισόδημα $9.500 και πληθυσμό 50 εκατομμύρια. Σε μεγάλο βαθμό οι επαρχίες αυτές βλέπουν την Ευρώπη ως εθνικό στόχο.

Οι επαρχίες που συνορεύουν με όσες βρέχονται από θάλασσα έχουν κατά κεφαλήν εισόδημα $6.200 και πληθυσμό 9 εκατομμύρια. Οι ηπειρωτικές επαρχίες και η βαθιά Ανατολή των 25 εκατ. κατοίκων έχει κατά κεφαλήν εισόδημα μόνο $4.900. Αυτές οι εισοδηματικές διαφορές φθείρουν τα οράματα, ενώ τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα εγείρουν ακατάπαυστα προσδοκίες που εξανεμίζονται όταν οι ωραίες ιστορίες δεν πατάνε στο έδαφος.

pinakas-grtr

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline