Εφη Αχτσιόγλου: Σύντομα αντιμέτωποι με κρίση χρέους

Βρισκόμαστε πάλι να συζητάμε ένα νομοσχέδιο στις πολύ εξαιρετικές συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημία: Ξανά ο χρόνος να περνά και η κατάσταση να παραμένει στο «κόκκινο», το δημόσιο σύστημα υγείας να είναι εξαιρετικά πιεσμένο, τα κρούσματα να αυξάνονται διαρκώς, το προσωπικό στο δημόσιο σύστημα υγείας να είναι στα όριά του, να υπάρχουν διαψεύσεις γύρω από τον εμβολιασμό καθημερινά για τον ρυθμό εμβολιασμού, για τα εμβολιαστικά κέντρα και για τη διαθεσιμότητα των εμβολίων.


Το ερώτημα είναι, λοιπόν, πού βρίσκεται η Κυβέρνηση σε όλη αυτήν την κατάσταση. Η εικόνα ουσιαστικά που δίνει η Κυβέρνηση είναι ενός παρακολουθητή των εξελίξεων. Φαίνεται, δηλαδή, ότι αντιλαμβάνεται τον ρόλο της περισσότερο ως ενός χειριστή ενός διακόπτη που ανοίγει και κλείνει το «lockdown»: Αυξάνονται τα κρούσματα, επιβάλλω «lockdown».

Μειώνονται τα κρούσματα, αίρω το «lockdown». Μιλάμε, δηλαδή, για τη θεωρία του ακορντεόν. Δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός και κυρίως δεν υπάρχει καμία πρόληψη, ακόμα και σε πολύ βασικά και αυτονόητα πράγματα για τα οποία φωνάζει η Αντιπολίτευση εδώ και πάρα πολλούς μήνες, εδώ και έντεκα μήνες, δηλαδή για πολύ σοβαρούς ελέγχους στους χώρους εργασίας που είναι και βασικά σημεία μετάδοσης του ιού, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, για μαζικά και δωρεάν τεστ, κλπ. Υπάρχει, δηλαδή, στα αυτονόητα μία παντελής απουσία ενεργειών.

Την ίδια στιγμή τη βλέπουμε να δείχνει έναν απαράμιλλο ζήλο και να δίνει όλη της την ενέργεια, για παράδειγμα, για να περνά αντιεκπαιδευτικά νομοσχέδια που διχάζουν την κοινωνία και να απαιτεί, παράλληλα, από την κοινωνία επί ποινική τιμωρία να καθίσει και στον καναπέ της, να τα βλέπει όλα αυτά και να μη μιλάει.
Στην οικονομία παρακολουθούμε την εξέλιξη μίας προδιαγεγραμμένης υφεσιακής πορείας, μίας προδιαγεγραμμένης πορείας μαρασμού. Τι έγινε το 2020; Η μη ουσιαστική στήριξη των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών, των εργαζομένων οδήγησε σε μία πάρα πολύ μεγάλη ύφεση, σε μία τεράστια συρρίκνωση του ΑΕΠ και σε μία πολύ μεγάλη απώλεια εισοδήματος για τα νοικοκυριά. Η έλλειψη, δηλαδή, ενός στρατηγικού σχεδίου δημοσίων δαπανών έφερε αυτό που εν πολλοίς ήταν προδιαγεγραμμένο ότι θα φέρει, δηλαδή την πολύ μεγάλη ύφεση και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων.

Η Ελλάδα ξεκίνησε με μία σειρά πλεονεκτημάτων το 2020, μπήκε πιο αργά στην πανδημική κρίση, δεν ήταν τόσο εκτεθειμένη στην παγκόσμια αλυσίδα του εμπορίου, είχε ένα σοβαρό πλαίσιο δημοσιονομικών δυνατοτήτων και παρόλα αυτά πέρασε το πρώτο κύμα πράγματι ήπια και άρα, είχε όλο το χρόνο να προετοιμαστεί, να προλάβει και βρέθηκε τελικά να έχει μάλλον τη βαθύτερη ύφεση στην Ευρώπη το 2020 και οι εργαζόμενοί της να υφίστανται τη δεύτερη μεγαλύτερη απώλεια εισοδήματος στην Ευρώπη.

Ποιος μπορεί πραγματικά να ισχυριστεί ρεαλιστικά, κυριολεκτικά ότι εδώ δεν υπάρχει πολιτική ευθύνη. Δεν είναι το ζήτημα ότι υπήρχε ύφεση. Το ζήτημα είναι ότι βρέθηκες να έχεις τη χειρότερη θέση στην Ευρώπη και στο επίπεδο των εισοδημάτων και στο επίπεδο της ύφεσης. Ποιος μπορεί πραγματικά να πει εδώ ότι δεν υπάρχει πολιτική ευθύνη για τη διαχείριση αυτή;

Μερικά στοιχεία. Πάνω από τους μισούς εργαζόμενους στην Ελλάδα υπέστησαν μία δραματική μείωση εισοδήματος το 2020, άνω του 30%, τα λέει η έρευνα της ΓΣΕΕ θα τα καταθέσω όλα στο τέλος. Επτά στα δέκα νοικοκυριά που ζουν από επιχειρηματική δραστηριότητα, λέει η έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ έχασε το 1/3 του εισοδήματός του. Μου κάνει εντύπωση ο τρόπος που διέδωσε ο κ. Σκυλακάκης την ίδια έρευνα. Είπε ότι αυτή η έρευνα, περίπου, λέει, ότι έκανε καλό χειρισμό η Κυβέρνηση.

Το ακριβώς αντίθετο λέει αυτή η έρευνα. Λέει ότι αυτοί που δεν υπέστησαν μείωση του εισοδήματος ήταν οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι συνταξιούχοι –πράγματι- και αντιθέτως αυτοί που προέρχονταν από τον ιδιωτικό τομέα και εκεί κυρίως που θα έπρεπε να είχε δράσει η Κυβέρνηση για προλάβει, ήταν αυτοί που υπέστησαν τεράστια μείωση του εισοδήματος. Και λέει και πολύ χειρότερα πράγματα. Ότι είχαμε έκρηξη των ανισοτήτων, ότι φτώχυναν περισσότεροι άνθρωποι, ότι μετατοπίστηκαν άνθρωποι από τη λεγόμενη μεσαία τάξη στα κατώτερα εισοδηματικά κλιμάκια. Ότι ένα στα τρία λαϊκά νοικοκυριά, νοικοκυριά με κάτω από 10.000 εισόδημα βρίσκεται σε πλήρη αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων. Αυτή είναι η κατάσταση που διαμορφώθηκε το 2020.
Τι έκανε η Κυβέρνηση το 2020; Επιστρεπτέα προκαταβολή, αναβολές πληρωμών και επιδόματα αναστολής.

Τι κάνει η Κυβέρνηση το 2021; Επιστρεπτέα προκαταβολή, αναβολές πληρωμών επιδόματα αναστολής. Ακριβώς το ίδιο έκανε, ακριβώς τις ίδιες μεθοδολογίες. Και πραγματικά, μου κάνει εντύπωση, πώς κανείς περιμένει ότι με την ίδια μεθοδολογία, που έχει πια απτά αποτελέσματα από το 2020, δεν μιλάμε επί θεωρητικών εννοιών, μπορούμε να περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα. Στην ψυχανάλυση αυτό λέγεται ο ιδεοψυχαναγκασμός της επανάληψης, επαναλαμβάνω μία τραυματική εμπειρία και νομίζω ότι θα φέρει κάποιο άλλο αποτέλεσμα, ότι θα το διορθώσω. Δεν το διορθώνεις, όμως, στο τέλος, έχετε ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα. Πού βρισκόμαστε ήδη τους πρώτους μήνες του 2021; Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ασφυκτιούν κυρίως από τη συσσώρευση χρεών, αποτέλεσμα και των κυβερνητικών αποφάσεων και υπάρχει και τεράστια αβεβαιότητα λόγω αυτών των παλινωδιών. Άνοιξε-κλείσε, ανοίγουν, μέτρα ανεπαρκή, δεν ξέρουν τι θα γίνει στο εγγύς μέλλον, μέτρα που είναι ανεπαρκή παρατείνονται με το σταγονόμετρο και δημιουργείται και μία τεράστια αβεβαιότητα.

Ο κλάδος της εστίασης. Υπάρχει πρόβλημα ή δεν υπάρχει πρόβλημα στον κλάδο της εστίασης; Οι άνθρωποι είναι τρελοί; Επειδή σας άκουσα να λέτε πόσα πολλά πράγματα έχουν γίνει για τον κλάδο της εστίασης, υπάρχει πρόβλημα; Σας είπε πριν ο κύριος συνάδελφος ότι αποκλείστηκαν πάρα πολλοί από την τελευταία επιστρεπτέα προκαταβολή. Αυτό είναι γεγονός.

Αλλά ας το δούμε συνολικά, υπάρχει πρόβλημα; Οι άνθρωποι δεν είναι πλεονέκτες ή τρελοί όταν κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και λένε ότι εδώ μπαίνουμε, ξεκινάνε τα λουκέτα. Θα καταθέσω και μία έρευνα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ που δείχνει ότι έχουν ξεκινήσει μαζικά λουκέτα στην εστίαση.
Θα γίνει κάτι εδώ; Θα υπάρξει ένα κλαδικό πρόγραμμα υποστήριξης της εστίασης ή προσυπογράφετε και εσείς τις άκρως εριστικές δηλώσεις του Υπουργού Ανάπτυξης «ας μου δώσουν τα κλειδιά» λες και οι άνθρωποι τώρα, έχουν την απόγνωσή τους, έχουν να αντιμετωπίσουν και αυτές τις απίστευτες εριστικότητες κυβερνητικών στελεχών.

Θα γίνει κάτι, λοιπόν, στον κλάδο της εστίασης; Απασχολούν 400 χιλιάδες εργαζόμενους οι επιχειρήσεις της εστίασης. Διανοείσθε τι θα συμβεί εάν αρχίσουν τα μαζικά λουκέτα εκεί;
Και στα χρέη. Με πολύ μετριοπαθείς υπολογισμούς. Τα χρέη που δημιουργήθηκαν στην πανδημία προς το δημόσιο από ασφαλιστικά ταμεία και εφορία, είναι επάνω από 6 δισεκατομμύρια.

Τα χρέη που δημιουργήθηκαν - μιλάω μόνο για τα νέα χρέη- προς τις τράπεζες μέσα στην πανδημία είναι επάνω από 12 δισεκατομμύρια. Δεν βάζω της επιστρεπτέας που ένα μέρος πρέπει να αποπληρωθεί, είναι περίπου 5 δισεκατομμύρια.

Τι θα γίνει με τα χρέη αυτά; Τα χρέη αυτά μπορούμε να τα καταχωρήσουμε σε μία διαδικασία ανάκαμψης, χωρίς να υπάρχει σοβαρή αναδιάρθρωση αυτών των χρεών, συμπεριλαμβανομένου του κουρέματος; Νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι εδώ υπάρχει αντικειμενική αδυναμία πληρωμών. Δεν νομίζω να θεωρείτε ότι οι άνθρωποι είναι στρατηγικοί κακοπληρωτές και αυτοί, όπως τους θεωρείτε όλους στο πτωχευτικό δίκαιο;
Άρα, αν δεν υπάρχει ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης αυτών των χρεών με κούρεμα, πώς μπορούμε να προχωρήσουμε σε αναπτυξιακή πορεία;
Αυτή η νέα γενιά ιδιωτικού χρέους και τις επενδύσεις απαγορεύει και την απασχόληση ρημάζει και τη δυνατότητα κατανάλωσης αποκλείει, είναι ένα βαρίδι με το οποίο είναι αδύνατον να προχωρήσει η ελληνική οικονομία.

Αυτό, νομίζω, πως είναι το πραγματικό πλαίσιο μέσα στο οποίο συζητάμε αυτό το νομοσχέδιο και νομίζω ότι το νομοσχέδιο αυτό δεν απαντά στα μείζονα αυτά ζητήματα ή σε κάποια από αυτά τα μείζονα ζητήματα. Έχει εύλογες ρυθμίσεις, αυτή με τα ενοίκια, για παράδειγμα, είναι μία εύλογη ρύθμιση, που ενέχει κάποια αδικία, σας την είπε η Εισηγήτριά μας, αλλά το κρίσιμο είναι ότι δεν απαντά στα μείζονα ζητήματα.

Αν μπορώ να πω μία κουβέντα μόνο για μία, δύο διατάξεις, αν και τα κάλυψε η Εισηγήτριά μας, η ρύθμιση για τις πάγιες δαπάνες έρχεται πάρα πολύ αργά, αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι δεν έχει κανένα ουσιώδες περιεχόμενο η ρύθμισή σας, είναι ένα κέλυφος, κάποια στιγμή το κράτος θα έχει τη δυνατότητα να δώσει μία ενίσχυση στις επιχειρήσεις για να καλύψουν πάγιες δαπάνες. Ποιες, πού, πότε, με ποια κριτήρια, αν θα είναι η ενίσχυση αυτή δάνειο ή επιχορήγηση, καμία απάντηση. Όλα παραπέμπονται σε μία Υπουργική απόφαση. Δεν υπάρχει, δηλαδή, και διαφάνεια στο ζήτημα αυτό.

.........Θέλουμε από την πλευρά μας να κρούσουμε τον κώδωνα του κινδύνου. Αν δεν αλλάξουμε πορεία στην οικονομία έτσι όπως συνεχίζουμε, η χώρα θα βρεθεί πολύ σύντομα αντιμέτωπη με κρίση χρέους. Πολύ σύντομα! Έχετε υπονομεύσει τις δυνατότητες ανάκαμψης. Όταν οι υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες θα ανακάμπτουν και η Ελλάδα θα παραμένει ουραγός της Ευρώπης και θα κλείσουν αυτές οι ευχέρειες που υπάρχουν αυτόν τον καιρό -ομπρέλα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας- κι επανέλθει το σύμφωνο σταθερότητας, η Ελλάδα θα βρεθεί με σοβαρότατο πρόβλημα. Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου για την αλλαγή αυτής της οικονομικής πολιτικής, αν δεν είναι ήδη πάρα πολύ αργά.

(Η βουλευτής Επικρατείας Εφη Αχτσιόγλου είναι πρώην υπουργός και επικεφαλής του Τομέα Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ).

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline