Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Ιωάννα Μανδρου: Ειδικό Δικαστήριο και προβληματισμοί

Πέρασαν τριάντα ένα χρόνια από τότε που το πανελλήνιο παρακολουθούσε κάθε μέρα στην τηλεόραση τη δίκη στο Ειδικό Δικαστήριο με τον αείμνηστο Ανδρέα Παπανδρέου να δικάζεται, χωρίς να είναι στο εδώλιο, και τον τότε πρόεδρο του Αρείου Πάγου Βασίλη Κόκκινο να διευθύνει τη δίκη φορώντας την τήβεννο και τα γνωστά «γουνάκια».

Από τότε και έως χθες, που ξεκίνησε η δίκη με κατηγορούμενο τον πρώην υπουργό της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι των συνταγματικών αλλαγών και της πολιτικής πρακτικής. Αλλωστε από τότε, το 1991, που ξεκίνησε η δίκη Κοσκωτά με κατηγορούμενο τον Ανδρέα, ένα ακόμη Ειδικό Δικαστήριο συγκροτήθηκε το 2015, δικάζοντας τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου που είχε διατελέσει υπουργός Οικονομικών και κατηγορήθηκε για τη λεγόμενη «λίστα Λαγκάρντ», ότι αφαίρεσε από αυτή ονόματα συγγενών του.

Η έναρξη της τωρινής δίκης στο Ειδικό Δικαστήριο, το τέταρτο κατά σειρά τα τελευταία εξήντα χρόνια, φέρνει και πάλι στην επικαιρότητα προβληματισμούς και επιφυλάξεις για τον νόμο περί ευθύνης υπουργών που συνεχίζει να ισχύει, επιφυλάσσοντας στα πολιτικά πρόσωπα ειδικές ρυθμίσεις δίκης, πέραν των ειδικών προβλέψεων που περιέχει για τον ρόλο της Βουλής στη δίωξή τους.
Οι πολιτικοί, χωρίς αμφιβολία, είναι μια ειδική κατηγορία: υπηρετούν το δημοκρατικό πολίτευμα, εκλέγονται από τους πολίτες και η όποια ποινική εμπλοκή τους οφείλει να ελέγχεται κοινοβουλευτικά, όχι για τους ίδιους αλλά για τη σταθερότητα του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Ομως οι δίκες των πολιτικών, όταν για οποιονδήποτε λόγο αντιμετωπίζουν ποινικές κατηγορίες, καλό θα ήταν να γίνονται από τη Δικαιοσύνη, να δικάζονται δηλαδή με τις διαδικασίες που προβλέπονται για όλους τους πολίτες. Κάτι τέτοιο, που έχει πολλές φορές προταθεί σε συνταγματικές αναθεωρήσεις από πολιτικά πρόσωπα, συνταγματολόγους και έγκριτους νομικούς, δυστυχώς έως σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί. Με αποτέλεσμα οι δίκες ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου να αντιμετωπίζουν σειρά θεμάτων, που τελικά αντί να προστατεύουν τους πολιτικούς τούς εκθέτουν στα μάτια των πολιτών ως μια ειδικά προστατευόμενη ομάδα.
Για παράδειγμα, η δίκη του πρώην υπουργού Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, που μόλις άρχισε, κινδυνεύει να μην ολοκληρωθεί ποτέ και να μείνει ο δικαζόμενος με το στίγμα της δίωξης, αλλά και η ουσία της υπόθεσης χωρίς διαλεύκανση, αν μέχρι τον προσεχή Ιούνιο το δικαστήριο δεν έχει τελειώσει τη δίκη, καθώς τότε αποχωρούν, συνταξιοδοτούνται δηλαδή, πέντε ανώτατοι δικαστικοί.

Βέβαια τώρα νομοθετική μεταβολή δεν μπορεί να γίνει. Ο,τι ισχύει ισχύει. Ισως όμως είναι καιρός το πολιτικό μας σύστημα να αφαιρέσει προστασίες για τα μέλη του που δεν χρειάζονται σε σύγχρονες κοινωνίες και σε δημοκρατίες που έχουν, σαν τη δική μας, πια εμπεδωθεί.

Πολυμέσα