Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024  11:11:15

Γιάννης Μανιάτης: Νέες ιδέες για Αθήνα- Αττική

Πριν τριάντα χρόνια, σε αυτήν την Αίθουσα οι εκπρόσωποι του ελληνικού λαού απεφάσισαν –μιλάω για το 1985- για το πώς θέλουν να σχεδιάσουν το μέλλον της Αττικής και το μέλλον της Θεσσαλονίκης.

Έδωσαν τις κατευθύνσεις για την ανάπτυξη στο λεκανοπέδιο Αττικής και τη μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης υιοθετώντας με δύο διαφορετικούς νόμους το ρυθμιστικό σχέδιο Αθήνας και το ρυθμιστικό σχέδιο Θεσσαλονίκης. Ήταν νόμος. Είναι νόμος και γιατί είναι νόμος οι στρατηγικοί άξονες ανάπτυξης της Αττικής και της Θεσσαλονίκης; Γιατί για τα δύο μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα της χώρας απαιτείται το Εθνικό Κοινοβούλιο να έχει λόγο, αλλιώς αυτοαναιρείται.

Το λέω αυτό γιατί κατά το πρόσφατο παρελθόν είχαν υπάρξει διάφορες συζητήσεις, «μα γιατί δεν τα κάνουμε όλα αυτά, είτε προεδρικά διατάγματα είτε μελέτες χωροταξικού σχεδιασμού, να περάσουν με υπουργικές αποφάσεις»; Η απάντηση της Κυβέρνησης κι εμού προσωπικώς είναι ότι για το 50% σχεδόν του ελληνικού λαού και για το 75%-80% του παραγωγικού δυναμικού της χώρας αυτή η Αίθουσα δεν θα ασκήσει μόνο νομοθετικό έργο, αλλά θα δώσει και κατευθύνσεις ανάπτυξης.

Είχα πει πριν από οκτώ μήνες ότι «αρκετά πια με το διάλογο». Ο διάλογος επί των αναπτυξιακών προτάσεων για την Αττική και τη Θεσσαλονίκη ξεκίνησε το 2007. Ξέρετε πόσα χρόνια πέρασαν από τότε μέχρι τώρα; Πάρα πολλά για να μην έχουμε πάρει αποφάσεις. Και ερχόμαστε εδώ για άλλη μια φορά και εν μέρει τουλάχιστον αναιρούμε τον εαυτό μας.

Θέλω να σας πω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των προτάσεων των ρυθμιστικών σχεδίων Αθήνας και Θεσσαλονίκης έχουν δουλευτεί για πάνω από τέσσερα χρόνια, με τα περιφερειακά συμβούλια, τους δήμους, τους τοπικούς Βουλευτές, τους φορείς, τα συναρμόδια υπουργεία. Έτσι λοιπόν σήμερα ανέμενα -και λυπάμαι που δεν είναι έτσι- ότι θα είναι μια ευτυχής στιγμή για το εθνικό Κοινοβούλιο. Θέλω να ελπίζω ότι πάρα πολύ σύντομα το σημερινό λάθος θα αναιρεθεί με άλλη απόφαση.

Θέλω να κάνω ένα δεύτερο σχόλιο. Πού βρισκόμαστε σήμερα; Βρισκόμαστε σε μια κοινωνία και σε μια χώρα που βρίσκεται σε μια πολύ βαθιά κρίση, πολλαπλή, πολύπλευρη, πολύμορφη, βαθιά, αλλά βέβαια είναι στο ξέφωτο πλέον. Κατά συνέπεια, δικαιούται να έχει άποψη στο θέμα «πώς θα γυρίσω τη σελίδα». Κατά συνέπεια, έχει νόημα τώρα να αποφασίσω ως εθνικό Κοινοβούλιο, ως ελληνικός λαός πώς θέλω να σχεδιάσω το μέλλον της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Σε ποιο ευρύτερο περιβάλλον; Σε ένα περιβάλλον όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση αισθάνεται μία απίστευτη ανασφάλεια για το τι μέλλει γενέσθαι μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στην Ουκρανία, στη Γάζα, στο Ιράκ, στη Συρία, στη Λιβύη, στην Αίγυπτο και πολύ περισσότερο εν όψει ενός πολύ δύσκολου χειμώνα που λέει ότι αν δεν επιλυθούν τα ζητήματα με την τροφοδοσία φυσικού αερίου, τότε οι οικονομίες των είκοσι οκτώ κρατών-μελών -και όχι μόνο- και προφανώς και οι κοινωνίες των είκοσι οκτώ κρατών-μελών θα περάσουν δύσκολες στιγμές.

Έχει, λοιπόν, μεγάλη σημασία σε αυτήν τη συγκυρία να δώσουμε στην κοινωνία την προοπτική του μέλλοντος. Θέλω να προσθέσω και μια ακόμη παράμετρο που έχει εμφιλοχωρήσει στους άξονες προτεραιοτήτων και του ρυθμιστικού της Αθήνας και του ρυθμιστικού της Θεσσαλονίκης.

Είναι βέβαιο ότι ζούμε σε μια ευρύτερη ταραγμένη περιοχή όπου τα κύματα μεταναστών για αρκετό χρονικό διάστημα ακόμη θα πιέζουν τη χώρα, αν δεν λάβουμε σωστά μέτρα. Γιατί πια όλη η Βόρεια Αφρική και όλο το κομμάτι της Ασίας από το Ιράν και το Αφγανιστάν μέχρι τα παράλια της Μεσογείου θα είναι σε μια ταραγμένη εποχή.

Έχει, λοιπόν, νόημα να αναδείξουμε το σπουδαίο γεωπολιτικό ρόλο της χώρας ως εσχατιά της Ευρώπης που δέχεται πιέσεις μεταναστευτικών κυμάτων και άρα δικαιούται ειδικής χρηματοδοτικής και όχι μόνο μεταχείρισης.

Ερχόμαστε στο σήμερα, στο εδώ, στο τώρα. Λυπάμαι αλλά κάποια συναδέλφισσα είπε ότι μπορούμε να περιγράψουμε το αναπτυξιακό μέλλον της Αττικής και της Θεσσαλονίκης μέσα σε πέντε σειρές. Εγώ μαγικές ικανότητες δεν έχω. Δεν τις έχουν αυτές τις μαγικές ικανότητες ούτε οι εκατοντάδες επιστήμονες που δούλεψαν σε αυτήν την κατεύθυνση. Νομίζω ότι αδικούμε το μεγάλο ερώτημα: «έχουμε ή δεν έχουμε όραμα», όταν με ένα τρόπο απαξιωτικό μηδενίζουμε τα πάντα.

Το κείμενο που έχουμε μπροστά μας έχει στρατηγική στόχευση, ξέρει που θέλει να πάει την Αττική, ήξερε ή και ξέρει που θέλει να πάει τη Θεσσαλονίκη; Σας απαντώ μόνο με λέξεις, οι οποίες έχουν προσδιορίσει τις επιλογές που ενυπάρχουν στο κείμενο που έχει διανεμηθεί μετά την επεξεργασία που υπέστη από τις συνεδριάσεις της αρμόδιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής.
Στρατηγικοί στόχοι. Άξονας 1: Βιωσιμότητα – περιβάλλον, κατά συνέπεια εφαρμογή και των τριών πυλώνων της αειφορίας: οικονομία, περιβάλλον και κοινωνία.

Άξονας 2: Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και μέσα στα κέντρα των πολεοδομικών συγκροτημάτων και στην περιφέρεια. Συνήθως στο δυτικό μέρος και των δύο περιοχών έχουμε υποβαθμισμένες περιοχές.

Άξονας 3: Με αυτά που προτείνονται να δημιουργούνται θέσεις εργασίας, να βρίσκουν δουλειά οι άνθρωποι, να υπάρχει ανάπτυξη, ανάπτυξη με δημιουργία θέσεων εργασίας.

Επόμενη στρατηγική επιλογή είναι να υπάρχει ισόρροπη χωρική ανάπτυξη, όχι να είναι ανεπτυγμένα για παράδειγμα στην Αθήνα μόνο τα βόρεια προάστεια και να είναι υποβαθμισμένη η δυτική Αθήνα. Το κερδίζουμε και αυτό το στοίχημα με τους άξονες προτεραιοτήτων που έχουμε στο Ρυθμιστικό της Αθήνας και το αντίστοιχο της Θεσσαλονίκης. Στήριξη της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας. Ναι, γιατί ανάπτυξη χωρίς επιχειρηματικότητα και καινοτομία δεν μπορεί να υπάρξει.

Προτελευταίος άξονας προτεραιοτήτων: Ο πολιτισμός ως αυταξία, όχι ως μια έκφραση που χαϊδεύει αυτιά, αλλά ο πολιτισμός ως ένα συγκριτικό πλεονέκτημα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης που αναδεικνύει τον πολιτιστικό ρόλο και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.
Τέλος, άξονας προτεραιότητας και στα δύο Ρυθμιστικά: Η βιώσιμη αστική κινητικότητα, δηλαδή με απλά λόγια πλήρης και κατά προτεραιότητα ενίσχυση των μέσων μεταφοράς προκειμένου να αποφεύγει κανείς τη χρήση των ΙΧ.

Δεν ηχούν αυτά λίγο γενικόλογα; Στο μυαλό ή στα αυτιά των μη ηθικών πιθανά ηχούν γενικόλογα, όλοι όμως γνωρίζουμε ότι τα Ρυθμιστικά Σχέδια για αυτό ακριβώς ονομάζονται ρυθμιστικά, διότι δίνουν κατευθύνσεις και στρατηγικούς άξονες. Πίσω από αυτά υπάρχουν δράσεις, υπάρχει ενέργεια, υπάρχει σχέδιο;

Σας απαντώ με απλά επιχειρήματα και θα αναφερθώ στην Αθήνα. Στην Αθήνα έχουμε πολύ συγκεκριμένες δράσεις που έχουμε αναλάβει. Πρώτα απ' όλα σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων, το Δήμαρχο κ. Καμίνη, έχουμε σε εξέλιξη το σχέδιο ολοκληρωμένης αστικής παρέμβασης για το κέντρο της Αθήνας, ένα σχέδιο εκτιμούμενου προϋπολογισμού περίπου 150 εκατομμυρίων ευρώ με περίπου εξακόσιες δράσεις.

Στην πραγματικότητα αναβαθμίζουμε και ξαναδίνουμε ζωή στο κέντρο της Αθήνας. Το swap της Αθήνας θα αποτελέσει το υπόδειγμα για την αναβάθμιση των υποβαθμισμένων περιοχών όλων των μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων της χώρας, όχι μόνο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, αλλά και των υπολοίπων.

Η δεύτερη δράση, την οποία ήδη έχουμε εξαγγείλει, είναι η ανάδειξη των εγκαταλελειμμένων κτηρίων -μιλώ για τα περίπου χίλια οκτακόσια εγκαταλελειμμένα κτήρια στο κέντρο της Αθήνας- με μία σειρά κινήτρων από την αναβάθμιση και τη στήριξη των ιδιοκτητών, προκειμένου να τα ανακαινίσουν, έως και την απόσυρσή τους, προκειμένου να δημιουργηθεί ελεύθερος χώρος.

Έχουμε και κάτι άλλο; Ναι, έχουμε και ένα τρίτο. Είναι σε εξέλιξη και παραδίνεται το φθινόπωρο το σχέδιο ολοκληρωμένης αστικής παρέμβασης για οχτώ δήμους της δυτικής Αθήνας. Θα το παραλάβει ο Οργανισμός Ρυθμιστικού. Μιλώ για το Αιγάλεω, το Περιστέρι, την Πετρούπολη, το Χαϊδάρι, την Αγία Βαρβάρα, το Ίλιον, τους Αγίους Αναργύρους, το Καματερό, τη Φυλή. Ναι, παρεμβαίνουμε με δράσεις. Αυτό είναι, αν θέλετε, η απάντηση στις μεγάλες αγωνίες των Ελλήνων πολιτών. Δεν είναι ούτε γενικολογίες ούτε ευχολόγια ούτε πόλεμος κατά του καπιταλισμού. Είναι πολύ πρακτικές παρεμβάσεις που δίνουν απαντήσεις στα προβλήματα της καθημερινότητας των πολιτών. Τι κάνουμε με αυτά; Ρυθμίζουμε τις κοινωνικές ανισότητες σε μία χώρα, όπου για πολλές δεκαετίες υπήρχαν και συνεχίζουν να υπάρχουν κοινωνικές ανισότητες.

(Ο καθηγητής του Πολυτεχνείου και βουλευτής Αργολίδας του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Μανιάτης είναι υπουργός Χωροταξίας)

 

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline