Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024  10:39:43

Χαράλαμπος Αθανασίου: Νέοι ελεγκτές στα πόθεν έσχες

Τι ισχύει, λοιπόν, σήμερα, ως προς τις Αρχές για τον έλεγχο του πόθεν έσχες, για να υπάρξει μια ενημέρωση; Υπάρχει μία κοινοβουλευτική επιτροπή. Αναφέρομαι στην Επιτροπή του άρθρου 21 του ν. 3023/2002. Η σύνθεσή της είναι ένας κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, ένας Βουλευτής από κάθε κόμμα και τρεις δικαστικοί λειτουργοί, ένας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ένας από τον Άρειο Πάγο και ένας από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Ποιους ελέγχουν; Ελέγχουν τους κοινοβουλευτικούς, τους εκπροσώπους του Κοινοβουλίου.

 

Υπάρχει και η δεύτερη Αρχή, δηλαδή η Αρχή για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης από Παράνομα Έσοδα, δηλαδή το ξέπλυμα του βρώμικου χρήματος. Αυτή είναι τριμελής και συγκροτείται από έναν Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου και δύο ανώτατους διοικητικούς υπαλλήλους. Ελέγχουν όλους τους άλλους. Στα πλαίσια των Επιτροπών αυτών λειτουργούν τρεις υποεπιτροπές. Η μία είναι κάτω από την εποπτεία του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, που ελέγχει τη δημόσια διοίκηση. Υπάρχει η δεύτερη ειδική Επιτροπή που ελέγχει τους λιμενικούς σε συνεργασία με την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων και η τρίτη τους αστυνομικούς.

Τι γίνεται με το καινούργιο νομοσχέδιο, αλλάζει κάτι; Ενισχύονται οι τρεις υποεπιτροπές, προΐσταται εισαγγελικός λειτουργός εφετών, δηλαδή εισαγγελέας του Εφετείου της Αθήνας, επικουρείται από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας και ελέγχει τις δηλώσεις του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας, του Πυροσβεστικού Σώματος, των σωφρονιστικών υπαλλήλων, των εξωτερικών φρουρών και των προϊσταμένων των δασαρχείων και των δασονομείων.

Στη δεύτερη Επιτροπή πάλι προΐσταται εισαγγελικός λειτουργός του Εφετείου Πειραιά, επικουρείται από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων του Λιμενικού Σώματος, ελέγχει τις δηλώσεις του προσωπικού του Λιμενικού Σώματος, του προσωπικού του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας και Αιγαίου.

Υπάρχει βεβαίως και η τρίτη επιτροπή με το Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης που ελέγχει τις δηλώσεις όλων των σωμάτων επιθεώρησης και ελέγχου του δημοσίου, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των ΟΤΑ καθώς και των προϊσταμένων των υπηρεσιών δημοσιονομικού ελέγχου και Γενικού Λογιστηρίου. Όλες οι υπόλοιπες δηλώσεις ελέγχονται πλέον από την Επιτροπή του άρθρου 3α ως κεντρική ελεγκτική αρχή.

Ποια είναι η επιτροπή αυτή; Συνεκροτήθη μέσα στα πλαίσια και της μνημονιακής υποχρέωσης μία επιτροπή. Επειδή έγινε πολύς λόγος, ποιοι την αποτελούν την Επιτροπή αυτή; Ακούστε να δείτε από πού προέρχονται. Μπορώ να αναφέρω και τα ονόματα: Ιωάννης Αγγελάκος, Αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ως Πρόεδρος. Γεώργιος Τριανταφύλλου, Επίκουρος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Νικόλαος Παπασπύρου, Ειδικός Γραμματέας της Βουλής. Βασιλική Μαντέλου, οικονομική επιθεωρήτρια, προϊσταμένη του Τμήματος των πόθεν έσχες της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.

Σας κουράζω λίγο, αλλά αξίζει να ακούσετε τα ονόματα, να δείτε από πού προέρχονται και τι πολύ σπουδαία δουλειά έκανα και πως ό,τι είναι στο νομοσχέδιο είναι ομόφωνη απόφαση: Ιωάννης Δήμας, υπάλληλος πανεπιστημιακής εκπαίδευσης μηχανικών της Διεύθυνσης Εκμετάλλευσης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, Ασπασία Καμπύλη, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Προϋπολογισμού και Δημοσιονομικών Αναφορών του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Γεώργιος Γρυλλάκης, εξωτερικός συνεργάτης και σύμβουλος διοίκησης της «Κοινωνίας της Πληροφορίας».

Πάμε τώρα και στους αστυνομικούς και άλλους: Γεώργιος Θεοδωρακόπουλος, Αστυνομικός Υποδιευθυντής της Διεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, Κωνσταντίνος Γκώνιας, εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου, Ελένη Τσάνα, μετακλητή υπάλληλος της Βουλής, πρώην Διευθύντρια της Ειδικής Υπηρεσίας Επιτροπής Ελέγχου Οικονομικών των Κομμάτων της Βουλής, Ελευθερία Καγιά, υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος, αποσπασμένη στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και ελέγχου των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης, Παναγιώτης Αλεξόπουλος, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Γραμματείας του Γραφείου του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης με τους αναπληρωτές τους.

Προχωρούμε τώρα στις άλλες αιτιάσεις. Είναι καλύτερο να υπάρχει αυτή η επιτροπή από την προηγούμενη, στην οποία –όπως σας είπα- είχαν πλειοψηφία οι Βουλευτές, ενώ τώρα είναι πιο αντικειμενική; Η συγκεκριμένη επιλογή, δηλαδή να είναι δύο Αντιπρόεδροι της Βουλής, δύο ανώτατοι δικαστές, ένας Υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος και ύστερα από παραινέσεις πολλών συναδέλφων, να μπει στην επιτροπή με τροπολογία –το καταθέτουμε αυτό- και ο Πρόεδρος της Αρχής για το ξέπλυμα «βρώμικου» χρήματος πιστεύουμε ότι θα ανταποκρίνεται στην επιδίωξη να υπάρξει μία εξισορρόπηση.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Υπουργού)

Κυρία Πρόεδρε, δεν θα μιλήσω αύριο και θέλω να τα πω τώρα.

Θα υπάρξει μία εξισορρόπηση αφενός της νομοθετικής και αφετέρου της δικαστικής εξουσίας. Αυτό γίνεται στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, όπου δεν έπρεπε να υπερέχει κάποια εξουσία σε σχέση με την άλλη, πολύ περισσότερο στο Κοινοβούλιο που ελέγχονται και των Βουλευτών και των πολιτικών προσώπων τα «πόθεν έσχες».

Ως προς τα δύο κοινοβουλευτικά μέλη, πρέπει να σημειωθεί ότι μετέχουν ως εκ της θεσμικής ιδιότητός τους, του Αντιπροέδρου της Βουλής, και όχι ως εκπρόσωποι κομμάτων πλέον. Επίσης, το ένα από αυτά προέρχεται από το κυβερνών κόμμα και το δεύτερο από την Αντιπολίτευση.
Πάντως, οι δύο δικαστικοί λειτουργοί θα είναι αποκλειστικής απασχόλησης, δεν θα είναι επιφορτισμένοι με τα καθήκοντα των δικαστηρίων τους, για να μπορούν απρόσκοπτα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η επιτροπή υπό την έννοια της σύνθεσης παρουσιάζει περισσότερα εχέγγυα ανεξαρτησίας σε σχέση με την ίδια λειτουργούσα Επιτροπή του άρθρου 21 του ν.3023/2002, όπου ήταν μόνο ένας δικαστικός, ενώ τα υπόλοιπα μέλη, δηλαδή η πλειοψηφία, ήταν υπάλληλοι και ένας υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών οριζόμενος από τον Υπουργό Οικονομικών και ένας υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος.

Τίθεται στο περιθώριο η Αρχή για το ξέπλυμα χρήματος, όπως αναγράφτηκε και ειπώθηκε; Όχι, βέβαια, και εξηγήσαμε γιατί, διότι και συμμετέχει στην επιτροπή και είναι πιο αποτελεσματικός ο έλεγχος.

Με τη μεταφορά των ελεγχομένων από την μονάδα αρχής στην νέα επιτροπή ικανοποιείται εν μέρει η αρχική απαίτηση και των δανειστών. Πράγματι, είναι αλήθεια και δεν πρέπει να κρυβόμαστε, καλώς ή κακώς έχουμε ένα μνημόνιο. Το είπε και ο κ. Ρήγας το πρωί. Καλό θα ήταν να μην υπήρχε, είναι μία αναγκαιότητα όμως. Βέβαια, εκεί δεν δεχθήκαμε πλειοψηφία κανενός από τους δύο παράγοντες, δηλαδή από τη νομοθετική και από τη δικαστική και υπάρχει μία ισορροπία όπως σας ανέπτυξα. Όμως, συστηματικοί λόγοι επέβαλλαν να δημιουργηθεί ενιαίο όργανο ελέγχου τόσο του «πόθεν έσχες» όσο και της χρηματοδότησης των κομμάτων.

Η χρηματοδότηση των κομμάτων δεν εισάγεται τώρα, διότι σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής χρειάζεται Ολομέλεια. Έχει κατατεθεί και θα εισαχθεί στην Ολομέλεια.

Άρα, λοιπόν, πρέπει να υπάρχει μία επιτροπή για το «πόθεν έσχες» και για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των πολιτικών. Ένα τόσο ευαίσθητο θέμα που θα αφορούσε όχι μόνο πρόσωπα, αλλά τον πυρήνα του πολιτικού συστήματος δεν θα ήταν ορθό να ανατεθεί μόνο στην Αρχή, σε μία μονάδα όπως ήταν η Αρχή για το ξέπλυμα του «βρώμικου» χρήματος, όπου ήταν μόνο ένας δικαστής, αντεισαγγελέας και δύο κρατικοί λειτουργοί.

Επειδή διάβασα στον Τύπο διάφορα, θα πω ότι δεν πρέπει να εντυπωσιάζει το γεγονός των τετρακοσίων παραπομπών στον Εισαγγελέα και θέλω να το προσέξετε ιδιαίτερα αυτό. Κατά πληροφορίες, πρόκειται για αυτόματες παραπομπές προφανών και τυπικών παραβάσεων, όπως παραδείγματος χάριν μη υποβολή δήλωσης, μη ορθή ή μη πλήρης συμπλήρωση δηλώσεων, χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος.

Το γεγονός ότι οι παραπομπές αυτές είναι περισσότερες σε σχέση με τις παραπομπές της σημερινής Επιτροπής του άρθρου 21 εξηγείται, πρώτον, από το γεγονός ότι η Αρχή για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος ελέγχει περίπου τριάντα έξι χιλιάδες δηλώσεις -έναντι εξακοσίων μόνο της Επιτροπής- και δεύτερον, από το γεγονός ότι πολλοί από τον μεγάλο αυτόν αριθμό των ελεγχομένων από τη μονάδα, σε αντίθεση με τους πολιτικούς, δεν είναι καλά ενημερωμένοι για τις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται πολλές παρατυπίες, όπως σας ανέφερα, οι οποίες είναι τυπικές και δεν έχει γίνει ουσιαστικός έλεγχος.

Η άλλη αιτίαση που ακούγεται είναι ότι περιορίζεται η δημοσιότητα στους Βουλευτές, τους Υπουργούς και τους αιρετούς, Περιφερειάρχες και Δημάρχους –μόνο, τώρα. Αυτό απασχόλησε πάρα πολύ την Επιτροπή και -δεν σας κρύβω- κι εμένα προσωπικά. Στο θέμα αυτό πρέπει να αντιληφθούμε όλοι ότι συγκρούονται δύο συμφέροντα, το συμφέρον για διαφάνεια στον δημόσιο βίο με το συμφέρον για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Η συγκεκριμένη λύση, δηλαδή το να είναι μόνο οι Βουλευτές, οι Υπουργοί, ο Πρωθυπουργός και οι αιρετοί στην τοπική αυτοδιοίκηση, βασίζεται σε μία στάθμιση των συμφερόντων αυτών, με βάση τα χαρακτηριστικά των διαφόρων ομάδων προσώπων που είναι υπόχρεοι σε δήλωση πόθεν έσχες.

Έτσι, κρίθηκε ότι η αυτοέκθεση των Βουλευτών, Υπουργών και εν γένει αιρετών σε δημόσιο έλεγχο καθώς και η αυξημένη λογοδοσία δικαιολογεί την υποχρέωση του αιτήματος για προστασία των προσωπικών δεδομένων και την ικανοποίηση του αιτήματος για πλήρη διαφάνεια. Διαφορετικά είναι τα πράγματα όσον αφορά τους άλλους δημόσιους λειτουργούς, δικαστές, αστυνομικούς, διοικητικούς υπαλλήλους κ.λπ., όπου η προστασία των προσωπικών δεδομένων προέχει.

Μία άλλη αιτίαση είναι το αν αρκεί η Επιτροπή για τόσους ελέγχους. Ναι, αν δείτε το άρθρο 3Α, όπως το έχουμε διαμορφώσει, θα δείτε ότι θα υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός από κάτω που θα βοηθάει το έργο, όπως γινόταν και τώρα. Ή νομίζετε ότι τα έκαναν όλα μόνοι τους οι Βουλευτές; Υπάρχουν οι ελεγκτές στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Βουλής που κάνουν τον έλεγχο.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΔΡΙΤΣΑΣ: Το ένα είναι υπόδειγμα δήλωσης...
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ (Υπουργός Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων): Σας τα εξήγησα κι εκεί, κύριε Δρίτσα, μην ανησυχείτε.
Άρα, λοιπόν, η Επιτροπή θα έχει μια ολόκληρη ομάδα από κάτω για να γίνεται αποτελεσματικός έλεγχος. Αυτό που το τονίζουμε κατ' επανάληψη -δεν θέλω να τα επαναλαμβάνω, τα είπε κι ο Εισηγητής του ΠΑΣΟΚ κ. Ρήγας- είναι ότι θα είναι πιο αποτελεσματικός και διαφανής ο έλεγχος. Δεν περιορίζεται μόνο στο εύρος των προσώπων τώρα, αλλά και στην αποτελεσματικότητα του ελέγχου. Γι' αυτό παρακαλώ να διαβάσετε με προσοχή τα άρθρα, διαβάστε το 3Α.

Υπάρχει η αιτίαση ότι περιορίζεται με τον νέο νόμο ο αναδρομικός έλεγχος των πολιτικών. Πού το βρήκατε ότι περιορίζεται; Είναι σαφέστατο. Εμείς δώσαμε πριν από λίγους μήνες παράταση εδώ και ψηφίστηκε η αναδρομικότητα να πάει τέλος του έτους, 31-12, και δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία γι' αυτό, γιατί ο νόμος αρχίζει από 1-1-2015.

(Ο αρεοπαγίτης Χαράλαμπος Αθανασίου είναι βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ και υπουργός Δικαιοσύνης)

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline