Το νομοσχέδιο αυτό η προηγούμενη Κυβέρνηση το συνέταξε, το διαβουλεύτηκε και το κατέθεσε προς ψήφιση πολύ πριν παρέλθει το προηγούμενο έτος. Δυστυχώς, λόγω της πολιτικής αστάθειας που ακολούθησε, αλλά και της νομοθετικής επικαιρότητας της εποχής, δεν κατέστη δυνατό να γίνει νόμος του κράτους μέχρι την προκήρυξη των εκλογών.
Με το νομοσχέδιο αυτό ολοκληρώνεται η προσαρμογή της χώρας μας στις διατάξεις της Οδηγίας με αριθμό 2011/7 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρώπης, που εισήχθη στην έννομη τάξη μας με το νόμο 4152/2013.
Επομένως, η υιοθέτηση του νομοσχεδίου αποτελεί εν μέρει και υποχρέωση της χώρας από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι διατάξεις που αφορούν την έκδοση της διαταγής πληρωμής από διοικητική σύμβαση, όπως υπήρχε στο νομοσχέδιο που καταρτίσαμε επί της θητείας μου, όπως προανέφερα, μεταφέρονται σχεδόν αυτούσιες στο παρόν νομοσχέδιο.
Επομένως, είναι αυτονόητο ότι η Νέα Δημοκρατία, η οποία συνήνεσε κατά τις συζητήσεις στην Επιτροπή στην ψήφιση του σχεδίου αυτού, θα δώσει θετική ψήφο και στην Ολομέλεια.
Το σχέδιο νόμου θα το στηρίζαμε, ακόμα και εάν δεν το είχαμε συντάξει εμείς, ακόμα και εάν δεν συνδεόταν με Κοινοτική Οδηγία ή μνημονιακή υποχρέωση, όπως συμβαίνει τώρα. Και αυτό διότι το νομοσχέδιο, αν και φαίνεται πολύ τεχνικό, έχει μεταρρυθμιστικό περιεχόμενο και απηχεί με συνέπεια το ιδεολογικοπολιτικό στίγμα της Νέας Δημοκρατίας.
Εξηγούμαι: Η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα που στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα και γνωρίζει ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι αυτός που φέρνει πλούτο, επενδύσεις και θέσεις εργασίας.
Σήμερα αυτό η χώρα μας το έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ. Τον ιδιωτικό τομέα πρέπει να τον ελέγχουμε μεν, ώστε να μην αυθαιρετεί. Αλλά δουλειά της Κυβέρνησης είναι να τον στηρίζει και όχι να του βάζει γραφειοκρατικά εμπόδια.
Ένα από τα διαχρονικά προβλήματα του ιδιωτικού τομέα είναι η καθυστέρηση στις πληρωμές, όταν οι επιχειρήσεις συναλλάσσονται με το δημόσιο. Και όταν λέω «δημόσιο», δεν είναι μόνο το δημόσιο, αλλά εννοώ και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ειδικά στους τελευταίους παρουσιάζεται πιο μεγάλη η ανάγκη της μεταρρύθμισης αυτής, διότι υπάρχουν πάρα πολλοί μικροδανειστές, οι οποίοι αναλαμβάνουν έργα στους δήμους και αργούν να πληρωθούν. Αυτό έχει μεγάλες συνέπειες για τη ρευστότητά τους.
Ένα από τα διαχρονικά προβλήματα του ιδιωτικού τομέα είναι η καθυστέρηση στις πληρωμές, όταν οι επιχειρήσεις συναλλάσσονται με το δημόσιο, όπως προανέφερα. Η διαδικασία ελέγχου και εκκαθάρισης της απαίτησης είναι απαραίτητη, αλλά πολλές φορές γίνεται χρονοβόρα και γραφειοκρατική.
Οι καταβολές μπορούσαν να καθυστερήσουν, λόγω της αδυναμίας ενός υπαλλήλου να αντιμετωπίσει το φόρτο εργασίας, ή απλά επειδή μια Κυβέρνηση αποφάσισε πρόσκαιρα να χρησιμοποιήσει τα χρήματα αυτά για άλλους σκοπούς.
Έτσι, οι υπερβολικές καθυστερήσεις, που μπορεί να αποβούν μοιραίες για την ρευστότητα και άρα τη βιωσιμότητα μιας επιχείρησης δεν είχαν συνέπειες για το δημόσιο, ενώ ο ιδιώτης δεν είχε κάποιο νομικό όπλο, προκειμένου να επισπεύσει την καταβολή των οφειλομένων.
Η ανισότητα των όπλων –αν θέλετε- έπρεπε να θεραπευθεί και γι' αυτό εμείς, καίτοι η νομοθετική επικαιρότητα του Υπουργείου μας ήταν πολύ βαριά τότε, δώσαμε ιδιαίτερη σημασία σε αυτό το νομοθέτημα. Και οι λόγοι για αυτό ήταν πρωτίστως ιδεολογικοί.
Με τις προτεινόμενες διατάξεις προβλέπεται η υποχρέωση της διασφάλισης της ταχύτητας διεκπεραίωσης της υπόθεσης με την έκδοση ενός εκτελεστού τίτλου επί αγωγών ή αιτήσεων για τις μη αμφισβητούμενες απαιτήσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του και μάλιστα σε σύντομη προθεσμία. Προβλέπεται να τελειώνει όλη αυτή η διαδικασία εντός ενενήντα ημερών.
Πρέπει να σημειώσω εδώ ότι για τις αντίστοιχες απαιτήσεις από εμπορικές συναλλαγές που προβλέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο μπορεί να εφαρμοστεί η προβλεπόμενη ήδη διαδικασία της Πολιτικής Δικονομίας και αναφέρομαι στα άρθρα 623 και επόμενα του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Ο θεσμός της διαταγής πληρωμής απαντάται και σε άλλες ευρωπαϊκές έννομες τάξεις και ρυθμίζεται και στο κοινοτικό επίπεδο από τον Κανονισμό 1896/2006 για τη θέσπιση διαδικασίας ευρωπαϊκής διαταγής πληρωμής.
Χαίρομαι, λοιπόν, που ο Υπουργός Δικαιοσύνης της παρούσας Κυβέρνησης υιοθετεί την πρότασή μας σχεδόν στο σύνολό της, καίτοι ενδεχομένως τούτο να οφείλεται εν μέρει και σε λόγους εξωγενείς, όπως ανέφερα, για παράδειγμα, δηλαδή, η συμμόρφωση στο κοινοτικό δίκαιο και η συμμόρφωση σε μνημονιακές υποχρεώσεις εν όψει της διαπραγμάτευσης.
Χαίρομαι, επίσης, που η Κυβέρνηση αυτή, που τους προηγούμενους μήνες με τη διαπραγματευτική της στάση κόντευε να διαλύσει την αγορά και την πραγματική οικονομία, κάνει ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και ένα βήμα μακριά από τον κρατισμό.
Το νομοσχέδιο εισάγει μια βασική καινοτομία: Ακολουθώντας το παράδειγμα και τις πρακτικές της διαταγής πληρωμής του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, δημιουργεί έναν νέο εκτελεστό τίτλο. Οι περισσότεροι από εμάς –ιδίως οι νομικοί- γνωρίζουν τι σημαίνει αυτό. Ιδιώτες, στους οποίους το Δημόσιο οφείλει χρήματα βάσει διοικητικής σύμβασης στο πλαίσιο εμπορικής συνδιαλλαγής, αποκτούν το δικαίωμα, προβαίνοντας στην έκδοση της διαταγής πληρωμής, να διεκδικήσουν την ταχεία αποζημίωση, όπως περίπου θα έπρατταν αν ο δανειστής τους ήταν και αυτός ιδιώτης.
Το εν λόγω πλέγμα των διατάξεων ορθώς συστηματικά εντάσσεται στον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας και συμπληρώνει το άρθρο 272 με τα άρθρα 272Α έως 272Ι.
Η διαδικασία της έκδοσης διαταγής πληρωμής για δημοσίου δικαίου διαφορές που αναφύονται κατά τις εμπορικές συναλλαγές, η μελέτη δηλαδή και η εκτέλεση του έργου, η προμήθεια αγαθών και η παροχή υπηρεσιών του Δημοσίου, των νομικών προσώπων και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθίσταται αναγκαία μετά την ενσωμάτωση στο εθνικό μας δίκαιο της Οδηγίας 2011/7, όπως ανέφερα, που αφορά την καταπολέμηση των καθυστερήσεων πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές.
Η Οδηγία αυτή εκδόθηκε με σκοπό να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις πληρωμών στις εμπορικές συναλλαγές και αποσκοπεί στην έκδοση σε σύντομο χρόνο ενός ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου, σύμφωνα με τον Κανονισμό 805/2004.
Με τις υπό ψήφιση διατάξεις θεσπίζεται το δικονομικό πλαίσιο για την ταχεία, όπως είπα, έκδοση εκτελεστού τίτλου επί αγωγών ή αιτήσεων για μη αμφισβητούμενες απαιτήσεις που απορρέουν από διοικητική σύμβαση, η οποία έχει συναφθεί στο πλαίσιο των διεπομένων από την ως άνω Οδηγία εμπορικών συναλλαγών, δοθέντος ότι για τις απαιτήσεις αυτές δεν προβλέπεται ως σήμερα αντίστοιχη διαδικασία στην εσωτερική έννομη τάξη, ενώ αντίθετα για τις αντίστοιχες απαιτήσεις από εμπορικές συναλλαγές υπάρχει η διαδικασία του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, όπως ανέφερα.
Η μοναδική αλλαγή που έγινε επί του σχεδίου νόμου, όπως εισάγεται, είναι στο δεύτερο εδάφιο του άρθρου 272Ζ. Εκεί ορίζεται ότι η εκτελεστότητα της διαταγής πληρωμής εκκινεί αφού παρέλθει η προθεσμία για την ανακοπή. Είναι σωστή η βελτίωση την οποία έχει κάνει ο κύριος Υπουργός. Το είπαμε και στην Επιτροπή.
Καταλήγοντας, θα ήθελα να τονίσω ότι το νομοσχέδιο του Υπουργείου είναι έργο της προηγούμενης κυβέρνησης, όπως ανέφερα, και συγχαίρουμε τον Υπουργό που το φέρνει στη Βουλή, σεβόμενος την καλή δουλειά που είχε γίνει τότε στο Υπουργείο.
Κατανοούμε ότι οι λόγοι μπορεί να μην απηχούν τις προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ για τη στήριξη του χειμαζόμενου ιδιωτικού τομέα, αλλά να συνιστούν μια απόδειξη ότι, παρά τις εξ αντιθέτου εξαγγελίες, οι μνημονιακές δεσμεύσεις παραμένουν και ο ΣΥΡΙΖΑ τις υιοθετεί ασχέτως του τι λέει στο λαό.
Εμείς, που δεν είμαστε δογματικοί, δεν χωρίζουμε τις νομοθετικές πρωτοβουλίες σε μνημονιακές που είναι όλες κακές και τις άλλες που όταν τις εισηγούμαστε εμείς είναι καλές και όταν τις εισηγείται άλλη κυβέρνηση είναι ταξικές και ανάλγητες. Η Νέα Δημοκρατία κοιτά αποκλειστικά το συμφέρον της χώρας, το συμφέρον της οικονομίας και στηρίζει πρωτοβουλίες που ενισχύουν την επιχειρηματικότητα και άρα την ανάπτυξη και την απασχόληση.
(Ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης και ανώτατος δικαστικός Χαράλαμπος Αθανασίου είναι βουλευτής Λέσβου τη ΝΔ)