Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024  20:53:11

Γιατί η οικονομική κρίση δοκιμάζει τις ΗΠΑ και αλλάζει το μέλλον του ΝΑΤΟ. Κύριο

Αρνητικές οι επιδράσεις της στην αμυντική ικανότητα της Συμμαχίας να αντιμετωπίζει συλλογικά τις προκλήσεις στον 21ο αιώνα.

Στρατηγική ανάλυση από τον Νίκο Καρρά

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η παρατεταμένη και οξεία οικονομική κρίση που πλήττει την Ευρώπη θα έχει σημαντική αρνητική επίδραση τόσο στην προθυμία όσο και στις δυνατότητες των ευρωπαϊκών χωρών που ανήκουν στη Συμμαχία του ΝΑΤΟ να εκπληρώνουν τις συμμαχικές τους υποχρεώσεις στο άμεσο μέλλον όχι μόνο στην ίδια την Ευρώπη αλλά και σε συμμαχικές επιχειρήσεις που ίσως χρειαστεί να γίνουν εκτός των στενών ορίων της γηραιάς ηπείρου. Ας μη ξεχνάνε, εξάλλου, ότι ο ρόλος του ΝΑΤΟ είναι παγκόσμιος. Και το ζητούμενο είναι αν το ΝΑΤΟ μπορεί να παίξει αυτόν τον παγκόσμιο ρόλο του.

Γνώμη μας είναι ότι η οικονομική κρίση που πλήττει την Ευρώπη θα επιφέρει γεωπολιτικές ανακατατάξεις και συμμαχικούς μετασχηματισμούς θέτοντας σε δοκιμασία την συλλογική ισχύ του ΝΑΤΟ ως παραδοσιακού πυλώνα ασφαλείας για την Ευρώπη και άλλες περιοχές του κόσμου. Ας μη διαφεύγει την προσοχή μας ότι και οι Ηνωμένες Πολιτείες βιώνουν τη δική τους οικονομική κρίση και οι αμερικανοί πολίτες δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερη δυσθυμία να επωμίζονται οικονομικά βάρη για λογαριασμό των ευρωπαίων χωρών-μελών του ΝΑΤΟ. Παραμένει ερωτηματικό αν η νέα αμερικανική κυβέρνηση θα είναι διατεθειμένη να πληρώνει το 75% των συνολικών δαπανών του ΝΑΤΟ σε αμυντικές ανάγκες που σήμερα καταβάλλει.

Όπως δε καταλήγει με απαισιοδοξία ο οργανισμός RAND σε πρόσφατη μελέτη του στην προσεχή δεκαετία θα υπάρξουν αλλαγές εξαιτίας μειωμένων εθνικών προϋπολογισμών και οι ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ δε θα είναι σε θέση πια να υποστηρίξουν με ανθρώπινο και τεχνικό δυναμικό δύναμη ανάλογη της ISAF [International Assistance Security Force] του Αφγανιστάν. Βέβαια, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος Αμερικανοί και Ευρωπαίοι δεν βλέπουν τις «παγκόσμιες προκλήσεις» με το ίδιο μάτι για διάφορους λόγους.

Ένα κραυγαλέο παράδειγμα είναι η περίπτωση της Συρίας όπου η Συμμαχία ούτε να σκεφθεί δε θέλει να προχωρήσει σε νατοϊκή επιχείρηση. Ένα μέλος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία, έχει αναλάβει να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά στο νέο ρόλο που της έχει ανατεθεί ως ανερχόμενη παγκόσμια δύναμη.

Η Αγγλία, από την άλλη μεριά, περικόπτει τον αμυντικό της προϋπολογισμό με περικοπές που θα ανέλθουν σε 8% έως το 2015. Η Ιταλία 10% για το 2013, η Ολλανδία 13%, και η Γερμανία κατά 10 δισεκατομμύρια δολάρια για το ίδιο έτος. Πολιτικοί παρατηρητές στις Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι οι περικοπές αυτές σε αμυντικές δαπάνες ίσως να μην γίνονται κατά τρόπο συντονισμένο και ενδεχομένως να πυροδοτήσουν μια «αμυντική ύφεση» στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα οι περικοπές είχαν ανάλογο αντίκτυπο όχι μόνο σε εξοπλιστικά προγράμματα αλλά όπως βλέπουμε και στο ηθικό του στρατιωτικού προσωπικού. Ναι μεν οι Έλληνες είναι ηρωικός και υπερήφανος λαός που προτάσσει πάντα την εθνική ασφάλεια και τις παραδοσιακές αξίες της Ελλάδος, αλλά ταυτόχρονα το ελληνικό στρατιωτικό προσωπικό δεν επιτρέπεται και δεν πρέπει να απαξιώνεται ποικιλοτρόπως αν αναλογιστεί κανείς τι έχει προσφέρει διαχρονικά στην υπηρεσία της πατρίδος και της Δύσης γενικότερα.

Κύριο μέλημα της Γερμανίας σήμερα είναι η οικονομική της κυριαρχία επί των άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Αυτό σε συνδυασμό με την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία συνιστά σοβαρή απειλή κατά της ευρωπαϊκής συνοχής. Την ίδια στιγμή δεν φαίνεται να την απασχολεί η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πόλου αντίστοιχου με αυτόν που προσπάθησαν να οικοδομήσουν οι Γάλλοι πριν από περίπου δέκα χρόνια για να αντισταθμίσουν την επιρροή των αμερικανών σε αμυντικά στρατηγικά θέματα που αφορούν την Ευρώπη. Πρακτικά, τούτο συνεπάγεται μειωμένο ενδιαφέρον της πρώτης σε οικονομική ισχύ ευρωπαϊκής χώρας για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

Για το λόγο αυτό, από ότι δείχνουν οι εξελίξεις και στην Αφρική, η Γαλλία προσπαθεί να αναλάβει εκ νέου πρωτοβουλίες στρατιωτικού χαρακτήρα ώστε να πείσει και τους ευρωπαίους και το διεθνή παράγοντα ότι η ίδια και μέσω αυτής η Ευρώπη μπορεί να αναλαμβάνει και να διεκπεραιώνει στρατιωτικές επιχειρήσεις μακριά από το έδαφός της, πιστεύοντας ότι μπορεί να «εκμεταλλευτεί» τη στρατιωτική απροθυμία και αδυναμία του Βερολίνου για κάτι τέτοιο.

Η οικονομική κρίση επέδρασε αρνητικά και στις σχέσεις ΗΠΑ-Αγγλίας. Ο Αμερικανός Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Φίλιπ Γκόρντον εμμέσως πλην σαφώς προειδοποίησε την Αγγλία πρόσφατα να μη χαλαρώσει τους δεσμούς της με την ΕΕ και να μην αποχωρήσει από αυτήν. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν την Ευρώπη στρατηγικό εταίρο και γνωρίζουν ότι οποιαδήποτε θεσμική μεταβολή στην ΕΕ θα έχει και για τις ίδιες οδυνηρές οικονομικές και αμυντικές συνέπειες. Επίσης γνωρίζουν ότι η μεταβολή στις σχέσεις Αγγλίας-ΕΕ θα επιδράσει αρνητικά στην ειδική σχέση που έχουν οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Ευρώπη.

Οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί και εξαιτίας της πικρής πείρας του παρελθόντος υπολογίζουν πολύ τις συνέπειες που η οικονομική κρίση σε συνδυασμό με την ανεργία θα έχουν στην άνοδο του εθνικιστικού φρονήματος των ευρωπαίων ψηφοφόρων. Αυτό δε μπορεί κάτω από οποιουσδήποτε όρους να προκαλέσει παγκόσμια ανάφλεξη άμεσα, μπορεί όμως να θέσει τη θρυαλλίδα σε κοινωνικές αναταραχές σε διάφορες χώρες. Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι μεταξύ των νέων το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα και την Ισπανία να προσεγγίζει το 50%, και ξεπερνά το 35% σε Ιταλία και Πορτογαλία.

Όλα δείχνουν ότι αντιμετωπίζουμε ήδη μια νέα Ευρώπη, γεγονός που θα έχει άμεσες συνέπειες στη στρατιωτική φύση της συμμαχίας του ΝΑΤΟ όπως το ξέραμε. Τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η ΕΕ έχουν ακόμα λίγο χρόνο να σκεφθούν και να αποφασίσουν μαζί αν θέλουν το ΝΑΤΟ να συνεχίσει να είναι αποτελεσματικό όπως στο παρελθόν, πώς θα είναι η νέα μορφή αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ-ΕΕ θα είναι. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν οι χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ να υιοθετήσουν κοινό νόμισμα και ελεύθερη ζώνη εμπορίου;

 

 

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline