Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024  06:53:05

Τα Τείχη, που υψώθηκαν με τους βόρειους γείτονές μας

Εδώ και χρόνια, συνταξιούχοι ομογενείς της Αλβανίας, αλλά και Αλβανοί, επισκέπτονταν καθημερινά τα Γιάννενα είτε για προμήθειες είτε για να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια στο νοσοκομείο. Επίσης, όσοι εργάζονταν στην Ελλάδα επισκέπτονταν τους ηλικιωμένους γονείς τους. Τώρα, τα σύνορα στην Κακαβιά έκλεισαν. 

Όταν η αλβανική κυβέρνηση έκλεισε τα σύνορά της με τις όμορες χώρες, στο πλαίσιο της αυστηροποίησης των μέτρων για τον κορωνοϊό, ο 73χρονος ομογενής από το χωριό Ραντάτες της Δρόπολης, Βασίλης Ομήριος, βρισκόταν στην Ελλάδα, όπου ζουν και εργάζονται τα τρία παιδιά του και τούτη την εποχή νοσηλεύεται η σύζυγός του. Τώρα εγκλωβίστηκε στη Λάρισα και αγωνιά για τους υπερήλικους συγχωριανούς του που άφησε πίσω, καθότι είναι και ο δημογέροντας (πρόεδρος) του χωριού, που αριθμεί έντεκα όλες κι όλες οικογένειες.

«Εύχομαι να μην φτάσει ο ιός στο χωριό, γιατί δεν θα μείνει ζωντανός κανένας», λέει στην «Κ». «Αν τούτη την εποχή πεθάνει κάποιος, θα τον θάψει αναγκαστικά ο δήμος, οι γέροντες δεν είναι ικανοί να το κάνουν και τα παιδιά από την Ελλάδα δεν θα μπορέσουν να πάνε», προσθέτει.
Οι Ραντάτες είναι ένα από τα πολλά μειονοτικά χωριά της αλβανικής μεθορίου που η καθημερινότητα των λιγοστών ανθρώπων που έχουν απομείνει, μετά το άνοιγμα των συνόρων, το 1991, έχει δεθεί άρρηκτα με την Ελλάδα, εν προκειμένω κυρίως με την πόλη των Ιωαννίνων, από όπου εφοδιάζονταν με αγαθά και κατέφευγαν για νοσηλεία.

«Καθημερινά, προτού κλείσουν τα σύνορα, λεωφορείο από τα Γιάννενα εκτελούσε δύο δρομολόγια στα σαράντα δύο μειονοτικά χωριά της Δρόπολης, μεταφέροντας φάρμακα και ψώνια. Εμείς βγαίναμε στο φυλάκιο της Κακαβιάς και τα παραλαμβάναμε για το χωριό μας. Τώρα αυτό σταμάτησε και προσπαθεί να μας βοηθήσει ο δήμος, τα πράγματα δυσκόλεψαν».

Ο κ. Ομήριος βίωσε τη «φυλακή» του καθεστώτος Χότζα, ευτύχησε να χαρεί το άνοιγμα των συνόρων και τώρα στο νου του έρχονται, έστω και αν δεν πιστεύει ότι θα τις ξαναζήσει, οι δύσκολες μέρες, του εγκλεισμού.

Οπως στην ελληνοαλβανική μεθόριο, έτσι και στις ακριτικές περιοχές με τα άλλα όμορα κράτη οι κοινωνίες, ένθεν κακείθεν, αισθάνονται να οπισθοδρομούν, με το αναπάντεχο κλείσιμο των συνόρων, στις «μαύρες εποχές» του Ψυχρού Πολέμου. Τότε ήταν ο φόβος των ιδεολογιών, οι εθνοτικές αντιπαλότητες και τα γεωπολιτικά συμφέροντα που επέβαλαν τους διαχωρισμούς με συρματοπλέγματα και συστοιχίες πυραυλικών συστημάτων, τώρα είναι ο τρόμος του κορωνοϊού που υψώνει και πάλι σύνορα. Αυτά που επί τριάντα χρόνια είχαν σχεδόν καταργηθεί (με τη Βουλγαρία εντελώς, λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης), επιτρέποντας την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και τη διακίνηση αγαθών. Ο φόβος ότι ο γείτονας μπορεί να μας μεταδώσει τον ιό έχει αρχίσει να εμφιλοχωρεί και στις διακρατικές σχέσεις – όχι στις επίσημες ακόμη.

Οι πρόεδροι τριών επιμελητηρίων της Θράκης, με επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ζήτησαν την αναστολή λειτουργίας των πέντε συνοριακών σταθμών Ελλάδας - Βουλγαρίας, με το αιτιολογικό ότι «παρατηρείται αυξημένη κίνηση πολιτών από τη Βουλγαρία προς τη χώρα μας, την οποία θεωρούν ασφαλέστερη και με καλύτερες υποδομές υγείας, γεγονός που (σ.σ.: κατ' εκείνους) ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία όλων των Ελλήνων».

Κατόπιν τούτου, όπως είπε στην «Κ» ένας εξ αυτών, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Έβρου Χριστόδουλος Τοψίδης, οι έλεγχοι στις διαβάσεις εντάθηκαν, ενώ και η Βουλγαρία έχει σχεδόν στεγανοποιήσει τα σύνορα από την πλευρά της. «Καθημερινά έρχονται νόμιμοι εργάτες από τη Βουλγαρία, δουλεύουν σε βιομηχανίες της Ροδόπης και επιστρέφουν το βράδυ στα σπίτια τους. Πολλοί Βούλγαροι έχουν αγορασμένα σπίτια στην Αλεξανδρούπολη, στα Αβδηρα της Ξάνθης, στη Νέα Πέραμο Καβάλας, στη Θάσο, στην Ασπροβάλτα. Το ίδιο θα έκανα κι εγώ αυτή τη χρονική στιγμή αν ήμουν στη θέση τους, θα επέλεγα ένα υγειονομικά ασφαλέστερο περιβάλλον», πρόσθεσε.

Ανεξαρτήτως του βάσιμου των ανησυχιών για τη Βουλγαρία, ο κορωνοϊός έχει κλείσει τα βόρεια σύνορα, αποκόβοντας την Ελλάδα από τους γείτονές της και διαρρηγνύοντας τους δεσμούς των τοπικών κοινωνιών και από τις δύο πλευρές, με τα πλήγματα στις οικονομίες τους να καταγράφονται συντριπτικά.
Μεγάλες καθυστερήσεις

Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία έχουν τεθεί σε καραντίνα, η Βουλγαρία έχει σχεδόν κλείσει τα σύνορά της και η Ελλάδα έχει κάνει το ίδιο με την Τουρκία. Από τις δώδεκα διαβάσεις στα βόρεια σύνορά μας και τη μία, ανατολικά, στους Κήπους, με την Τουρκία (η άλλη, στις Καστανιές, είναι κλειστή για τους γνωστούς λόγους), διέρχονται μόνο αυτοκίνητα, φορτηγά στην πλειονότητά τους, και αυτά με μεγάλες καθυστερήσεις, αφού οι οδηγοί τους πρέπει να υποβληθούν σε ελέγχους για τον κορωνοϊό και τα οχήματα να ψεκαστούν.

Ουρές χιλιομέτρων καταγράφονται στα τελωνεία και οι ανησυχίες για την επαρκή τροφοδοσία των κοντινών στα σύνορα οικονομιών και κοινωνιών αυξάνονται. Οι διοικούντες το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, απ' όπου διακινούνται προς και από Βορρά μεγάλα φορτία, εμφανίζονται πάντως καθησυχαστικοί.

Οι συνταξιούχοι ομογενείς μας της Αλβανίας, αλλά και οι Αλβανοί από τον κάμπο του Αργυροκάστρου και τους Αγίους Σαράντα, δεν μπορούν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια στο νοσοκομείο Ιωαννίνων, όπως συνήθιζαν έως τώρα, τα παιδιά τους που εργάζονται στην Ελλάδα αδυνατούν να επισκεφθούν τους γέροντες γονείς τους στη Βόρειο Ήπειρο, οι βόλτες τα Σαββατοκύριακα των πολιτών της Βόρειας Μακεδονίας στην παραλία της Θεσσαλονίκης κομμένες, όπως επίσης και ο τζόγος των Ελλήνων στα καζίνο της Γευγελής και τα σφραγίσματα δοντιών στα εκεί πιο φθηνά οδοντιατρεία.

Ότι χτίστηκε με πολύ κόπο, χρόνια τώρα, στο επίπεδο της συνεργασίας μεταξύ των κοινωνιών των συνόρων, απειλείται όχι από τις προαιώνιες ιστορικές τριβές, αλλά από έναν κοινό εχθρό, που δεν ήταν ορατός και τις ανάγκασε να υψώσουν τείχη ανάμεσά τους. Το εάν αυτά θα είναι προσωρινά, μένει να φανεί. Οι άνθρωποι εκεί, πάντως, το ελπίζουν.

«Το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω, έχουν δει πολλά τα μάτια μας εδώ, αλλά το να κλειστούμε πάλι ο καθένας στα ορατά ή αόρατα συρματοπλέγματά του δεν μπορεί να γίνει...» μας είπε ένας Αλβανός πρώην διπλωμάτης. Όσο για τον Βασίλη Ομήριο, ζει με το όνειρο να ανοίξουν τα σύνορα και να επιστρέψει στο χωριό του.

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline