1.Ανάλογες φωτογραφίες, πλαστής αλήθειας, έχουν αναρτηθεί στην εξωτερική περίφραξη του αλβανικού Προεδρικού Μεγάρου, συνοδεύονται από κατηγορίες εναντίον της χώρας μας σχετικά με τη «γενοκτονία των τσάμηδων», καθώς και από χάρτες που εμφανίζουν το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας ως «κατεχόμενα αλβανικά εδάφη».
Έντονο διάβημα διαμαρτυρίας πραγματοποίησε η ελληνική πρεσβεία στα Τίρανα και ζήτησε άμεσα εξηγήσεις από το γραφείο του Αλβανού Προέδρου, Ιλίρ Μέτα, σχετικά με έκθεση φωτογραφιών και χαρτών με αντικείμενο τη «γενοκτονία των τσάμηδων» και την «κατοχή αλβανικών εδαφών από την Ελλάδα», όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές.
Οι εν λόγω φωτογραφίες, οι οποίες έχουν αναρτηθεί στην εξωτερική περίφραξη του αλβανικού Προεδρικού Μεγάρου, συνοδεύονται από κατηγορίες εναντίον της χώρας μας σχετικά με τη «γενοκτονία των τσάμηδων», καθώς και από χάρτες που εμφανίζουν το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας ως «κατεχόμενα αλβανικά εδάφη».
Οι ίδιες πηγές σημειώνουν ότι ο Αλβανός Πρόεδρος, Ιλίρ Μέτα, ξεναγήθηκε στην εν λόγω έκθεση από τους διοργανωτές.
2.Περίοδος Εμφυλίου – Φυγή – Καταδίκη των Τσάμηδων
Τον Σεπτέμβριο του 1944, μετά την αποχώρηση των Γερμανών, οι αντάρτες του ΕΔΕΣ με επικεφαλή τον Ναπολέοντα Ζέρβα που κυριαρχούσαν στην περιοχή, προχώρησαν στη μαζική καταδίωξη και εκδίωξη των Τσάμηδων στην Αλβανία. Αποφασιστικές ήταν οι ελληνικές νίκες στην πρώτη μάχη της Μενίνας (Νεράϊδας) την 17η – 18η Αυγούστου 1944 και στην δεύτερη μάχη της Μενίνας την 20η – 21ηΣεπτεμβρίου 1944.
Μετά την αποχώρηση των Γερμανών και την απελευθέρωση, οι Τσάμηδες συναισθανόμενοι τις συνέπειες από τις συμπεριφορά τους στη διάρκεια της κατοχής αναζήτησαν προστασία στην Αλβανία και έτσι τον Οκτώβριο του 1944 εγκατέλειψαν εθελουσίως την Θεσπρωτία κάτω από την γενική κατακραυγή, διέβησαν τα πρός την Αλβανία σύνορα μέσω της Κονισπόλεως,αφού όμως πρώτα πήραν μαζί τους ολόκληρο τον κινητό πλούτο του ελληνικού πληθυσμού που είχε τότε καταφύγει στα όρη της Πίνδου. Έκτοτε εγκαταστάθηκαν στην Αλβανία.
Η φυγή αυτή των Τσάμηδων υπαγορεύθηκε και από τον φόβο τους να μην κλιθούν να δώσουν λόγο στην ελληνική δικαιοσύνη για τα εγκλήματά τους και την συνεργασία τους με τους κατακτητές. Μετά τη φυγή τους την 23η Μαϊου του 1945, το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων Ιωαννίνων καταδίκασε ερήμην σε θάνατο 1930 Τσάμηδες επί συνολικού πληθυσμού 19.000, οι οποίοι βαρύνονταν με εγκλήματα πολέμου κατά τη διάρκεια της Κατοχής (ο ένας στους δέκα ήταν εγκληματίας πολέμου). Είχαν όμως ήδη διαφύγει με τις οικογένειές τους στην Αλβανία.
Αρχές της δεκαετίας του 1950 η ελληνική κυβέρνηση δήμευσε και απαλλοτρίωσε τις αγροτικές περιουσίες τους απευθείας ή με δημοπρασίες υπέρ όλων εκείνων που έπεσαν θύματα της θηριωδίας τους, ενώ παράλληλα με τα Β.Δ 2185/1952 και 1871/1954 στερήθηκαν την ελληνική ιθαγένεια και υπηκοότητα. Με αυτό τον τρόπο έκλεισε νομικά το θέμα των λεγόμενων Τσάμηδων. Τη τύχη των Τσάμηδων ακολούθησαν και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις δοσιλόγων σε ολόκληρη την μεταπολεμική Ευρώπη, όπως είναι οι Γερμανοί – Σουδήτες της Τσεχοσλοβακίας, οι Κοζάκοι του Δον στην ΕΣΣΔ κ.α.
3. Η εικόνα σήμερα
Επί Χότζα και Αλία το ζήτημα των Τσάμηδων πέρασε στο περιθώριο. Ο Χότζα ειδικότερα τους αντιμετώπισε με δυσπιστία, αφού είχαν συνεργαστεί με τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.
Μετά την πτώση του «υπαρκτού» σοσιαλισμού το 1991 σε Βαλκάνια και Αλβανία και τον πόλεμο που σημειώθηκε στην πρώην Ενωμένη Γιουγκοσλαβία με κατάληξη τη διάλυση και διχοτόμησή της, το ζήτημα επανήλθε στην επικαιρότητα και οι Αλβανοτσάμηδες επανεμφανίζονται ως «τσάμηδες» αρχίζοντας τις προκλήσεις και τη παραχάραξη της ιστορίας.
Ειδικότερα, τον Μάρτιο του 1991 ιδρύθηκε η πολιτικοστρατιωτική οργάνωση Τσαμουριά (Cameria) με σκοπό τη δικαίωση των Τσάμηδων. Την 27η Ιουνίου 1994 η Αλβανική Βουλή ψήφισε νόμο κατά τον οποίο ορίστηκε η 28η Ιουνίου ως «Ημέρα Γενοκτονίας των Τσάμηδων από τους Έλληνες», επισημοποιώντας έτσι τις διεκδικήσεις σε βάρος της Ελλάδος. Το 1999 δημιουργήθηκε ο Απελευθερωτικός στρατός της Τσαμουριάς (U.C.C) ο οποίος χρηματοδοτείται όπως ο U.C.K και διαθέτει ολόκληρη ταξιαρχία (5.000 άνδρες) με αμερικανούς εκπαιδευτές της C.I.A. Την 25η Ιουλίου του 2000 η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Αλβανικής Βουλής ανακοίνωσε ότι η Τσαμουριά αποτελεί εθνική υπόθεση για την Αλβανία και ότι θα διεκδικηθεί η επιστροφή των περιουσιών των Τσάμηδων.
Σήμερα οι Τσάμηδες ανέρχονται αριθμητικά στους 14.000 – 25.000, αλλά η αλβανική προπαγάνδα τους ανεβάζει στους 100.000. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι εγκατεστημένοι στις περιοχές των Αγίων Σαράντα, Δελβίνου, Αυλώνος, Βερατίου, Τιράνων και κυρίως στην Κονίσπολη. Όλοι αυτοί πιέζουν για να επανέλθουν στην Ελλάδα.
4.Το Βιβλίο της ιστορίας για την Τετάρτη τάξη του οκτατάξιου σχολείου από τον Εκδοτικό Οίκο Σχολικών Βιβλίων περιέχει απαράδεκτες αναφορές που συντηρούν και καλλιεργούν τσάμικο ζήτημα και προωθούν τον αλυτρωτισμό εις βάρος της Ελλάδας. Και μάλιστα επιδιώκεται αυτή η ..εκδοχή της ιστορίας να διδαχθεί στα παιδιά της ελληνικής μειονότητας στην μητρική γλώσσα τους.
• Το βιβλίο «Να γνωρίσουμε την Ιστορία του λαού μας»
«Η Στάση της Αλβανίας απέναντι στο τσάμικο ζήτημα:
Η Αλβανία δεν μπόρεσε να βοηθήσει όσο θα έπρεπε τους δυστυχείς αδερφούς τσάμηδες .Εκείνη την εποχή η χώρα μας μόλις είχε βγει από τον πόλεμο Η αλβανική κυβέρνηση είχε συνδεθεί με την Γιουγκοσλαβία και το σοσιαλιστικό στρατόπεδο. Αυτή δεν είχε την απαιτούμενη βούληση για να αντιμετωπίσει την τσάμικη συμφορά. Και δεν έθεσε το θέμα ούτε στους διεθνείς οργανισμούς.
Ο τσάμικος πληθυσμός στην Αλβανία αντιμετώπισε φτώχεια και πολλές δυστυχίες. Οι Τσάμηδες φυγάδες στα χρόνια 1945-1946 υπέφεραν για ψωμί και στέγη. Πάνω από είκοσι χιλιάδες άτομα πέθαναν από τις κακουχίες και τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.
Σήμερα οι Τσάμηδες στην Αλβανία είναι οργανωμένοι και ζητούν να τους αναγνωρισθούν και να αποδοθούν οι περιουσίες τους στην Τσαμερία καθώς και η αλβανική τους εθνικότητα.
Ως σύνοψη στο συγκεκριμένο Κεφάλαιο αναφέρεται:
«-Ο Τσάμικος αλβανικός λαός ζούσε στα εδάφη του που από το 1913 περιέχονταν στο ελληνικό κράτος
-Οι Τσάμηδες συμμετείχαν στον Αντιφασιστικό Αγώνα
-το 1940-1944 οι κυβερνητικές και φασιστικές ελληνικές δυνάμεις φυλάκισαν εξόρισαν σκότωσαν και έσφαξαν χιλιάδες άνδρες ,γυναίκες και παιδιά.
-Για να γλιτώσουν την σφαγή οι τσάμηδες διέφυγαν μαζικά προς την Αλβανία
– Η μεταπολεμική αλβανική κυβέρνηση δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για να βοηθήσει τους Αλβανούς Τσάμηδες
-Σήμερα ο τσάμικος πληθυσμός στην Αλβανία είναι οργανωμένος και ζητάει τις ιδιοκτησίες και την εθνικότητα του