Η τελευταία επίσημη μέτρηση που έγινε στις 8 Αυγούστου ανέφερε ότι μετά την έναρξη του πολέμου έχουν προσφύγει στην Ελλάδα συνολικά 75.945 Ουκρανοί, εκ των οποίων οι 19.760 είναι παιδιά. Τον ενάμιση μήνα που έχει μεσολαβήσει από τότε, λογικά ο αριθμός έχει αυξηθεί, ενώ κάποιοι –λίγοι– ίσως έχουν επιστρέψει στη χώρα τους. Υπολογίζονται στους 85.000 άτομα, πολλοί και από αυτούς θα κάνουν στάση τράνζιτ στην Ελλάδα ως πολιτικοί πρόσφυγες για άλλες χώρες της Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, τα περισσότερα έχουν γραφτεί ήδη στα ελληνικά σχολεία και την προηγούμενη εβδομάδα φόρεσαν τα «καλά» τους για να πάνε στον αγιασμό και να ξεκινήσουν τη νέα σχολική χρονιά. Για τα Ουκρανάκια, το σύνηθες άγχος της πρώτης μέρας στο σχολείο ήταν λίγο ενισχυμένο φέτος. Δεν υπήρχε κάποιο από αυτά που να μην έθεσε το εύλογο ερώτημα «πώς θα πάω στο ελληνικό σχολείο, ενώ δεν ξέρω ελληνικά;». Στην καλύτερη περίπτωση το ερώτημα απευθύνθηκε σε κάποια μαμά ή γιαγιά, που υποθέτω θα απάντησε με μια αγκαλιά ή με μια εμψυχωτική φράση. Σε μία ακόμη δυσκολότερη συγκυρία, την εμψύχωση κλήθηκε να κάνει κάποιος εντεταλμένος συνοδός που έχει αναλάβει τα ασυνόδευτα παιδιά που ήλθαν στη χώρα.
Περάσαμε μερικές ώρες μαζί με κάποια από τα παιδιά αυτά και τις μητέρας τους. Η Αναστασία, επτά ετών, φορούσε τη στολή του ουκρανικού σχολείου, την οποία, όπως μου εξήγησε, της την είχαν στείλει πριν από δύο μέρες με δέμα. Τη ρώτησα πώς της φάνηκε η πρώτη εβδομάδα στο σχολείο: «Μου αρέσει πολύ.
Έχω κάνει δύο φίλες, την Κατερίνα και τη Βασιλική. Γενικά έχει πολλά παιδιά, περνάμε πολύ ωραία, τα διαλείμματα είναι μεγάλα και παίζουμε κρυφτό. Την πρώτη μέρα που πήγα, ήρθε παπάς και κάναμε αγιασμό. Αυτό που μου αρέσει περισσότερο, όμως, στο ελληνικό σχολείο είναι ότι έχουμε και υπολογιστές! Στην Ουκρανία δεν είχαμε». Η μαμά της, Γιάννα, συμπλήρωσε: «Ήρθαμε στην Ελλάδα με την κόρη μου και τους γονείς μου στις 13 Μαρτίου, όταν άρχισαν να γίνονται πιο συχνοί οι βομβαρδισμοί. Το πλάνο μας ήταν να μείνουμε έναν μήνα και γι' αυτό πήραμε ελάχιστα πράγματα μαζί μας. Τελικά είμαστε ακόμη εδώ. Η μικρή έχει προσαρμοστεί καλύτερα απ' όλους μας. Άρχισε μαθήματα ελληνικής γλώσσας όταν συνειδητοποίησα ότι δεν θα επιστρέψουμε άμεσα. Αυτό που δεν περίμενα, αλλά συνέβη, ήταν ότι η Αναστασία άρχισε να αγαπάει πάρα πολύ την ελληνική γλώσσα σε σημείο που ανυπομονούσε για το επόμενο μάθημα.
Έφτασε η έναρξη της σχολικής χρονιάς και παρέμενε το μεγαλύτερό μου άγχος, πώς θα προσαρμοστεί το παιδί μου σ' ένα σχολείο όπου δεν μιλάει κανείς ουκρανικά, πώς θα είναι η διάθεσή της, πώς θα αντιδράσει. Η ίδια τελικά είναι ενθουσιασμένη. Δηλώνει μάλιστα ότι όταν μεγαλώσει θέλει να γίνει δασκάλα ελληνικών. Συγκεκριμένα λέει ότι, όταν γυρίσουμε στην Ουκρανία, θα πάει στη διευθύντρια του σχολείου και θα ζητήσει να της δώσει μια τάξη για να διδάσκει ελληνικά στα άλλα παιδιά».
Διαβάστε περισσότερα στο νέο τεύχος του «Κ» που κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου μαζί με την «Καθημερινή της Κυριακής».
Aν και, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, 18.648 άτομα έχουν υποβάλει αίτημα προσωρινής προστασίας, ελάχιστοι, μόλις 229, έχουν ζητήσει στέγαση και διαμένουν στις δύο δομές φιλοξενίας που έχει προβλέψει το υπουργείο στην Ελευσίνα και στις Σέρρες. Πηγές του υπουργείου εκτιμούσαν ότι υπήρχε η δυνατότητα φιλοξενίας σε ομοεθνείς τους που ζουν και εργάζονται στην Ελλάδα, αλλά η δυσαρέσκεια για τις συνθήκες διαμονής στις δύο δομές ήταν έντονη. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η δυσαρέσκεια έφτασε μέχρι και τις Βρυξέλλες, με αποτέλεσμα να ενταχθούν και οι Ουκρανοί προσωρινοί πρόσφυγες στο πρόγραμμα επιδότησης στέγης HELIOS. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα αφορούσε και συνεχίζει να αφορά τους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Ελλάδα από άλλες χώρες.
Τον Απρίλιο έφτασαν 7.750 άτομα, τον Μάιο 8.700, τον Ιούνιο 15.135 και μόλις τις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουλίου έχουν ήδη εισέλθει στη χώρα 9.830.
Με βάση τις προδιαγραφές του προγράμματος, οι Ουκρανοί πρόσφυγες θα πρέπει να υπογράψουν συμβόλαιο με τον ιδιοκτήτη του σπιτιού το οποίο επιθυμούν να νοικιάσουν και στη συνέχεια το κράτος θα επιδοτεί το ενοίκιο με βάση τα άτομα τα οποία θα διαμένουν. Η επιδότηση ξεκινάει από 230 ευρώ τον μήνα (για ένα άτομο) και μπορεί να φτάσει τα 800 ευρώ για διαμονή περισσότερων από έξι ατόμων. Προβλέπεται, επίσης, η επέκταση του χρονικού διαστήματος επιδότησης για όλους τους ωφελουμένους από 6 μήνες που ίσχυε έως τώρα στους 12 μήνες. Επιδότηση ενοικίου μπορούν να εισπράξουν και όσοι φιλοξενούν αφιλοκερδώς τους τελευταίους μήνες Ουκρανούς πρόσφυγες. «Για την επιβράβευση των πολιτών που ανιδιοτελώς προσφέρουν κατοικίες τους για φιλοξενία Ουκρανών προσφύγων
θα υπάρχει δυνατότητα να καταβάλλονται ενοίκια στα σπίτια όπου ήδη φιλοξενούνται πρόσφυγες χωρίς να υπάρχει ανάγκη να μετακινηθούν», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Μετανάστευσης.
Εκτιμάται, πάντως, ότι η ανταπόκριση των Ουκρανών που διαμένουν στην Ελλάδα τους τελευταίους μήνες θα είναι μεγάλη, καθώς δεν διαφαίνεται να υπάρχει άμεση προοπτική επιστροφής στην πατρίδα τους. Οι Ουκρανοί που έχουν έρθει στην Ελλάδα μετά την έναρξη του πολέμου δικαιούνται άδεια διαμονής, υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση, καθώς και ελεύθερη πρόσβαση στις μετακινήσεις στο πλαίσιο των διευκολύνσεων που προσφέρονται ως ευρωπαϊκή πολιτική.