Θα μιλήσω για το νόμο. Δεν θα επικαλεστώ ούτε προσωπικές εμπειρίες ούτε προσωπικές καταπατήσεις της δημοκρατίας που βίωσα από όλο το πολιτικό φάσμα.
Θα επικαλεστώ μόνο το εξής: Όποτε έκανα δημοσιογραφική δουλειά, σε δημόσιο ή σε ιδιωτικό τομέα, να βρεθεί ένας -πλην ενδεχομένως Χρυσαυγητών, αυτούς δεν τους πρόλαβα τότε στη μεγάλη τους δραστηριότητα, να έχουν και την απαίτηση να είναι παρόντες- να μου πει ότι τον απέκλεισα, ακόμα και την εποχή που στα ιδιωτικά κανάλια δεν ίσχυε το ασυμβίβαστο και ήμουν Βουλευτής, από το 2000 μέχρι το 2004. Αυτά για να ξεκαθαρίζουμε τα επί προσωπικού και κυρίως, τα «περί υποκρισίας».
Οι συνάδελφοι δημοσιογράφοι που είναι εδώ μέσα, οι τηλεπαρουσιαστές, οι παρουσιαστές προγραμμάτων, με οποιαδήποτε ιδιότητα, έχουν «φτιαχτεί» σε ποσοστό 99,9% «στου κασίδη το κεφάλι» που λέγεται ΕΡΤ. «Στου κασίδη το κεφάλι»! Έχουν λειτουργήσει με την ίδια ΠΟΣΠΕΡΤ, στα ίδια κτίρια, με τις ίδιες παρεμβάσεις, από τα ίδια γραφεία. Έχουν αγχωθεί, έχουν προσβληθεί, έχουν πολλοί από αυτούς δουλέψει «χτικιάρικα», άλλοι έχουνε πεθάνει. Και δεν τιμήθηκαν. Και πολλοί από αυτούς και σε αποστολές.
Το υλικό που έφτιαξαν τα ιδιωτικά κανάλια προέρχεται στο σύνολό του από την ΕΡΤ. Οι τεχνικοί, οι δημοσιογράφοι, οι πάντες βγήκαν από την ΕΡΤ. Έτσι ξεκίνησαν τα πράγματα. Άμα πάμε στην αρχή της ΕΡΤ, θα βρούμε τη Siemens και τον επικεφαλής των (;), που ξεκινάει την επικοινωνία και το ραδιόφωνο στην Ελλάδα. Το πρώτο ανεξάρτητο ραδιόφωνο που ξεκίνησε στο Μεσολόγγι δεν είχε την τύχη να μετατραπεί σε κρατικό.
Επομένως, έρχεστε εδώ σήμερα με ένα νομοσχέδιο που θέλει να πατάξει το «μαύρο» και θέλει να ανανεώσει, να επαναφέρει στη ζωή την «πεθαμένη» ΕΡΤ.
Άκουσα, μάλιστα, τον εκπρόσωπο της Χρυσής Αυγής να λέει «το νομοσχέδιο για την ΕΡΤ», «το νομοσχέδιο για τη ΝΕΡΙΤ». Δεν είναι ΝΕΡΙΤ, είναι ΕΡΤ. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει. Είναι Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση. Και δεν μπορεί να αλλάξει λόγω της εικόνας που έχει δημιουργήσει προς τα έξω.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ: Πότε έγινε αυτό;
ΛΙΑΝΑ ΚΑΝΕΛΛΗ: Θα σας απαντήσω άλλη ώρα, κύριε Λοβέρδο. Αν ανοίξω διάλογο τώρα, θα μου φάτε από τον πολύτιμο χρόνο μου και δεν θέλω να παίξω με αυτό.
Άλλωστε, τα περισσότερα απ' αυτά που λέω, τα έχω –ευτυχώς για εμένα- δημοσιευμένα και δεν χρειάζεται να τα πάρω πίσω.
Αν έρθουμε, λοιπόν, στην ουσία των πραγμάτων, τι κάνετε; Παθογένειες υπάρχουν; Κουράστηκα! Δεν επιτρέπω σχεδόν σε κανέναν σας, χωρίς να υποτιμά τη νοημοσύνη του, να μου κάνετε μονίμως συγκρίσεις με τα ξένα κανάλια και να τα έχετε θεοποιήσει. Πού το βρήκατε μωρέ ότι αυτά είναι τέλεια και καλά και φανταστικά; Πού το βρήκατε; Είναι εγκατεστημένη η MI6 στον 7ο όροφο του BBC και ελέγχει τις εθνικές πληροφορίες. Το έκανε και πριν τον πόλεμο με την Αργεντινή, το έκανε και μετά.
Πού τα βρήκατε αυτά και είναι καταπληκτικά; Είναι η RAI καλύτερη από εδώ. Η ΕΡΤ είχε ένα ειδικό δικαστήριο με ένα μονοκάμερο. Παρακολούθησε το ειδικό δικαστήριο του '89, από το οποίο στο μονοκάμερο ακριβώς σαν εικόνα μας προέκυψαν δύο Αρχηγοί κομμάτων, ένας θάνατος και μια στολή.
Ξέρετε ποιο ήταν το αποτέλεσμα από πλευράς παραγωγικής στην ουσία της τηλεοπτικής παραγωγής στην Ελλάδα; Να σας το πω γιατί το έζησα; Η ιδιωτική τηλεόραση άρχιζε τότε μετά τις 14.00' το μεσημέρι. Φτιάχτηκε η έννοια του πρωινού καφέ όπως τον ξέρετε -εκεί που μαζεύεστε στου Μαξίμου- και από εκεί προέκυψε η εκπομπή με πρωταγωνίστρια τη Ρούλα Κορομηλά τότε ως «Πρωινός Καφές». Ακριβώς έτσι σας το λέω. Και μετατράπηκε σε πρόβλημα, διότι υπήρχε τηλεθέαση και έπρεπε να μπουν διαφημίσεις. Κι όποιος δεν είχε παρακαθίσει τότε σε κουβέντα για το πώς θα διακόπτεται το ειδικό δικαστήριο έτσι ώστε να χωρέσουν και διαφημίσεις για να υπάρχουν έσοδα, δεν ξέρει τι λέει.
Από την ώρα, λοιπόν, που παράγεται τηλεοπτικό εμπόρευμα και θέλετε αυτό να το κάνετε κρατικό... Προσέξτε ποια λέξη χρησιμοποιώ, «κρατικό». Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση. Μέχρι τώρα πώς έχει λειτουργήσει μετά τις μεγάλες αλλαγές; Μία μετοχή –έτσι δεν λειτουργούσε;- με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια. Τι πλασάρουμε τώρα εδώ μέσα; Ότι θα φτιάξετε Βατικανό; Βατικανό ήθους, Βατικανό καλλιέργειας; Εάν θέλετε, μπορείτε. Μπορείτε να το κάνετε το Βατικανό μέσα, όντως. Με ποιες προϋποθέσεις;
Άκουσα τη συνάδελφο να λέει, «μέχρι και διατροφικά πρότυπα». Βρε κορίτσι μου, βρε συνάδελφε, θα απαγορεύσεις τις διαφημίσεις με υψηλά λιπαρά;
ΑΓΛΑΪΑ ΚΥΡΙΤΣΗ: Τοπικά προϊόντα.
ΛΙΑΝΑ ΚΑΝΕΛΛΗ: Θα έχεις μια εκπομπή –ειλικρινά στο λέω δηλαδή- που θα λέει, «να φάτε νόστιμο και φθηνό χοιρινό». Τα έκανε και η χούντα. Και έλεγε, «κάθε χωριό και στάδιο, κάθε πόλη και γυμναστήριο». Και είχε και χωριά με πέντε χιλιάδες κολυμβητήρια και εκατόν πενήντα κατοίκους. Και τι έγινε; Το έβαλε και στα τρόλεϊ, «νόστιμο και φθηνό ελληνικό χοιρινό». Τι είχαμε; Δημοκρατία;
Θα βάλετε εκπομπές για τη διατροφή και μετά θα μπαίνουν οι διαφημίσεις των μονοπωλιακών ευρωπαϊκών συμφερόντων; Το εισαγόμενο γάλα που θα έρχεται από την καλή δανέζικη τηλεόραση και από την ακόμα καλύτερη ολλανδική τηλεόραση;
Τι κάνατε εδώ; Εδώ κάνατε ένα λάθος το οποίο είναι τραγικό. Σας τα είπε ο σύντροφος Γκιόκας αναλυτικότατα και δεν έχω να προσθέσω. Πήρατε μία Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου η οποία λέτε ότι έφερε «μαύρο» -μάλιστα, συμφωνώ- δημιούργησε μία τρύπα δημοκρατική και ουσιαστική –μάλιστα συμφωνώ- και τώρα πήρατε ένα φακουδάκι και βάζετε πάνω στο σκοταδάκι λίγο φωτάκι. Στο χωριό μου λένε, «φτάνει να μην πέσεις από τα σκατά στα απόσκατα». Πάνω στο ίδιο πράγμα φτιάχνετε ένα περίπου.
Τα δικαιώματα των εργαζομένων έχουν πάει στράφι ούτως ή άλλως. Η συρρίκνωση της παραγωγής έχει πάει στράφι. Το διοικητικό συμβούλιο θα το ελέγχετε εσείς. Και πιστέψτε με, εσείς θα το ελέγχετε. Εκ των πραγμάτων θα το ελέγχετε. Αυτή η αντίληψη για την ανεξάρτητη ΕΡΤ είναι ακριβώς ίδια με τις ανεξάρτητες αρχές. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 4/5 διαμορφώνεται με βάση αυτά. Η διάρκεια αυτών των οργάνων είναι πολύ μεγαλύτερη από την κοινοβουλευτική διάρκεια και πολύ συχνά θα υπάρχει κόντρα.
Οι κοινωνικοί φορείς: Ποιοι κοινωνικοί φορείς; Το ζήσαμε μέχρι σήμερα. Τα περιουσιακά στοιχεία έχουν συρρικνωθεί. Η δραστηριότητα έχει συρρικνωθεί. Το καινούριο διοικητικό συμβούλιο -ακόμα κι αν το ψάξετε στην πιάτσα, βγείτε και πείτε ότι θέλω έναν πολύ καλό μάνατζερ να αναλάβει τα οικονομικά, θέλω έναν πολύ καλό διανοούμενο υπεράνω πάσης υποψίας- εξαρτάται από την κατεύθυνση που θα δοθεί για το τι είδους θέλετε να είναι αυτή η τηλεόραση,
Ξέρετε πολύ καλά τι δεν θέλετε. Θα συμφωνήσω. Το «δεν θέλω» είναι πολύ πιο εύκολο, ακόμα και σε έναν γάμο. Αλλά οι γάμοι δεν κρέμονται από ένα γαμήλιο συμβόλαιο -το ξέρετε πολύ καλά- όπως δεν κρέμεται η πολιτική από το μνημόνιο και την αντιμνημονιακή τοποθέτηση. Ένα χαρτί είναι, ένα συμβόλαιο είναι. Ολόκληρη η πολιτική δεν αλλάζει όσες φορές κι αν το αλλάξετε αυτό το γαμήλιο συμβόλαιο.
Μπορούσατε και δεν μας ακούσατε. Δεν θα σας έλεγε κανένας «όχι». Διότι βάζοντας, για παράδειγμα, ασυμβίβαστο για τους δύο συνδικαλιστές που θα είναι μέσα στο συμβούλιο, ξέρετε τι κάνετε εμμέσως; Ρίχνετε στους συνδικαλιστές όλη την κατάντια για σήμερα. Εγώ σας λέω: Γιατί να μην είναι συνδικαλιστές αυτοί που θα είναι μέσα στο συμβούλιο; Τα ξέρουν λιγότερο καλά; Εγώ σας λέω ότι μπορεί να υπήρξαν και συνδικαλιστικές παρεκτροπές και λάθη και ό,τι άλλο. Θα καταργήσουμε το συνδικαλισμό; Δεν θα μπορεί ο συνδικαλιστής να είναι μέλος του ΔΣ; Δηλαδή, να μην εκπροσωπεί τίποτα ευρύτερο; Και είσαστε και αριστεροί; Μόνο τον εαυτό του; Ένας μόνος του; Θα είναι υπεράνω; Θα είναι εκτός συνδικάτων, εκτός πολιτικής, εκτός τοποθέτησης ένας μόνος του και έτσι θα ικανοποιήσετε τη δημοκρατία! Μα, κύριε Παππά μου, γιατί έτσι όμως;
Βλέπετε, λοιπόν, ότι πάτε με μία μεσοβέζικη λύση σε μεσοβέζικες συνθήκες με το πιο επικίνδυνο πράγμα που είναι σχέσεις ιδιωτικού δικαίου για κρατική τηλεόραση. Πιστέψτε με, με σχέσεις ιδιωτικού δικαίου χωρίς προκαθορισμένο αριθμό, οργανόγραμμα, χίλια δύο, κινδυνεύετε να το λειτουργήσετε σαν το κανάλι της Βουλής. Και το κανάλι της Βουλής, αγαπητές κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν έχει Κανονισμό, δεν έχει οργανόγραμμα. Αποφασίστηκε μια μέρα στη συνεδρίαση εδώ και μπορεί ο καθένας να το κάνει ό,τι θέλει, όποτε θέλει και όπως θέλει, ενώ στην πραγματικότητα ολόκληρη η συζήτηση που έγινε εδώ μέσα είναι για την προβολή του έργου του Κοινοβουλίου.
Θα κλείσω με μία φράση και δεν έχει σημασία ποιος την είπε. Όταν φέρανε ειδικούς από το BBC πριν από πάρα πολλά χρόνια για να φτιάξουν την ΕΡΤ –και κρατήστε το αυτό στη σκέψη για οποιαδήποτε αλλαγή θέλετε να κάνετε, τότε το BBC ήταν στα πολύ ψηλά του- ξέρετε ποια ήταν η απάντηση της υπεύθυνης πολιτείας -και δεν ήταν και ακριβό το σχέδιο- αφού τους άκουσε; Για να γίνει η ΕΡΤ, BBC πρέπει οι Έλληνες να γίνουν Άγγλοι. Και αν γίνονταν Άγγλοι, δεν θα συζητούσαν σήμερα εδώ αυτό, αλλά θα στοιχημάτιζαν ό,τι έχουν και δεν έχουν ποιο είναι το φύλο και σε πόσες ώρες θα γεννηθεί το παιδί της Βασίλισσας. Ευτυχώς, δεν έχουμε τίποτα από τα δύο, ούτε το στοίχημα ούτε το παιδί της Βασίλισσας.
(Η δημοσιογράφος και νομικός Λιάνα Κανέλλη είναι βουλευτής Αθηνών του ΚΚΕ).