Κώστας Τζαβάρας: «Οι ήρωες πάντα προχωρούν στα σκοτεινά»

Κύριοι συνάδελφοι, πράγματι αυτή είναι μία εύσημη ημέρα. Είναι μία ημέρα όπου το επετειακό νόημα είναι υπέρτερο από κάθε άλλη σκέψη για κομματική ιδιοποίηση ενός αγώνα που ανήκει σε ολόκληρο τον ελληνικό λαό.

Ήμουν έτοιμος να χαιρετίσω την παρουσία του Πρωθυπουργού σε αυτή την εκδήλωση της Βουλής. Δυστυχώς, όμως, κάποιες αποστροφές του λόγου του με υποχρεώνουν σε αναδίπλωση, γιατί θεωρώ ότι δεν προσφέρεται αυτή η ευκαιρία, αυτή η ενατένιση κάποιων αξιών από την απόσταση του 2015, για να πούμε ότι σήμερα αυτό που ζει ο ελληνικός λαός είναι μια νοηματική ή μια πολιτική συνέχεια εκείνου το οποίο εκδηλώθηκε με το απαράμιλλο διάβημα υπέρ της ελευθερίας από τους αγωνιστές του Πολυτεχνείου.

Δεν έχει νόημα σήμερα εδώ να υπενθυμίσουμε αν η Κυβέρνηση κάνει καλά τη δουλειά της ή αν υπηρετεί με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Αυτό που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε είναι να αναγνωρίσουμε ότι αυτό που έγινε στο Πολυτεχνείο έχει μία απόλυτα αρμονική ένταξη στην ιστορία του έθνους, γιατί είναι μία πράξη αντίστασης.

Μάλιστα, όπως λέει ο Νίκος Σβορώνος –για να μη χρησιμοποιήσω τα λόγια άλλου ιστορικού που θα τον αμφισβητούσε η πλειοψηφία- η διαμόρφωση του ελληνικού έθνους είναι μία υπόθεση που σφυρηλατήθηκε μέσα από τις αντιστάσεις του λαού μας απέναντι σε κάθε μορφής κατοχές, είτε κατοχές τυράννων που ήρθαν απ' έξω και εγκαθίδρυσαν τυραννικά καθεστώτα στο εσωτερικό, είτε μορφές κατοχής που μας επιβλήθηκαν με τις περιπτώσεις εκείνων των τυραννικών καθεστώτων που πάντα θα είναι και θα αποτελούν μαύρες σελίδες στην ιστορία αυτού του τόπου.

Εκεί πρέπει κάθε φορά να βρίσκουμε το νόημα το οποίο μας δίνει το κουράγιο να συνεχίζουμε και να λέμε ότι αξίζει να αγωνιζόμαστε σ' αυτόν τον τόπο και κυρίως μέσα σ' αυτήν την Αίθουσα για χάρη μίας δημοκρατίας που δεν μας παραδόθηκε μόνο για να τη συνεχίσουμε και να τη διαχειριστούμε, αλλά μας παραδόθηκε με σκοπό και κυρίως με παρακαταθήκη τέτοια που μας υποχρεώνει να την εμβαθύνουμε και να την εμπλουτίσουμε.
Γι' αυτό, θεωρώ ότι άκαιρα κάποιος προσπαθεί να συνδέσει αυτό που συμβαίνει σήμερα με αυτό που ξεκίνησε να υπάρχει σαν αγώνας στις 17 Νοεμβρίου 1973, εκτός βέβαια αν κάποιοι προσπαθούν να απολογηθούν για το ότι η σημερινή ημέρα δεν θα είναι από εκείνες που θα καταχωριστούν στις ημέρες για τις οποίες θα πρέπει να αισθανόμαστε υπερήφανοι.

Όμως, σήμερα δεν θέλω να μεμψιμοιρήσω. Αυτό που θέλω να πω –και το λέω ευθαρσώς και απευθύνομαι σε αντιπροσώπους του ελληνικού λαού που τιμούν την αποστολή τους- είναι ότι Πολυτεχνείο θα αποτελεί για όλους μας πηγή έμπνευσης.

Μάλιστα, για να μην αδικήσω τον κύριο Πρωθυπουργό, θα πάρω μία αποστροφή του λόγου, την οποία υιοθετώ απολύτως. Το νόημα του Πολυτεχνείου στους διαδοχικούς εορτασμούς που κάνουμε για τη μνήμη του, δεν μπορεί να είναι άλλο από το ότι μας καλεί όχι σε ανέξοδες και φλύαρες ρητορείες, αλλά σε μία συνείδηση, σε μία συνειδητοποίηση του ότι αποτελεί, μαζί με τις άλλες ηρωικές στιγμές της αντίστασης του ελληνικού λαού, όρο επιβίωσης για το έθνος και το λαό.

Όμως, θα πρέπει να είμαστε πάντα με την πλευρά των λόγων του εθνικού ποιητή. Εάν θέλουμε να είμαστε και χρήσιμοι γι' αυτό που ετοιμάζουμε ως μέλλον για τα παιδιά μας, θα πρέπει να μη χάνουμε από το μυαλό μας το ότι το έθνος μας θα πρέπει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές. Αν υπάρχει μία αλήθεια σ' αυτό το συμβάν του Πολυτεχνείου, είναι ότι ενώ υπήρξε ένα μοναδικό γεγονός στην εξέλιξη του φαινομένου της Δικτατορίας, ενώ υπήρξε ένα γεγονός απαράμιλλου ηρωισμού και αυτοθυσίας υπέρ της δημοκρατίας, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης απέναντι σε τυράννους, αυτό που δεν κατάφερε να είναι και δεν κατάφερε να γίνει –και όλοι μπορούμε να το διαπιστώσουμε άλλωστε, νομίζω ότι το υπαινίχθηκαν και οι προλαλήσαντες- είναι ότι δεν έγινε η αρχή για νέες αλήθειες. Δεν μπόρεσε να δώσει φαντασιακές σημασίες τέτοιες που να δώσουν στον τόπο και την ιστορία του ένα νέο ξεκίνημα. Περιορίστηκε στο να εγκλωβιστεί μέσα στην επαναφορά στην κανονικότητα που ακολούθησε τη Μεταπολίτευση με ένα τέτοιο τρόπο που, δυστυχώς, τίποτα το καινούργιο δεν ξεπήδησε και τίποτα το καινούργιο δεν στήθηκε εκτός από τον εκδημοκρατισμό, βεβαίως, στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα με την έννοια της κατάργησης της έδρας και κάποιων άλλων μορφών.

Τα έχω ζήσει τα γεγονότα και θεωρώ ότι έχω την αρμοδιότητα και να τα αναφέρω και να τα σχολιάσω. Γι' αυτό ακριβώς θα ήθελα προσωπικά, επειδή ανήκω στη γενιά του Πολυτεχνείου, το Πολυτεχνείο να είχε υπάρξει με την έννοια και τη λειτουργία ενός συμβάντος ριζικού και αδιανόητου για εκείνους οι οποίοι και το έκαναν και το υπέστησαν τη στιγμή που συνέβη, δηλαδή πραγματικά μια έκρηξη ενός καινούργιου σε όλους τους τομείς της ζωής, όπως ακριβώς έγινε με τον Μάιο του '68 ή όπως ακριβώς θα μπορούσε να γίνει κάτω από περιπτώσεις τέτοιες ή περιστάσεις ιστορικές τέτοιες που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε μια πραγματικά νέα ιστορική περίοδο.

Έτσι, λοιπόν, σήμερα είμαστε υπερήφανοι και τιμάμε τους αγωνιστές του Πολυτεχνείου, τιμάμε το νόημα του Πολυτεχνείου ως μιας μοναδικής σε πάθος, σε παλμό, σε αυτοθυσία προσπάθειας για να κατισχύσει της τυραννίας η Δημοκρατία, η Ελευθερία και η Δικαιοσύνη, πλην όμως θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας το ότι, δυστυχώς, δεν εξημέρωσε αυτή η νύχτα της δικτατορίας μόνο από το Πολυτεχνείο. Και αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να μας κάνει προσεκτικούς όταν αναφερόμαστε στο νόημά του γιατί, δυστυχώς, αυτό το ανολοκλήρωτο δίνει το δικαίωμα στον οποιοδήποτε να γεμίζει με νόημα προσωπικό, κομματικό, κυβερνητικό, ιδεολογικό, μισαλλόδοξο οτιδήποτε ξεκινάει από την αναφορά στο Πολυτεχνείο.

Έτσι, λοιπόν, εγώ επειδή πιστεύω ότι μέσα από «Πολυτεχνεία» είναι που ο λαός θα μπορέσει να βρει μία βιώσιμη πορεία προς το μέλλον -μέσα από «Πολυτεχνεία» που δεν έχουν βέβαια κάθε φορά τη δραματικότητα ή τον ηρωισμό μιας τέτοιας εξέγερσης, αλλά βεβαίως έχουν ένα χαρακτήρα αντίστασης σε κάθε μορφή ολοκληρωτισμού, σε κάθε φασισμό, σε κάθε προσπάθεια να κηδεμονευτεί η ελεύθερη, η αυτόνομη πορεία του τόπου σε ένα μέλλον- αυτή ακριβώς την ευκαιρία την αφιερώνω σε εκείνους τους αγωνιστές του Πολυτεχνείου που δεν τόλμησαν ποτέ να βγουν μπροστά στην επικαιρότητα, στο προσκήνιο, στη δημοσιότητα -και είναι εκατοντάδες και χιλιάδες αυτοί- για να εξαργυρώσουν αυτό που έκαναν τότε στα μάταια ανταλλακτήρια των εντυπώσεων όπου πολλοί εξαργύρωσαν επιταγές και έστησαν καριέρες, κυριολεκτικά, μέσα από αυτή τη συμμετοχή.
Γι' αυτό, λοιπόν, αξίζει η τιμή σε εκείνους που έχουν αφομοιώσει πλήρως τον στίχο του Σεφέρη «οι ήρωες πάντα προχωρούν στα σκοτεινά».

(Ο δικηγόρος Κώστας Τζαβάρας είναι πρώην υπουργός Πολιτισμού και βουλευτής Ηλείας της ΝΔ).

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline