Όμως, πιο πολύ απ' όλα το βλέπουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε ένα Προϋπολογισμό που δεν απαντάει στα βασικά ερωτήματα. Δεν απαντάει στο γιατί συνεχίζεται ακόμα αυτή η κρίση. Δεν απαντάει στο γιατί ο δικομματισμός όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παντού έχει τεράστια προβλήματα. Δεν απαντάει στο γιατί έχουμε τόσο φυγόκεντρες δυνάμεις και πολιτικές κινήσεις σε όλη την Ευρώπη. Και δεν απαντάει τελικά στο γιατί ο κόσμος του «αστισμού» έχει τόσα πολλά προβλήματα.
Βεβαίως μειώνετε τους μισθούς. Βεβαίως μειώνετε τις συντάξεις. Βεβαίως συρρικνώνετε το κοινωνικό κράτος. Όμως, υπάρχει ένα πολύ μεγάλο «αλλά». Νομίζω ότι δεν μπορείτε να ισχυριστείτε ότι έχετε ένα μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχέδιο. Δεν μπορείτε να το ισχυριστείτε τουλάχιστον γι' αυτό το κομμάτι του «αστισμού», όπου το μακροπρόθεσμο είναι κάτι παραπάνω από την επικεφαλίδα της επόμενης «Real News» την Κυριακή.
Σ' αυτή την ομιλία μου θέλω να δώσω τις δικές μου απαντήσεις στο γιατί αυτός ο Προϋπολογισμός δεν μπορεί να απαντήσει στα βασικά ερωτήματα. Και σαν τους διαγωνισμούς του πατινάζ, θα δώσω απαντήσεις και στο επίπεδο της τεχνικής κατάρτισης, αλλά και στο επίπεδο της αισθητικής παρουσίασης.
Θα αρχίσω με την τεχνική κατάρτιση και τα τεχνικά ζητήματα και ελπίζω να με αφήσει ο κύριος Πρόεδρος για να πω προς το τέλος τι είναι αυτό που θεωρώ ότι είναι πρόβλημα στο επίπεδο της αισθητικής παρουσίασης.
Έρχομαι, λοιπόν, να πω ποιο είναι το τεχνικό, το βασικό σας πρόβλημα.
Το βασικό σας πρόβλημα είναι ότι αυτή τη στιγμή ο κόσμος του «αστισμού», η αστική τάξη, δεν είναι πια οικουμενική τάξη. Δεν είναι μια τάξη που τα συμφέροντά της ευθυγραμμίζονται με τα συμφέροντα της ευρύτερης κοινωνίας ή τουλάχιστον με ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι αυτής της κοινωνίας. Να το πω και αλλιώς. Ο φιλελευθερισμός παντού και σε όλες τις μορφές του έχει χάσει το δρόμο του. Κάποτε, παλιά, ο φιλελευθερισμός ήταν μια προοδευτική δύναμη που κοίταγε μπροστά και ήταν δυναμική. Ήταν αυτή η δύναμη που έβαλε στην κοινωνία τα συνθήματα της Γαλλικής Επανάστασης, όπως το σύνθημα της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφοσύνης, που τώρα θα τη λέγαμε «αλληλεγγύη». Βεβαίως σπανίως αυτά εφαρμόζονταν στην πράξη, αλλά οι αστοί μπορούσαν να πουν ότι μαζί μας θα έχετε και αυτά και να απευθυνθούν και σε άλλες κοινωνικές ομάδες.
Τώρα ο κόσμος του «αστισμού» δεν αντιπροσωπεύεται ούτε από τον Κλεμανσώ ούτε από έναν Λόιντ Τζορτζ ούτε από έναν Ρούσβελτ. Έχουμε την αντιπροσωπεία από έναν Σόιμπλε, έναν Ολάντ και έναν Ομπάμα, άνθρωπους που δεν δέχονται και δεν μπορούν να δώσουν μάχη με την Ακροδεξιά, ακόμα και όταν χρειάζεται. Πρόκειται για ανθρώπους που δεν είναι σαν τον Κλεμανσώ, που σας θυμίζω ότι στην υπόθεση «Ντρέιφους» τα έβαλε και με τη δύναμη της Kαθολικής Εκκλησίας, αλλά και με τον αντισημιτισμό. Αντίθετα, στη δική μας περίπτωση, από τη Βρετανία μέχρι την Ελλάδα, ο αστικός κόσμος έχει κόμματα που το αντιπροσωπεύουν, που κλείνουν το μάτι με αντιμεταναστευτικές πολιτικές, λες και δεν έχουμε μάθει ότι όσο ταΐζεις το θηρίο, τόσο μεγαλώνει.
Δεν το ειρηνοποιείς, δεν το ησυχάζεις, όταν το ταΐσεις με ακροδεξιές κορώνες.
Πάνω απ' όλα όμως, αυτός ο κόσμος του αστισμού δεν έχει απαντήσει στα βασικά ερωτήματα που μπήκαν στην κρίση το 2008 για την κοινωνική ανισότητα, την ασυδοσία των τραπεζών, για τις περιφερειακές διαφορές και διαφοροποιήσεις που έχουμε.
Τι έχουμε στα οικονομικά αποτελέσματα; Όλοι οι δείκτες πάνε χειρότερα, για την ανάπτυξη, για την ανεργία, για το χρέος. Μόνο ένας δείκτης πάει καλά. Και αυτός ο δείκτης, είναι ο δείκτης στα χρηματιστήρια. Έχετε σκεφτεί γιατί τα χρηματιστήρια πάνε τόσο καλά, όταν η πραγματική οικονομία στην Ευρωζώνη και αλλού δεν πάει καλά; Για δύο λόγους: Ο πρώτος λόγος είναι ότι υπάρχει αυτή η νομισματική χαλάρωση και άρα τα επιτόκια είναι πολύ χαμηλά. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι έχουμε 10, 15, 20 χρόνια, που πέφτουν οι μισθοί, όπου μειώνεται το μερίδιο της εργασίας και άρα, όλοι προσβλέπουνε σε υψηλά κέρδη. Γι' αυτό έχουμε αυτή την αντίφαση.
Εγώ θέλω να σας πω μόνο έναν αριθμό για να καταλάβετε το επίπεδο που έχουμε φτάσει: Όταν άρχισε η περίοδος του νεοφιλελευθερισμού στην Αμερική, οι κατώτεροι, δηλαδή το 90% των οικογενειών την Αμερική, είχαν το 33% του συνολικού πλούτου της Αμερικής, ενώ το 0,1% είχε το 8% του συνολικού πλούτου. Το 0,1% είχε το 8% του συνολικού πλούτου της Αμερικής, ενώ το κάτω 90% είχε 33% του συνολικού πλούτου, δηλαδή είχαν μία διαφορά 25 ποσοστιαίες μονάδες. Ξέρετε ποια είναι η διαφορά τώρα; Τίποτα! Τώρα δηλαδή, μετά από αυτήν την περίοδο του νεοφιλελευθερισμού, το 0,1% της Αμερικής έχει το ίδιο ποσοστό πλούτου που έχει το κάτω 90%.
Και πώς φαντάζεστε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι το φτάσαμε αυτό χωρίς ιδιωτικοποιήσεις, χωρίς μειώσεις φόρων, χωρίς φιλελευθεροποίηση των αγορών;
......... Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, νομίζω ότι χρειάζεται ένας Προϋπολογισμός που θα αρχίσει μ' αυτή την επανεκκίνηση της οικονομίας και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και αυτό υποσχόμαστε εμείς του ΣΥΡΙΖΑ να κάνουμε για να βάλουμε σε μια διαφορετική «ρότα» την οικονομία και την κοινωνία μας.
Η τεχνική απάντηση, δηλαδή, στο επίπεδο της τεχνικής κατάρτισης είναι ότι οι δυνάμεις και η πολιτική που εσείς υποστηρίζετε, δεν μπορούν να απευθυνθούν παρά μόνο σε πολύ στενά και συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα. Δεν μπορείτε να απευθυνθείτε πια στα μεσαία στρώματα.
Επιτρέψτε μου τώρα να κάνω δύο σχόλια, να δώσω μια απάντηση στην αισθητική παρουσίαση και μετά να σας πω ένα τελικό αποτέλεσμα. Νομίζω ότι δεν σας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι δεν είμαι στο fan club του αστικού πολιτισμού, ότι δεν είναι και το αγαπημένο μου. Λίγο-πολύ συμφωνώ με την απάντηση που έδωσε ο Μαχάτμα Γκάντι όταν τον ρώτησαν τι ιδέα έχει για το δυτικό πολιτισμό και απάντησε «θα ήταν καλό να υπάρχει».
Βεβαίως, ο αστικός κόσμος έχει φέρει κάτι. Νομίζω, όμως, ότι τώρα χάνεται και μέρος του αστικού κόσμου, γιατί υπάρχουν και αξίες στον αστικό κόσμο που δεν μπορεί να τις αντιπροσωπεύσει ούτε η Σοφία Βούλτεψη, ούτε ο Άδωνις Γεωργιάδης.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ)
Είναι κατάντια για το δικό σας κόσμο ότι φτάσατε να σας αντιπροσωπεύουν αυτά τα δύο άτομα.
(Ο καθηγητής Οικονομικών στη Νομική Αθηνών Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και τομεάρχης Ανάπτυξης)