Για τους ιστορικούς του μέλλοντος η περίοδος της Μεταπολίτευσης πιστεύω ότι θα ολοκληρωθεί με το κλείσιμο αυτού του κύκλου. Για αυτό το λόγο στηρίζουμε τη διαπραγμάτευση της Κυβέρνησης στο εξωτερικό, μία διαπραγμάτευση την οποία, όμως, δυσκολεύει η συμμετοχή στην Κυβέρνηση ενός αντιευρωπαϊκού κόμματος. Το ΠΑΣΟΚ ήταν και παραμένει ένα κόμμα πατριωτικό με ξεκάθαρο ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Το αποδείξαμε στην πράξη. Δεν ευχόμαστε να έλθει η καταστροφή. Αντίθετα, ελπίζουμε στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Λίγες μέρες μετά την εκλογή του ο Πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας φρόντισε να διαβεβαιώσει τους Ευρωπαίους εταίρους μας ότι η Κυβέρνησή του δεν πρόκειται να προβεί σε καμία μονομερή ενέργεια. Ανεξάρτητα από το ύφος των ανακοινώσεων των Υπουργών –στο παρελθόν άλλωστε και άλλοι έσκισαν μνημόνια, ενώ δεν κατάφεραν ποτέ να βρουν ούτε ένα δισεκατομμύριο από τα 18 δισεκατομμύρια ισοδύναμα των τριών «Ζαππείων»- αυτό που έχει σημασία είναι το αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση η Κυβέρνηση αυτή θα κριθεί από το αυτονόητο: Όχι από τον τρόπο της διαπραγμάτευσης, αλλά από το αποτέλεσμά της, αν καταφέρει, δηλαδή, να έχει καλύτερα αποτελέσματα από αυτά που η προηγούμενη κυβέρνηση εξασφάλισε είτε δρομολόγησε και θα γίνονταν με βεβαιότητα πράξη εάν δεν προκηρύσσονταν οι εκλογές. Και για να μην παίζουμε με τις λέξεις, το μνημόνιο τελείωσε το Δεκέμβριο.
Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πρέπει να πετύχει να δεσμευθούν οι εταίροι μας σε μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα, να πετύχει νέες παραμετρικές αλλαγές στο χρέος, επιμήκυνση λήξεων και περίοδο χάριτος, να υπερασπισθεί την εφαρμογή της πιστωτικής προληπτικής γραμμής και, τέλος, να φύγει η τρόικα, γιατί δεν ακούσαμε απολύτως τίποτα γι' αυτό μέχρι τώρα.
Περιμένουμε να πετύχετε τουλάχιστον όλα όσα είχαν ήδη δρομολογηθεί. Γι' αυτό συμφωνήθηκε δίμηνη παράταση και όχι εξάμηνη. Οφείλετε, αντί να οργανώνετε μυστικές συναντήσεις με αυτούς που μέχρι χθες ονομάζατε «αδίστακτους τοκογλύφους», να εξηγήσετε στη Βουλή των Ελλήνων τι εννοείτε όταν μιλάτε για «πρόγραμμα-γέφυρα», με ποιες επιπτώσεις, σε ποια κατεύθυνση, με ποια χρηματοδότηση και ποιες δεσμεύσεις. Δεν μας έχετε πει απολύτως τίποτα.
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, όπως είπα η Κυβέρνηση θα κριθεί από τους πολίτες. Έχουν περάσει μόνο λίγες ημέρες από τις εκλογές και οι ανακοινώσεις απέχουν πολύ από τις βασικές προεκλογικές εξαγγελίες του ΣΥΡΙΖΑ.
Η διαγραφή του χρέους, η ακύρωση με ένα άρθρο όλων των εφαρμοστικών νόμων, η αποκατάσταση των εισοδημάτων στα προ κρίσης επίπεδα και το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης βρίσκονται ήδη στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Αντί γι' αυτά, ακούσαμε αποσπασματικές παροχές, χωρίς σαφές χρονοδιάγραμμα, χωρίς εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και δήθεν αποκατάσταση αδικιών στα λόγια, χωρίς κανένα συγκεκριμένο σχέδιο.
Θα ήθελα να εκφράσω πραγματικά την απογοήτευσή μου από το γεγονός ότι μια Kυβέρνηση της ριζοσπαστικής Αριστεράς δεν έχει να παρουσιάσει ένα αναπτυξιακό σχέδιο για τον τόπο, που θα απαντήσει στις αγωνίες των νέων ανθρώπων για απασχόληση. Δεν ακούσαμε εξάλλου τίποτα για τουρισμό, για πολιτισμό, για αγροτική ανάπτυξη, για πρωτογενή τομέα.
Θέλω να θυμίσω -γιατί ακούστηκε χτες- ότι όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου το 1981 είπε ότι ήρθε η ώρα να παραδώσουμε την εξουσία στο λαό, γιατί από εκεί πηγάζει, οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ δημιούργησαν τη μεσαία τάξη και προχώρησαν σε τομές και ρήξεις στο κράτος, ιδιαίτερα και με έμφαση στην αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση.
Από τις προγραμματικές σας δηλώσεις δεν προκύπτει πρόθεση για ενίσχυση της αυτοδιοίκησης. Δεν τολμήσατε να μιλήσετε για φορολογική αποκέντρωση, που θα εξασφαλίζει εργαλεία άσκησης κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής στους δήμους και στις αιρετές περιφέρειες της χώρας.
Στο χώρο της παιδείας τη δεκαετία του 1980 ο στόχος ήταν ο εκδημοκρατισμός των πανεπιστημίων. Τα προηγούμενα χρόνια εμείς προσπαθήσαμε να βελτιώσουμε στρεβλώσεις στο σύστημα διοίκησης. Σήμερα, που ο στόχος είναι η σύνδεση του πανεπιστημίου με την παραγωγή, εσείς επιμένετε σε αλλαγές με όρους παρελθόντος.
Οικειοποιηθήκατε το Ταμείο Αλληλεγγύης των Γενεών και το μετονομάσατε σε Ταμείο Εθνικού Πλούτου και Κοινωνικής Ασφάλισης. Υπάρχει ήδη! Έχει θεσμοθετηθεί.
Μιλάτε για αποκατάσταση των αδικιών και περιορίζεστε σε μια αόριστη αναφορά, σε ενεστώτα διαρκείας, σε σίτιση, στέγαση και ηλεκτροδότηση. Τι θα κάνετε με το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα; Θα το καταργήσετε και θα οδηγήσετε σε περαιτέρω υποβάθμιση την ποιότητα της ζωής αυτών των ανθρώπων; Πού; Σε κάποια γκέτο; Με ποιους πόρους θα στηρίξετε αυτούς που σήμερα βιώνουν τον αποκλεισμό; Οφείλετε να δώσετε συγκεκριμένες απαντήσεις.
Από πότε και για ποιους θα ισχύσει το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ; Ποιος θα επιβαρυνθεί με το κόστος στο νέο σύστημα που θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ; Διότι μιλήσατε βέβαια για κατάργηση του ΕΝΦΙΑ. Σήμερα η κατάργηση έγινε αντικατάσταση από ένα νέο φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
Θα πρέπει να ενημερώσετε το Ελληνικό Κοινοβούλιο για το πώς θα εισπράξετε αυτό το φόρο των 3,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, καθώς ο στόχος προφανώς δεν αλλάζει. Πώς θα εισπραχθούν αυτά τα χρήματα; Ποιος θα πληρώσει αυτή την αλλαγή; Το Χαλάνδρι; Η Αργυρούπολη; Η Μεταμόρφωση; Διότι αυτό που εμείς καταλαβαίνουμε είναι ότι θα τσακίσετε τη μεσαία τάξη.
Θα μπορούσα να πω πάρα πολλά, αλλά δεν έχω χρόνο. Υποσχεθήκατε πολλά. Θα είμαστε εδώ για να σας τα θυμίζουμε. Οι προγραμματικές δηλώσεις αυτής της Κυβέρνησης ήταν ένα τοπίο στην ομίχλη. Παρ' όλα αυτά, το δικό μας «όχι» δεν είναι όχι σε όλα. Στηρίζουμε τη διαπραγμάτευση της Κυβέρνησης στο εξωτερικό. Εξάλλου, μιλούσαμε για εθνική ομάδα διαπραγμάτευσης από το 2012 και το λέω αυτό, γιατί πολλοί σε αυτή την Αίθουσα, όταν εμείς δίναμε τη μάχη, μας αποδοκίμαζαν από την κερκίδα.
Μια κυβέρνηση, όμως, που αναλαμβάνει σε αυτή τη συγκυρία οφείλει να έχει μια ρεαλιστική πρόταση διαπραγμάτευσης και ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για το μέλλον της χώρας. Δυστυχώς, αυτό δεν προκύπτει από τις προγραμματικές δηλώσεις των μελών της Κυβέρνησης που ακούσαμε, αλλά και από τις ασυντόνιστες μετεκλογικές εξαγγελίες.
Τώρα, είναι η ώρα να κριθείτε για τα δύσκολα έργα και όχι από τα εύκολα λόγια.
(Η πρώην υπουργός Φώφη Γεννηματά είναι βουλευτής της Β' Αθηνών του ΠΑΣΟΚ. Η ομιλία της από τις Προγραμματικές Δηλώσεις της νέας Κυβέρνησης)