Διαχρονικά, από το 1980 μέχρι σήμερα, οι ίδιες αντιδράσεις. Σαν να μην πέρασε μια μέρα. Ακριβώς τα ίδια επιχειρήματα.
Ο Σπύρος Δοξιάδης, μετά τη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Άλμα-Άτα το 1978, ξεκίνησε αυτή την προσπάθεια, για να ανταποκριθεί στη διακήρυξη υγείας σε όλους το 2000, με στροφή στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Ετοίμασε ένα νομοσχέδιο το 1980.
Δύο φορές επιχείρησε να το φέρει στη Βουλή. Δεν μπόρεσε γιατί οι κυβερνητικοί Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας τότε το εμπόδισαν. Είναι χαρακτηριστική η επιστολή –και σήμερα τα ίδια ακριβώς λένε κάποιοι- του Ιατρικού Συλλόγου του Τομέα Υγείας της Νέας Δημοκρατίας το 1980, καταγγέλλοντας το νομοσχέδιο του Δοξιάδη, Υπουργού της Νέας Δημοκρατίας: «Η εφαρμογή του θα σημάνει οπισθοδρόμηση τα θέματα της υγείας και θα προκαλέσει έντονη αντίδραση του λαού και των φορέων της υγείας». Δεύτερη επιστολή, στις 16 Μαΐου 1980: «Θεωρούμε ακατάλληλη προς το παρόν και για μία τουλάχιστον γενιά τη δημιουργία πολυδύναμων κέντρων υγείας και της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης για τη νοοτροπία» –ακούστε- «και την ψυχοσύνθεση του ελληνικού λαού».
Ίδιες ακριβώς αντιδράσεις βρήκε και ο Παρασκευάς Αυγερινός, όταν ξεκίνησε τη σύνταξη αυτού του σχεδίου. Σε ποια θέματα, που είναι ακριβώς τα ίδια εδώ και τριάντα χρόνια, υπήρχαν οι αντιδράσεις; Στο θεσμό του γιατρού πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης στο ΕΣΥ, πριν από τριάντα χρόνια, το 1983, στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και στον ενιαίο φορέα υγείας. Γράφει τότε ο Παρασκευάς Αυγερινός, ο οποίος δεν ήξερε ότι θα γίνει το νομοσχέδιο αυτό, στο βιβλίο του. Θα μου επιτρέψετε, γιατί έχει μεγάλη αξία να δείτε πως τίποτα δεν άλλαξε μέχρι σήμερα.
Στο λειτουργικό μέρος γι' αυτά τα θέματα έλεγαν τα ίδια στερεότυπα: «Πού θα βρείτε τα λεφτά;». Το λέμε και σήμερα. «Είναι νωρίς για τέτοια ανοίγματα». Το λέμε και σήμερα. «Θα φύγουν οι καλοί γιατροί». Το λέμε και σήμερα. «Θα υποβαθμιστεί η Ιατρική». Το λέμε και σήμερα. Θα σας διαβάσω μάλιστα μία επιστολή που έστειλε τότε κάποιος στον τότε Πρωθυπουργό, Ανδρέα Παπανδρέου, και την έστειλε στον Παρασκευά Αυγερινό: «Αγαπητέ Ανδρέα, σχετικά με το νόμο για την εφαρμογή του θεσμού του νοσοκομειακού γιατρού πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, η άμεσος και ταυτόχρονη εφαρμογή του θεσμού σε όλα τα νοσοκομεία και σε όλη τη χώρα θα επιφέρει αναστάτωση στη λειτουργία τους, γιατί πλέον οι πεπειραμένοι γιατροί θα απομακρυνθούν από τη μία μέρα στην άλλη. Προτείνω οι υπηρετούντες σήμερα στα νοσοκομεία γιατροί να εξακολουθήσουν να υπηρετούν μέχρι της λήξης της σύμβασεώς τους με τους όρους της αρχικής προσλήψεώς τους». Δηλαδή, να είναι μη πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Δεν θα μπορούσα, όμως, να παραβλέψω την πραγματική Αριστερά και να μην θυμηθώ τον Κώστα Κάππο, Εισηγητή του νομοσχεδίου εκ μέρους του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, ο οποίος το 1983 στήριξε τη μεγάλη μεταρρύθμιση για το ΕΣΥ. Βεβαίως, η Νέα Δημοκρατία δήλωσε πως όταν έρθει θα καταργήσει το νόμο.
Η σημερινή ψευδεπίγραφη Αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ, εκπροσωπεί όλους αυτούς που διαχρονικά ήρθαν απέναντι στις μεταρρυθμίσεις, απέναντι στον Δοξιάδη, απέναντι στον Αυγερινό και σε όλους τους υπόλοιπους Υπουργούς, το '77, το '83, το 2004 απέναντι στον Κώστα Στεφανή. Ακούστε σήμερα τι λέει ο Εισηγητής και θυμηθείτε τα προηγούμενα του ΣΥΡΙΖΑ: «Η αποκλειστική απασχόληση είναι τόπος εξορίας, είναι μια τιμωρητική επιλογή απέναντι στους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ». Αυτά έλεγε η Νέα Δημοκρατία το '77.
Κατανοώ ότι οι πολίτες, μέσα από τη δύσκολη καθημερινότητα που περνούν, δεν μπορούν να κατανοήσουν αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια. Δεν μπορούν να δουν τι είναι προοδευτικό και τι συντηρητικό και ποιοι είναι οι εκπρόσωποί του. Όμως, η υλοποίηση θα φέρει την θετική ανταπόκριση.
Είναι αλήθεια, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πως όταν ξεκίνησε η συζήτηση για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, αφορούσε διευθετήσεις και αναφορές για απολύσεις γιατρών. Γι' αυτό ως ΠΑΣΟΚ δηλώσαμε από την πρώτη στιγμή ότι θα στηρίξουμε ένα νομοσχέδιο που θα είναι μία συνολική μεταρρύθμιση για το χώρο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και θα έχει στο κέντρο την εξυπηρέτηση του πολίτη.
Έτσι, στα τέλη του Νοεμβρίου ζητήσαμε μία συνολική παρουσίαση και στις 12 Δεκεμβρίου του 2013 ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, στη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου, ζήτησε να παρουσιαστεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα. Αφού, λοιπόν, ο Υπουργός παρουσίασε το προσχέδιο, μετά από συναντήσεις του τομέα υγείας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας με φορείς και επιστήμονες, παρουσιάσαμε τις θέσεις μας σε συνέντευξη Τύπου αλλά και στον Υπουργό Υγείας. Κάναμε ένα βήμα παραπάνω. Όλοι οι Εισηγητές των κομμάτων σας από την πρώτη μέρα που έγινε η Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων έχουν όλες τις δικιές μας παρατηρήσεις και συμπληρώσεις. Τι πιστεύουμε ότι πρέπει να συμπληρωθεί, πού διαφωνούμε, τι πρέπει να ενσωματωθεί, ποια ήταν η φιλοσοφία μας, όλα αυτά τα έχουν οι Εισηγητές όλων των κομμάτων.
Το σημερινό νομοσχέδιο αποτελεί μία ουσιαστική μεταρρύθμιση στο χώρο της υγείας και δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί αν το 2011 το ΠΑΣΟΚ με Υπουργό τον Ανδρέα Λοβέρδο δεν είχε προχωρήσει στη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ, ενοποιώντας τους κλάδους υγείας. Ας δούμε, όμως, γιατί είναι πραγματικά μία μεταρρύθμιση. Για πρώτη φορά θα υπάρχει καθολική πρόσβαση στο δίκτυο πρωτοβάθμιας υγείας.
(Ο γιατρός ακτινολόγος Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος είναι βουλευτής Αρκαδίας και εκπρόσωπος τύπου του ΠΑΣΟΚ).