Αποφασισμένος να μην ασχοληθεί καθόλου με το πρόσωπο του διαδόχου του. Μελλοντικά του σχέδια τα βιβλία, η μουσική και η απλή ζωή σε μοναστήρι. Ο αιφνιδιασμός απόλυτος, αποτέλεσμα μιας ώριμης απόφασης ενός βαθειά πνευματικού και φιλοσοφημένου ανθρώπου. Αιφνιδίασε ολόκληρο τον κόσμο, ακόμη και τον στενό του κύκλο στην Αγία Έδρα, ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣτ', όταν ανακοίνωσε προσωπικά ο ίδιος στη λατινική γλώσσα την παραίτησή του από την κεφαλή της Καθολικής Εκκλησίας στο κογκλάβιο των επισκόπων. Είχε προηγηθεί ένας προιδεασμός από τον αδελφό του. Ο Πάπας δήλωσε ότι παραιτείται, επειδή δεν έχει πλέον την ψυχική και σωματική δύναμη να συνεχίσει την αποστολή του ως καθοδηγητής του ενός δισεκατομμυρίου καθολικών και ότι η απόφασή του αποσκοπεί «στο καλό της Εκκκλησίας».
Ο 85χρονος γερμανικής καταγωγής Γιόζεφ Ράτσινγκερ είναι ο πρώτος ποντίφικας που παραιτείται σχεδόν σε 600 χρόνια. Η θέση του Πάπα θα παραμείνει κενή από τις 20:00 (ώρα Ιταλίας) στις 28 Φεβρουαρίου και η εκλογή του νέου προκαθημένου της Καθολικής Εκκλησίας αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το Πάσχα (31 Μαρτίου).
Ήδη στους διαδρόμους του Βατικανού άρχισαν να ακούγονται τα πρώτα ονόματα για τη διαδοχή αλλά και επικρίσεις για την απόφαση του Ποντίφικα. Σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο φαβορί φέρεται να είναι ο αρχιεπίσκοπος του Μιλάνου, Αντζελο Σκόλα,71 χρονών, γιός οικοδόμου. Δεν λείπουν όμως οι φωνές εκείνων που ζητούν ο νέος πάπας να μην προέρχεται από την Ευρώπη. Ήδη άρχισε και θα κλιμακωθεί η σεναριολογία για Πάπα από την Αφρική, από τις ΗΠΑ, νεώτερο σε ηλικία, κινήσεις καρδινάλιων.
Η ανακοίνωση διά στόματος του ίδιου του ποντίφικα έγινε ενώπιον καρδιναλίων κατά τη διάρκεια τελετής οσιοποίησης τριών νέων αγίων. Ο Πάπας δήλωσε πως έχοντας κατ' επανάληψη δοκιμάσει τη συνείδησή του ενώπιον του Θεού, κατέληξε με βεβαιότητα ότι λόγω της προχωρημένης ηλικίας του οι δυνάμεις του δεν είναι πλέον επαρκείς για να εκπληρώνει ως οφείλει τα καθήκοντά του.
«Γνωρίζω καλά ότι τα καθήκοντά μου, λόγω της ουσιώδους πνευματικής τους φύσης, πρέπει να εκτελούνται όχι μόνο με λόγια, αλλά και πράξεις, καθώς και προσευχή και πραγματικό πόνο. Ωστόσο, στο σημερινό κόσμο, όπου οι αλλαγές είναι τόσο ραγδαίες και τα ερωτήματα που εγείρονται για το βάθος της πίστης είναι βαθιά, για την εκτέλεση των παπικών καθηκόντων απαιτείται δύναμη τόσο πνευματική όσο και σωματική» δήλωσε ο Πάπας.
Και συνέχισε λέγοντας ότι τους τελευταίους μήνες επιδεινώθηκαν οι ψυχικές και σωματικές του δυνάμεις σε τέτοιο βαθμό που πρέπει να αναγνωρίσει την αδυναμία του να εκπληρώσει τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί. Ολόκληρη η επιστολή- ντοκουμέντο παραίτησης έχει ως εξής:
.....«Αφού εξέτασα επανειλημμένα τη συνείδησή μου ενώπιον του Θεού, βεβαιώθηκα ότι οι δυνάμεις μου, λόγω προχωρημένης ηλικίας, δεν είναι πλέον αρκετές για να ασκώ κατάλληλα το αξίωμά μου.
Γνωρίζω καλά ότι το αξίωμα αυτό, εξαιτίας της σημαντικής πνευματικής του φύσης, πρέπει να ασκείται, όχι μόνο με λέξεις και πράξεις αλλά όχι με λιγότερες προσευχές και πόνο.
Ωστόσο, στον σημερινό κόσμο, που βιώνει τόσες πολλές ραγδαίες αλλαγές και συνταράσσεται από ερωτήματα που σχετίζονται βαθιά με την πίστη, προκειμένου να ανταποκριθώ στις ανάγκες του πληρώματος του Αγίου Πέτρου και να διακηρύττω το Ευαγγέλιο, είναι εξίσου απαραίτητες η δύναμη του μυαλού και του σώματος, η οποία τους τελευταίους μήνες έχει επιδεινωθεί σε μένα, σε σημείο που έπρεπε να αναγνωρίσω την ανικανότητά μου να εκπληρώσω επαρκώς το έργο που μου ανατέθηκε», αναφέρει στο γράμμα της παραίτησή του.
Ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ, όπως είναι το κοσμικό του όνομα, είναι 86 ετών, ο γηραιότερος που εκλέχθηκε Πάπας από το 1730.