Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024  12:51:01

Μετά την πολιτική κρίση στα Σκόπια, η Τουρκία εισέρχεται σε φάση ρευστότητας και αβεβαιότητας. Πλήγμα για τον Ερντογάν και τον καισαρισμό του. Οι επιπτώσεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κύριο

Η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού οφείλεται στην είσοδο στη Βουλή του αριστερού φιλοκουρδικού κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) που έλαβε το 13% των ψήφων και εκλέγει 79 βουλευτές, με τον παραδοσιακό ηγέτη του Αμπντουλάχ Οτσαλάν από τον Φεβρουάριο του 1999 έγκλειστο στις φυλακές του Ιμραλί.


Μια περίοδος αβεβαιότητας ξεκινά στην Τουρκία μετά την απώλεια της αυτοδυναμίας από το κυβερνόν κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης αλλά και τον παντοδύναμο νεοσουλτάνο Τ. Ερντογκάν, τη μεγάλη πολιτική προσωπικότητα της χώρας μετά τον Κεμάλ Ατατούρκ, θεμελιωτή του Κράτους της Τουρκίας μετά το 1922 και κυρίαρχο ηγέτη την εποχή του Μεσοπολέμου. Όσο και εάν στράφηκε κατά της κεμαλικής παράδοσης , με την στρατοκρατία και την στροφή της Τουρκίας προς τη Δύση, ενώ ο Ερντογκάν επανέφερε στο ισλαμισμό και πολλές παραδόσεις και τρόπους σκέψης-δράση της Ανατολής.

Μετά από 13 χρόνια παντοδυναμίας, στη διάρκεια των οποίων το ΑΚΡ του Ταγίπ Ερντογάν μονοπώλησε την εξουσία, το εκλογικό αποτέλεσμα επέφερε πολιτικό πλήγμα στον πρόεδρο και επιβάλλει τη δημιουργία κυβέρνησης συνασπισμού, αλλιώς η χώρα θα οδηγηθεί σε νέες εκλογές με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εικόνα πολιτικής σταθερότητας (και οικονομικής ευρωστίας) που με τόση έμφαση πρόβαλε ο κ. Ερντογάν τα τελευταία χρόνια.

Το αποτέλεσμα πιθανώς, γράφει ο Αθ. Ελλις στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, να πυροδοτήσει και μια εσωτερική σύγκρουση μεταξύ του προέδρου και του διαδόχου του στην ηγεσία του ΑΚΡ, Αχμέτ Νταβούτογλου, εξέλιξη που επίσης θα λειτουργήσει αποσταθεροποιητικά. Επικαλούμενος την πρωτιά και υποβαθμίζοντας τη σημαντική μείωση του ποσοστού και του αριθμού των εδρών του ΑΚΡ, ο πρωθυπουργός υποστήριξε ότι το κυβερνόν κόμμα ήταν ο ξεκάθαρος νικητής και δεσμεύτηκε να προβεί σε όλες τις αναγκαίες κινήσεις ώστε να μην πληγεί η πολιτική σταθερότητα της Τουρκίας.

Στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το ενδεχόμενο συμμετοχής των εθνικιστών του ΜΗΡ στην κυβέρνηση προκαλεί εύλογη ανησυχία, αν και ο ηγέτης τους, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, απέρριψε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. "Μια ενδεχόμενη κυβέρνηση συνεργασίας του ΑΚΡ με το MHP θα δημιουργήσει ένα πιο δύσκολο σκηνικό, αν και η παρουσία των εθνικιστών εντός της κυβέρνησης θα μπορούσε, παραδόξως, να διευκολύνει την επίτευξη λύσης στην Κύπρο" δήλωσε στην "Κ" ο επικεφαλής του Κέντρου Οικονομικής και Εξωτερικής Πολιτικής της Κωνσταντινούπολης, Σινάν Ουλγκέν.

Ο προβληματισμός προέρχεται και από το γεγονός ότι, όπως διδάσκει το παρελθόν, σε περιόδους πολιτικής αβεβαιότητας στη γειτονική χώρα, η Ελλάδα και η Κύπρος προσφέρονται για την "εξαγωγή" της κρίσης. Την ίδια ώρα, η εσωτερική κατάσταση στην Ελλάδα, μάλλον δεν λειτουργεί αποτρεπτικά σε ενδεχόμενες βλέψεις συγκεκριμένων πολιτικών ή στρατιωτικών κύκλων της Τουρκίας.

Σε πρώτη φάση ο ηγέτης των εθνικιστών, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, απέρριψε την προοπτική συμμετοχής του ΜΗΡ στην κυβέρνηση, δηλώνοντας ότι αντίθετα, θα μπορούσαν συνεργασθούν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα και το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών, εκτιμώντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση το κόμμα του θα αναλάβει τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε αντίθετη περίπτωση "ας γίνουν πρόωρες εκλογές το συντομότερο δυνατό", ανέφερε και κατηγόρησε ευθέως τον Ερντογάν λέγοντας ότι ο σημαντικότερος λόγος της ήττας του ΑΚΡ "είναι η παραβίαση των νόμων και του συντάγματος εκ μέρους του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος υπέστη βαριά ήττα". Κάλεσε, δε, τον πρόεδρο" να περιοριστεί στο πλαίσιο που ορίζει το σύνταγμα ή να παραιτηθεί".

Η ανατροπή του πολιτικού σκηνικού οφείλεται στην είσοδο στη Βουλή του αριστερού φιλοκουρδικού κόμματος της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) που έλαβε το 13% των ψήφων και εκλέγει 79 βουλευτές. Η παρουσία του δημιουργεί μια επιπρόσθετη γέφυρα με την Αθήνα και τη σημερινή ελληνική κυβέρνηση καθώς πρόσκεινται στον ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, ο κ. Ουλγκέν είχε εκτιμήσει ότι "ένας συνασπισμός AKP-HDP θα μπορούσε να επιδράσει θετικά στις σχέσεις των δύο χωρών με δεδομένη την αμοιβαία συμπάθεια μεταξύ HDP και ΣΥΡΙΖΑ". Πάντως, ο ηγέτης του HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, επανέλαβε τη δέσμευσή του να μην συνεργαστεί με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, σε κυβέρνηση συνασπισμού.

"Από αυτή τη στιγμή έχει τελειώσει στην Τουρκία η συζήτηση περί προεδρικού συστήματος και δικτατορίας. Η Τουρκία γύρισε από το χείλος του γκρεμού", δήλωσε ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, που ήταν ο μεγάλος νικητής των εκλογών, και μίλησε για νίκη των καταπιεσμένων και όσων εναντιώνονται στο σύνταγμα της χούντας και στο όριο του 10%, όπως και για "κοινή νίκη όσων λένε ότι οι Κούρδοι πρέπει να ζουν στη χώρα αυτή ως έντιμος λαός".

Με 41% των ψήφων το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), που κυβερνά την χώρα από το 2002, εξασφάλισε 258 έδρες από τις συνολικά 550. Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) παραμένει στον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης με 25% (132 έδρες) και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) βρίσκεται στην τρίτη θέση, αυξάνοντας το ποσοστό του σε 16% (από 13%) και εξασφαλίζοντας 81 έδρες.
Πλήγμα στον Πρόεδρο Ερντογάν κατάφεραν οι τούρκοι ψηφοφόροι στις εκλογές της Κυριακής. Το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης έχασε την πλειοψηφία στην Βουλή και σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές, το αποτέλεσμα των εκλογών "παγώνει" τις φιλοδοξίες του για αναθεώρηση του Συντάγματος και περαιτέρω ενίσχυση της θέσης του.

Το κόμμα του κ. Ερντογάν κέρδισε μεν τις εκλογές αλλά έχασε την αυτοδυναμία του στην εθνοσυνέλευση την οποία διατηρούσε εδώ και 13 χρόνια. Μεγάλος νικητής αναδείχθηκε η αντιπολίτευση και ειδικά το Κουρδικό κόμμα, το οποίο για πρώτη φορά στην ιστορία του κατάφερε να ξεπεράσει το όριο του 10% και να μπει στην Βουλή.

Το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του κ. Ερντογάν, που κυβερνά την χώρα από το 2002, κερδίζει 259 έδρες εκ των 550 συνολικά εδρών συγκεντρώνοντας ποσοστό 41%, ενώ το κουρδικό κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) έλαβε το 12,5% των ψήφων και στέλνει 78 βουλευτές στο κοινοβούλιο.

Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης(MHP) συγκέντρωσαν ποσοστά 25,2% και 16,5% αντίστοιχα, ήτοι 131 και 82 έδρες.
Σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο η τουρκική λίρα, πτώση στο Χρηματιστήριο
Στον απόηχο του εκλογικού αποτελέσματος, η τουρκική λίρα υποχώρησε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο σήμερα.

«Πρόκειται για την πιο αβέβαιη έκβαση. Ανοίγει την προοπτική πρόωρων εκλογών και για περαιτέρω τριβές στις τάξεις του AKP», δήλωσε στρατηγικός αναλυτής της UBS.

Τα ξημερώματα της Δευτέρας, η ισοτιμία της λίρας είχε διαμορφωθεί στις 2,7770 έναντι του δολαρίου, από 2,6615 την Παρασκευή, αλλά υψηλότερα από το χαμηλό των 2.799 κατά τη διάρκεια της νύκτας.
Παράλληλα, ιδιαίτερα πτωτικά κινείται το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης,
Μισή ώρα μετά την έναρξη των συναλλαγών, ο δείκτης του χρηματιστηρίου υποχωρούσε κατά 6,1% στις 76,980,88 μονάδες, ενώ η ισοτιμία της τουρκικής λίρας διαμορφωνόταν στα 2,78 δολάρια (-3,96%) και στα 3,10 ευρώ (-4,1%).

Νταβούτογλου: Ξεκάθαρος ο νικητής

Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου είπε ότι το κόμμα του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογκάν ήταν ο ξεκάθαρος νικητής στις βουλευτικές εκλογές της χώρας, και δεσμεύτηκε να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε να μην πληγεί η πολιτική σταθερότητα της Τουρκίας.
«Ολοι οφείλουν να δουν ότι το AKP είναι ο νικητής και ηγείται των εκλογών αυτών», είπε ο Νταβούτογλου, απευθυνόμενος στους υποστηρικτές της κυβέρνησης από το μπαλκόνι των κεντρικών γραφείων του κόμματος στην Άγκυρα. «Κανείς δεν πρέπει να προσπαθήσει να χτίσει μια νίκη από εκλογές που έχασαν», πρόσθεσε.

Πανηγυρισμοί των Κούρδων

Σε κατάσταση ευφορίας χιλιάδες Κούρδοι κατέκλυσαν τους δρόμους του Ντιγιάρμπακιρ στη νοτιοανατολική Τουρκία, ρίχνοντας βεγγαλικά και ανεμίζοντας σημαίες του κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), καθώς πανηγύριζαν για τις επιδόσεις του κουρδικού κόμματος στις βουλευτικές εκλογές.
Λόγω των πανηγυρισμών η κυκλοφορία διακόπηκε σε πολλές περιοχές της πόλης. Νεαροί που επέβαιναν σε αυτοκίνητα κρατούσαν σημαίες του φιλοκουρδικού κόμματος, ενώ ορισμένοι πυροβολούσαν στον αέρα.

Δύο ημέρες νωρίτερα, εκρηκτικοί μηχανισμοί είχαν προκαλέσει το χάος σε μία προεκλογική συγκέντρωση του κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP) στο Ντιγιάρμπακιρ με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο άνθρωποι και να τραυματιστούν τουλάχιστον 200.
«Ο λόγος που το HDP κέρδισε τόσες πολλές ψήφους είναι ότι ποτέ δεν απέκλεισε κανέναν πολίτη αυτής της χώρας, όπως ακριβώς έκαναν οι κυβερνώντες» δήλωσε ο 25χρονος Σιάρ Σεντζί.

«Έχει αγκαλιάσει (τους πολίτες) όλων των γλωσσών, των εθνικοτήτων και τους πιστούς όλων των θρησκειών και τους υποσχέθηκε την ελευθερία».
Η είσοδος του κόμματος Δημοκρατίας των Λαών στην τουρκική εθνοσυνέλευση- κατά το παρελθόν οι υποψήφιοί του συμμετείχαν στις εκλογές σε ανεξάρτητα ψηφοδέλτια προκειμένου να εκλεγούν- ενδέχεται να δώσει ώθηση στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τους Κούρδους.
«Περιμέναμε αυτήν την ημέρα εδώ και χρόνια. Κατά τη διάρκεια εκείνων των ζοφερών εποχών, προβληματιζόμουν για το αν θα ξαναέβλεπα ποτέ τους Τούρκους και τους Κούρδους να ζουν με ομοψυχία. Ευχαριστώ τον Θεό που αυτό συνέβη» σημείωσε ο ο 63χρονος Ερσίν.
«Τώρα δεν θέλουμε ούτε μία σφαίρα να πέσει. Ο αγώνας μας θα συνεχιστεί στο κοινοβούλιο».
Κατά του Ερντογάν

Tα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών στην Τουρκία καταδεικνύουν την ξεκάθαρη απόρριψη εκ μέρους του εκλογικού σώματος της προσπάθειας του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν να ενισχύσει τις εξουσίες του και της επιδίωξής του για μια ισχυρή εκτελεστική προεδρία, δήλωσε σήμερα ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του CHP.
«Οι ψηφοφόροι είπαν ένα σαφές όχι στο προεδρικό σύστημα» τόνισε ο επικεφαλής του CHP στην Κωνσταντινούπολη Μουράτ Καραβαλτζίν μιλώντας σε δημοσιογράφους.

«Το αποτέλεσμα αυτό δείχνει ότι η χώρα δεν θα ανεχθεί άλλο, (δεν θα ανεχθεί άλλο) τον Ερντογάν και την οργή του» δήλωσε η Σεϊράν Ντεμίρ, μία 47χρονη νοικοκυρά που βγήκε κι εκείνη για να πανηγυρίσει και μαζί με χιλιάδες άλλους πολίτες συγκεντρώθηκαν στους δρόμους περιμετρικά του κτιρίου όπου στεγάζονται τα κεντρικά γραφεία του HDP στην περιοχή.
«Είμαι τόσο χαρούμενη που δε μπορώ καν να μιλήσω φυσιολογικά» τόνισε η ίδια.

Η επόμενη ημέρα

Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν το δρόμο για το σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού ή για επανάληψη των εκλογών στην περίπτωση που δεν θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ των κομμάτων. Παράλληλα, υψηλόβαθμος αξιωματούχος δήλωσε στο πρακτορείο Reuters: «Αναμένουμε κυβέρνηση μειοψηφίας και πρόωρες εκλογές».

Τα ερωτήματα που αυτή τη στιγμή είναι αναπάντητα είναι αν θα υπάρξει κόμμα που θα συνεργαστεί με το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και αν από την άλλη θα υπάρξει συμφωνία μεταξύ του ΡΛΚ, του ακροδεξιού ΚΕΚ και του φιλοκουρδικού ΚΔΛ για κυβέρνηση συνασπισμού ή για κυβέρνηση συνασπισμού (ίσως και μειοψηφίας) που θα οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές.

Ο Νταβούτογλου είπε «θα κάνουμε τις εκτιμήσεις μας, αλλά θα προβούμε μετά από διαβουλεύσεις στα αναγκαία βήματα», απέφυγε ωστόσο να αναφέρει συγκεκριμένα τι εννοεί με τα μέτρα και έκανε λόγο για «μια νέα αρχή».

Σε δηλώσεις που έκανε λίγο μετά τα μεσάνυχτα ο ηγέτης του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος Ντεβλέτ Μπαχτσελί είπε πως το κόμμα του δεν θα μετάσχει σε κυβέρνηση συνασπισμού. Χαρακτηριστικά είπε ότι μπορεί άνετα να σχηματιστεί κυβέρνηση με τη συνεργασία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και του Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών και ότι το κόμμα του θα αναλάβει τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αν δεν καταστεί αυτό δυνατόν, είπε ο Μπαχτσελί, «τότε ας γίνουν πρόωρες εκλογές το συντομότερο δυνατό».
Με καταμετρημένο το 98,2% των ψήφων η κατάσταση διαμορφώθηκε ως εξής:

7.6.2015 12.6.2011
% Έδρες % έδρες
ΚΔΑ 40,8 258 49,8 327
ΡΛΚ 25,1 132 25,9 135
ΚΕΚ 16,3 81 13,0 53
ΚΔΛ 13,1 79 6,6 35
Λοιπά 4,7 4,6
Σύνολο 550 100,00 550

ΚΔΑ Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης
ΡΛΚ Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα
ΚΕΚ Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος
ΚΔΛ Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών

 

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Σχετικά Άρθρα

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline