Οι μεγιστάνες του πλούτου και εγκέφαλοι των σύγχρονων τεχνολογιών αρχίζουν να πλήττουν όταν βρεθούν για πολύ καιρό στην κορυφή και χάνουν το ενδιαφέρον τους για τις επιχειρήσεις και τα κέρδη. Τους προσελκύει τότε περισσότερο είτε η φιλανθρωπία είτε η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, είτε πολύ απλά η προσωπική τους καλοπέραση. Αυτό προδίδει τουλάχιστον η απόφαση του Τζεφ Μπέζος, ιδρυτή της Amazon και ενός εκ των πλουσιότερων ανθρώπων στον κόσμο με προσωπικό πλούτο ύψους 200 δισ. δολαρίων, που ανακοίνωσε χθες ότι σε λίγους μήνες θα εγκαταλείψει τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου στον κολοσσό του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Κίνητρό του, όπως τόνισε σε σχετική επιστολή του προς το προσωπικό της Amazon, είναι να ασχοληθεί με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και γενικότερα με τα άλλα ενδιαφέροντά του. Όπως διευκρίνισε, «η ιδιότητα του διευθύνοντος συμβούλου στην Amazon συνεπάγεται βαριές υποχρεώσεις και αφοσίωση, και όταν έχεις τέτοιες ευθύνες είναι δύσκολο να δώσεις προσοχή σε οτιδήποτε άλλο». Θα παραμείνει, βέβαια, εκτελεστικός πρόεδρος της επιχείρησής του και «με ενεργή συμμετοχή σε όλες τις πρωτοβουλίες της Amazon», όπως πληροφόρησε το προσωπικό του, αλλά θα έχει τον χρόνο για να αφοσιωθεί «στο Day 1 Fund, στο Bezos Earth Fund, στην Blue Origin, στη Washington Post και στα άλλα πάθη μου».
Η κίνησή του θυμίζει έντονα την ακόμη μεγαλύτερη απόφαση που έλαβε πριν από 11 μήνες ο εξίσου βαθύπλουτος, εξίσου διάσημος και εξίσου καινοτόμος επιχειρηματίας, ο Μπιλ Γκέιτς, να αποχωρήσει πλήρως από τον κολοσσό του λογισμικού, τη Microsoft, για να αφοσιωθεί στο φιλανθρωπικό του έργο και γενικότερα σε κοινωφελείς δραστηριότητες για το καλό της ανθρωπότητας. Στις 13 Μαρτίου του περασμένου έτους, όταν η πανδημία είχε πλέον εξαπλωθεί σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, με μια παρεμφερή επιστολή ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αφοσιωθεί στην επική μάχη κατά του κορωνοϊού, στην παγκόσμια υγεία και στην αναβάθμιση της παιδείας ανά τον κόσμο και προπαντός στο φιλανθρωπικό του έργο.
Με κάπως λιγότερα πλούτη σε σύγκριση με εκείνα του Μπέζος, καθώς η περιουσία του ανέρχεται μόλις σε 129 δισ. δολάρια, ο Γκέιτς έχει, επίσης, εντάξει στις δραστηριότητές του και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Εκτοτε η αυτοκρατορία του Γκέιτς έχει ευημερήσει υπό τον Σάτια Ναντέλα και η χρηματιστηριακή της αξία ανέρχεται σήμερα σε 1,812 τρισ. δολάρια.
Ο ραγδαίος ρυθμός με τον οποίο η Amazon έχει επεκτείνει το δίκτυό της και τον μηχανισμό παράδοσης προϊόντων ενισχύει περαιτέρω το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα έναντι των άλλων εταιρειών .
Σε αντίθεση με τον Γκέιτς, ο Μπέζος όχι μόνο παραμένει ενεργός στην αυτοκρατορία του, αλλά την τελευταία διετία φαίνεται να τον ενδιαφέρουν τόσο οι δραστηριότητες που έχουν στόχο το κοινό καλό του πλανήτη και της ανθρωπότητας, όσο και οι απολαύσεις της ζωής ενός βαθύπλουτου. Προ δύο ετών, μάλιστα, απασχόλησε τα διεθνή ΜΜΕ με το ηχηρό διαζύγιό του που περιβλήθηκε από διαρροές εγγράφων, εκβιασμούς και άφθονο υλικό για σκανδαλοθηρικά περιοδικά. Λίγο αργότερα, άρχισε να εμφανίζεται με τη νέα σύντροφό του γνωστή τηλεπαρουσιάστρια, Λόρεν Σάντεζ, που πιλοτάρει ελικόπτερο και με την οποία φέρεται να συνδέθηκε όσο ήταν ακόμη και οι δύο παντρεμένοι με άλλους συντρόφους. Έκτατε έχουν απασχολήσει τον διεθνή, σκανδαλοθηρικό και όχι μόνον, Τύπο με το ειδύλλιό τους και τα ρομαντικά ταξίδια τους από το Γουίμπλεντον μέχρι τις κρουαζιέρες με το ιδιωτικό γιοτ του Μπέζος και τις επισκέψεις στο Ταζ Μαχάλ.
Από το Διάστημα έως το Ταμείο της Γης
Ο 57χρονος Μπέζος που, όπως τόνισε στην επιστολή προς το προσωπικό του, έχει «περισσότερη ενέργεια από ποτέ και δεν πρόκειται να συνταξιοδοτηθεί», ηγείται της Amazon από την ίδρυσή της το 1994.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 οραματίστηκε ένα μέλλον που με ένα κλικ στον υπολογιστή θα παραγγέλνει κανείς οτιδήποτε, από γεύματα μέχρι έπιπλα και βιβλία, ενώ τα καταστήματα θα χάνουν μέρος της πελατείας τους και για να επιβιώσουν θα προσπαθούν να συνδυάσουν τα ψώνια με ψυχαγωγικές δραστηριότητες ή με διαφόρων ειδών διευκολύνσεις. Λίγους μήνες μετά την ίδρυσή της, η Amazon είχε ήδη εκτελέσει παραγγελίες και είχε στείλει προϊόντα σε 45 χώρες και σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ. Μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια της λειτουργίας της, αριθμούσε 17 εκατ. πελάτες, ενώ είχε ξεκινήσει με μόνον 180.000.
Σήμερα, η εταιρεία του απασχολεί 1,3 εκατ. άτομα, ενώ καλύπτει τα πάντα στο ηλεκτρονικό εμπόριο από την κατ' οίκον παράδοση πακέτου μέχρι τις υπηρεσίες περιεχομένου εικόνας και μουσικής, το γνωστό streaming, έως και τις υπηρεσίες «νέφους» και τη διαφήμιση στο Ιντερνετ.
Στη διάρκεια του περασμένου έτους, η Amazon, που σημείωνε έτσι κι αλλιώς εκρηκτική ανάπτυξη, εκτοξεύθηκε στα ύψη. Ο μοχλός ανάπτυξής της ήταν αυτή τη φορά τα περιοριστικά μέτρα για την ανάσχεση της πανδημίας, καθώς είχαν ως αποτέλεσμα ιλιγγιώδη αύξηση της ζήτησης για το ηλεκτρονικό εμπόριο.
«Οταν κοιτάξει κανείς τα οικονομικά μας αποτελέσματα, αυτό που θα δει στην πραγματικότητα θα είναι τα μακροπρόθεσμα συσσωρευμένα αποτελέσματα της ευρηματικότητας και της καινοτομίας», τονίζει ο Τζεφ Μπέζος.
Η εταιρεία κατέγραψε πωλήσεις αξίας 386 δισ. δολαρίων, που ισοδυναμεί με αύξηση 38% σε σύγκριση με τις αντίστοιχες του 2019. Τα κέρδη της σχεδόν διπλασιάστηκαν φτάνοντας στα 21,3 δισ. δολάρια. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο ίδιος ο Μπέζος, «όταν κοιτάξει κανείς τα οικονομικά μας αποτελέσματα, αυτό που θα δει στην πραγματικότητα θα είναι τα μακροπρόθεσμα συσσωρευμένα αποτελέσματα της ευρηματικότητας και της καινοτομίας». Τελευταία γνωρίζει, πάντως, αρνητική δημοσιότητα όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας των υπαλλήλων της και έχει γίνει αποδέκτης επιθέσεων από εργατικά συνδικάτα.
Αναλυτές της αγοράς επισημαίνουν, άλλωστε, πως η Amazon ενδέχεται να αντιμετωπίσει μεγάλη αύξηση του λειτουργικού της κόστους, καθώς η πανδημία την ανάγκασε να προσλάβει περισσότερους από 400.000 νέους υπαλλήλους. Παραδέχονται, ωστόσο, πως ο ραγδαίος ρυθμός με τον οποίο έχει επεκτείνει η Amazon το δίκτυό της και τον μηχανισμό παράδοσης προϊόντων ενισχύει περαιτέρω το πλεονέκτημά της έναντι των ανταγωνιστών της. Σημειωτέον ότι στη διάρκεια της πανδημίας άλλες εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου είδαν τις πωλήσεις τους να μειώνονται και αντιμετώπισαν προβλήματα εξαιτίας των περιορισμών στις μετακινήσεις και στα ταξίδια.