Πρόκειται για μάλλον εθιμοτυπική επικοινωνία, που επιβεβαίωσε τις διαφορές πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή ανάμεσα στην Άγκυρα και την Ουάσιγκτον. Οι δύο άνδρες, σύμφωνα με την τουρκική πλευρά, συζήτησαν σε «θετικό κλίμα» για όλα τα μεγάλα ζητήματα με έμφαση στη Συρία, στον πόλεμο κατά του Ισλαμικού Κράτους και γενικότερα για τη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, μίλησαν για το ΝΑΤΟ και συμφώνησαν να συναντηθούν στη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας που θα γίνει στα τέλη Μαΐου. Η αμερικανική πλευρά μέχρι αργά χθες το βράδυ δεν είχε βγάλει κάποια σχετική ανακοίνωση, όπως δεν έβγαλε και για το τηλεφώνημα που είχε νωρίτερα ο Τραμπ με τον Ισπανό πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι.
Μπορεί ο νέος Αμερικανός πρόεδρος προεκλογικά να είχε εκφράσει τον θαυμασμό του για τον νέο Σουλτάνο, όμως οι διμερείς σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας από την ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά του βρίσκονται σε μια κατάσταση φθοράς και αφθαρσίας, όπως και το σύνολο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τις τελευταίες τρεις εβδομάδες. Η Τουρκία έχει πολλά προβλήματα με όλους τους γείτονές της και έχει έρθει σε σύγκρουση με την Συρία, το Ισραήλ και το Ιράκ.
Συμπεριφορές για τις οποίες έχουν ενοχληθεί οι ΗΠΑ από πέρυσι που χαρακτηρίζουν την Άγκυρα ως προβληματικό σύμμαχο. Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες ο Ντ.Τραμπ ζήτησε από τον Ερντογάν στράτευση στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους και ο κ.Ερντογάν ζήτησε να σταματήσει από τις ΗΠΑ ο πολεμικός εφοδιασμός των Κούρδων στα σύνορα της χώρας του και επίσης να γίνει δεκτό το αίτημά του για έκδοση και δίκη του μεγάλου πολιτικού του αντιπάλου Ισλαμιστή Γκιουλέν τον οποίο κατηγορεί ως ιθύνοντα νου του Πραξικοπήματος εναντίον του στις 15 Ιουλίου. Το κοινό στοιχείο μεταξύ των δύο ηγετών, η αυταρχικότητα, δεν ήταν μέχρι χθες μια ικανή συνθήκη ούτως ώστε να ωθήσει την πλευρά του Ντόναλντ Τραμπ σε μια θερμή σχέση με την Αγκυρα και παράλληλα να διαλύσει τις τουρκικές αμφιβολίες περί των προθέσεων των ΗΠΑ που προκαλεί ο αμερικανικός απομονωτισμός στον Ερντογάν.
Κοινά στοιχεία
Τα ιδιαίτερα εγκάρδια συγχαρητήρια του σουλτάνου προς τον Τραμπ μετά τη νίκη του στις προεδρικές του Νοεμβρίου και η πρόσφατη επιδοκιμασία για τον τρόπο με τον οποίο ο πλανητάρχης καταφέρθηκε εναντίον δημοσιογράφου του CNN (και γενικά κατά των μίντια), αποτελούν μικρές στιγμές σύμπλευσης σε θέματα που σχετίζονται με το προαναφερθέν κοινό στοιχείο των δύο ανδρών. Το σίγουρο είναι ότι αποτελούν ανοίγματα του Ερντογάν προς την άλλη πλευρά, καθώς η κατεύθυνση του «πρώτα η Αμερική» σύμφωνα με αρκετούς αναλυτές είναι εξαιρετικά πιθανό να κάνει τον Ερντογάν να αναπολεί τις ιδιαίτερα ψυχρές σχέσεις Ουάσιγκτον - Αγκυρας επί προεδρίας Ομπάμα. Η λίστα των πεπραγμένων Τραμπ, που στο μυαλό του νέου πλανητάρχη έχουν ως στόχο να διασφαλίσουν την αμερικανοκεντρικότητα της πολιτικής του, προκάλεσε σοβαρή κρίση ταυτότητας στην ισλαμοσυντηρητική τουρκική ηγεσία και στον ίδιο τον «προστάτη πασών των σουνιτών μουσουλμάνων» σουλτάνο Ερντογάν και είναι μακρά.
Η απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ σε μουσουλμάνους πολίτες χωρών της Μέσης Ανατολής, η προσκόλληση της κυβέρνησης Τραμπ στη μάχη κατά του «ριζοσπαστικού ισλαμικού εξτρεμισμού» και η όλη ρητορική περί μεταφοράς της πρωτεύουσας του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ (δεν είναι υλοποιήσιμη ακόμη) αποτελούν απλά την κορυφή του παγόβουνου. Η υπονοούμενη συνέχιση της στρατηγικής ενίσχυσης με μεγάλες ποσότητες οπλισμού των Κούρδων της Συρίας από τον νέο ΥΠΕΞ Ρεξ Τίλερσον, η διφορούμενη τοποθέτηση του Μάικ Πομπέο στο τιμόνι της CIA (έχει χαρακτηρίσει σε εξαφανισμένο tweet του την Τουρκία ως «απολυταρχική ισλαμική δικτατορία») και η αποκάλυψη ότι ο «φιλότουρκος» σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Τραμπ Μάικλ Φλιν χάρηκε ιδιαίτερα τη νύχτα του αποτυχημένου πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν, όχι επειδή απέτυχε, αλλά επειδή εκδηλώθηκε, είναι αρκετά για να προκαλέσουν σημαντική ζημιά στις διμερείς σχέσεις των συμμάχων στο ΝΑΤΟ. Ανοιχτό επίσης μέχρι χθες ήταν και το θέμα του Φετουλάχ Γκιουλέν και το εάν θα εκδοθεί στην Τουρκία από τη νέα ηγεσία.
Παρά την ενόχλησή της από όλα αυτά, η τουρκική ηγεσία εν αντιθέσει με τις ευρωπαϊκές χώρες και την Κίνα, αλλά σε σύμπνοια με τη Ρωσία, τις τελευταίες εβδομάδες τηρεί μια κάπως προσεκτική στάση απέναντι στις ΗΠΑ, με αρκετούς αξιωματούχους να ασκούν κριτική μεν, αλλά να μην περνάνε στην επίθεση.
