Την πόρτα του ΑΣΕΠ χτυπούν κάθε χρόνο εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες, για τους οποίους το όνειρο για μια θέση στο Δημόσιο παραμένει ζωντανό και πάντα διαχρονικό.
Αιτήσεις-ρεκόρ στο ΑΣΕΠ
Οι αιτήσεις-ρεκόρ που κατατέθηκαν για τη σχετική προκήρυξη του ΑΣΕΠ (2Γ/2022) αποδεικνύει πως ο δημόσιος τομέας είναι απωθημένο για πολλούς, είτε μπαίνουν τώρα στην αγορά εργασίας είτε είναι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα ή σε ελεύθερο επάγγελμα αλλά ψάχνουν τη σταθερότητα. Σε αυτή συνολικά 108.235 υποψήφιοι δήλωσαν πως θα συμμετέχουν στον πρώτο πανελλαδικό γραπτό διαγωνισμό, ο οποίος διεξήχθη στις 4 Μαρτίου, και τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να ανακοινωθεί ο πίνακας κατάταξής του.
Πολλά είναι τα παραδείγματα που δείχνουν πως για χιλιάδες Ελληνες το Δημόσιο είναι... μονόδρομος. Αλλωστε, αυτό δείχνουν τα στοιχεία κάθε φορά που μια προκήρυξη για θέσεις στο ευρύτερο Δημόσιο βγαίνει στον αέρα. Μάλιστα, στις περισσότερες περιπτώσεις οι αιτήσεις που συγκεντρώνονται είναι πολλαπλάσιες – ακόμη και 200πλάσιες (!) – του αριθμού των θέσεων που προκηρύσσονται. Το Δημόσιο, εξάλλου, για τους περισσότερους είναι μια άκρως συνειδητή επιλογή. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της προκήρυξης 2Κ/2022 για τις 473 μόνιμες προσλήψεις στο υπουργείο Μετανάστευσης μέσω ΑΣΕΠ, μια και συνολικά υπεβλήθησαν 33.939 αιτήσεις για την προκήρυξη.
Αντίστοιχα, «κοσμοσυρροή» προκλήθηκε για τις 1.468 θέσεις μόνιμου προσωπικού και προσωπικού με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου Πανεπιστημιακής, Τεχνολογικής, Δευτεροβάθμιας και Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης σε ΟΤΑ, στην Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας, στο Διαδημοτικό Λιμενικό Ταμείο Λέσβου και στον Φορέα Διαχείρισης Μητροπολιτικού Πάρκου Περιβαλλοντικών και Εκπαιδευτικών Δραστηριοτήτων και Ανάπτυξης Κοινωνικής Οικονομίας «Αντώνης Τρίτσης». Για την προκήρυξη 13Κ/2021, η οποία «έτρεξε» το 2022, λοιπόν, οι αιτήσεις ξεπέρασαν τις 52.500 (πιο συγκεκριμένα 52.548, εκ των οποίων οι 29.246 αιτήσεις υποβλήθηκαν στην κατηγορία ΠΕ και οι 4.701 στην κατηγορία ΔΕ). Η πλειοψηφία των υποψηφίων, δε, ήταν μεταξύ 31 και 40 ετών.
Ακόμη, όμως, και για ελάχιστες θέσεις η ζήτηση είναι εξαιρετικά μεγάλη. Για μια από τις 21 θέσεις κλητήρων στα δικαστήρια που είχε προκηρύξει το ΑΣΕΠ υπήρξαν 4.665 ενδιαφερόμενοι.
Εβδομήντα υποψήφιοι για κάθε 20 θέσεις
Οπως επισημαίνουν άνθρωποι που γνωρίζουν τα θέματα δημόσιας διοίκησης, παλαιότερα η αναλογία ήταν ένας προς τέσσερις ή ένας προς πέντε για μια θέση. Τα τελευταία χρόνια για μια θέση στον δημόσιο τομέα εμφανίζονται 20 έως και 70 υποψήφιοι, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που η αναλογία μπορεί να φτάσει ακόμη και το 1 προς 100.
Το όνειρο της μονιμότητας
Αξίζει να σημειωθεί πως σήμερα, βάσει επίσημων στοιχείων του υπουργείου Εσωτερικών, ο αριθμός των μόνιμων υπαλλήλων και των υπαλλήλων Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου ανέρχεται σε 599.587 άτομα.
Σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα της δημόσιας διοίκησης και πρώην βουλευτή Παναγιώτη Καρκατσούλη, η οικονομική κρίση και η ανασφάλεια στην αγορά εργασίας στρέφουν εκατοντάδες χιλιάδες νέων προς το Δημόσιο, αναβιώνοντας το όνειρο της μονιμότητας και του σταθερού μισθού. «Οι περισσότεροι επιζητούν μια θέση που θα τους εξασφαλίσει τη σταθερότητα ακόμη κι αν ο μισθός δεν είναι μεγάλος» λέει ο ίδιος στο DΒήμα».
Αυτή η στάση, άλλωστε, αποτυπώθηκε και σε έρευνα του Ινστιτούτου διαΝΕΟσις, η οποία δημοσιεύθηκε το 2022. Οπως έδειξαν τα στοιχεία, 36,4% των ερωτηθέντων δήλωσαν πως αν είχαν τη δυνατότητα να διαλέξουν δουλειά, θα προτιμούσαν «μισθωτή εργασία στο Δημόσιο».
Μάλιστα, το ποσοστό αυτό προτίμησης ήταν και το υψηλότερο που καταγράφηκε ειδικά για εργασία στον δημόσιο τομέα από το 2016 και μετά. Αλλωστε, μια θέση στο Δημόσιο είναι η πρώτη επιλογή για όλες τις ηλικίες των συμμετεχόντων στην έρευνα. Εντυπωσιακό είναι, δε, και το ποσοστό (58,3%) όσων απάντησαν πως προτιμούν μια δουλειά που θα τους προσφέρει μισθό, ακόμη και μέτριο, μικρές προοπτικές εξέλιξης αλλά σταθερότητα.
Τι λέει ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ
Ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ Αθανάσιος Παπαϊωάννου αναφέρει: «Το 2022 ήταν μια ιδιαίτερα παραγωγική χρονιά για το ΑΣΕΠ. Τα πιο δύσκολα όμως και πιο απαιτητικά είναι μπροστά μας: Η έκδοση οριστικών αποτελεσμάτων για τους 80.000 εκπαιδευτικούς της ειδικής αγωγής και των προσωρινών και των οριστικών για τους περίπου 150.000 εκπαιδευτικούς της γενικής εκπαίδευσης, η έκδοση της βαθμολογίας του πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού για τους 77.000 υποψηφίους και στη συνέχεια η έκδοση των σχετικών με τον διαγωνισμό προκηρύξεων, η έκδοση οριστικών αποτελεσμάτων για την ΑΑΔΕ και η έναρξη της διαδικασίας επιπλέον προσλήψεων με τον μέσο όρο του 50% και, βέβαια, η ολοκλήρωση μιας σειράς διαδικασιών από προκηρύξεις του 2022.
Σε όλα αυτά πρέπει να προσθέσει κανείς τις δύο μεγάλες προκηρύξεις (στην υγεία και στο πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι») που ακυρώθηκαν δικαστικά γιατί στηρίζονταν σε νομοθετική διάταξη που κρίθηκε αντισυνταγματική και «τρέχουν» από την αρχή. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε τον τεράστιο αριθμό αναπληρώσεων διοριστέων που δεν ανέλαβαν καθήκοντα και των οποίων το ποσοστό ξεπερνά το 30%. Εν όψει όλων αυτών, η αναστολή των περισσότερων διαδικασιών προσλήψεων κατά την προεκλογική περίοδο δεν παρέχει στο ΑΣΕΠ καμία ευκαιρία χαλάρωσης, καθώς από τη μια υπάρχουν οι μεγάλες προκηρύξεις που δεν ανεστάλησαν και από την άλλη οι εσωτερικές διαδικασίες για προκηρύξεις που έχουν ανασταλεί, αλλά βεβαίως και αυτές που πρέπει να δρομολογηθούν».
Πληρώνουν έως και 1.400 ευρώ για να προετοιμαστούν
Κάθε φορά που ένας διαγωνισμός για μόνιμες θέσεις ανακοινώνεται, τα φροντιστήρια «γεμίζουν» από υποψηφίους οι οποίοι θέλουν να προετοιμαστούν. Οπως συνέβη και στον πρόσφατο γραπτό πανελλαδικό διαγωνισμό, όπου με την προσδοκία κατάληψης μιας εκ των 5.120 και πλέον μόνιμων θέσεων αρκετοί ενδιαφερόμενοι μπήκαν στη διαδικασία να πληρώσουν έως και 1.400 ευρώ προκειμένου να προετοιμαστούν ακόμη και... online.
Οπως υπογραμμίζει ο κ. Καρκατσούλης, από τη μια υπάρχει αυξημένη ζήτηση για μια θέση στο Δημόσιο, από την άλλη, όμως, δεν υπάρχει ουσιαστικός προγραμματισμός προσλήψεων. «Στη χώρα μας ο προγραμματισμός γίνεται με βάση τα κενά που εμφανίζονται στα ψηφιακά οργανογράμματα και όχι με βάση τις πραγματικές ανάγκες».
«Συνωστισμός» και για ολιγόμηνες συμβάσεις
Ενδεικτικό του «συνωστισμού» για μια θέση στο Δημόσιο είναι το γεγονός ότι δεν αφορά αποκλειστικά και μόνο μόνιμες θέσεις: αρκεί να ρίξει κάποιος μια ματιά στη συμμετοχή που έχουν οι προκηρύξεις για συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Οπως σημειώνει ο κ. Καρκατσούλης, γίνεται χαμός για εξάμηνες και οκτάμηνες συμβάσεις, «και αυτό δείχνει την ανάγκη που έχει ο κόσμος για εργασία».
Είναι ενδεικτικό πως, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του ΑΣΕΠ από την ετήσια έκθεση, το 2021 προκηρύχθηκαν 3.028 θέσεις μόνιμου προσωπικού και 12.987 με σύμβαση ορισμένου χρόνου (εποχικό προσωπικό). Βάσει, δε, των στοιχείων από το ΑΣΕΠ, το 2022 βγήκαν σε ΦΕΚ περίπου 6.700 προσλήψεις που αφορούσαν πλήρωση με σειρά προτεραιότητας καθώς και ειδικό επιστημονικό προσωπικό.
