Αν δεν εντοπιστούν, αν δεν αντιμετωπιστούν οι αιτίες που δημιουργούν όλα αυτά τα φαινόμενα, τα οποία περιγράφουμε, τα όποια μέτρα έκτακτης αντιμετώπισης παίρνονται θα έχουν όριο, θα είναι αναποτελεσματικά και θα ερχόμαστε κάθε φορά να συζητάμε τι πήγε στραβά.
Η αλήθεια είναι ότι τα προηγούμενα χρόνια -μπορεί όχι με αυτό ακριβώς το περιεχόμενο- υπήρχαν μέτρα αυστηροποίησης ποινών σε προηγούμενα νομοσχέδια, τα οποία είτε δεν εφαρμόστηκαν στην πράξη είτε εφαρμόστηκαν και δεν απέδωσαν ουσιαστικά τα αναμενόμενα αποτελέσματα είτε άλλα ακυρώθηκαν πριν καν μπουν σε εφαρμογή.
Μιλάμε για βία, μιλάμε για στημένα παιχνίδια σε ένα κοινωνικό φαινόμενο, όπως είναι ο αθλητισμός, που από τη φύση του προάγει και θα έπρεπε να προάγει το ακριβώς αντίθετο. Θα έπρεπε, δηλαδή, να προάγει την ευγενή άμιλλα, τον συναγωνισμό. Μιλάμε για ένα κοινωνικό φαινόμενο που αποτελεί κατ' εξοχήν αντίπαλο και εχθρό της βίας, αυτού του είδους της βίας.
Αυτά τα φαινόμενα, όμως, δημιουργούνται από τη στιγμή που ο αθλητισμός και ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο που αποτελεί και το πιο δημοφιλές άθλημα, μετατρέπονται σε πεδίο κερδοφορίας, μετατρέπονται σε πεδίο δράσης επιχειρηματικών συμφερόντων και ανταγωνισμού.
Έχει σημασία να αναρωτηθούμε πότε δημιουργήθηκαν και γιγαντώθηκαν όλα αυτά τα φαινόμενα στον χώρο του ποδοσφαίρου, που ζούμε τα τελευταία χρόνια.
Γιατί αυτά τα φαινόμενα δεν υπήρχαν πάντα. Και εάν υπήρχαν περιπτώσεις βίας, έστω και τις προηγούμενες δεκαετίες, σίγουρα δεν είχαν το χαρακτήρα του οργανωμένου ουσιαστικά εγκλήματος που έχουν σήμερα. Αυτό το έγκλημα φτάνει στο σημείο να διαπλέκεται ακόμα και με τη φασιστική βία, ακόμα και με φασιστικές, ρατσιστικές οργανώσεις που δρουν στους χώρους των γηπέδων. Αυτό το γνωρίζουν όλοι.
Πότε ξεκίνησαν, λοιπόν, όλα αυτά; Ξεκίνησαν όταν το ποδόσφαιρο και ο αθλητισμός συνολικά άρχισε να μεταλλάσσεται σε επαγγελματικό, όταν άρχισε η είσοδος των μεγάλων επιχειρηματιών, όταν άρχισαν να πέφτουν τα χοντρά λεφτά από την UEFA και τη FIFA, τις διεθνείς διοργανώσεις, όταν μπήκε στη ζωή μας το στοίχημα.
Από τότε ξεκίνησαν αυτά τα φαινόμενα να αναπτύσσονται, να γιγαντώνονται και πραγματικά σήμερα να υπάρχει μια κατάσταση, η οποία να έχει φτάσει στο απροχώρητο και η συντριπτική πλειοψηφία των φιλάθλων να έχει γυρίσει την πλάτη της με αηδία και αγανάκτηση απέναντι σε όλα αυτά τα φαινόμενα και απέναντι στο ποδόσφαιρο και στον αθλητισμό που τα ενισχύει.
Γι' αυτό το λόγο θεωρούμε και θέλουμε να τονίσουμε ευθύς εξ αρχής ότι η αγανάκτηση και η απέχθεια των φιλάθλων γι' αυτά τα φαινόμενα πρέπει να μην κοιτάει τα συμπτώματα, αλλά να στοχεύσει την πραγματική αιτία του προβλήματος. Να στοχεύσει δηλαδή στο γεγονός ότι και στο ποδόσφαιρο κυριαρχούν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, οι μεγαλοβιομήχανοι, οι εφοπλιστές, οι τραπεζίτες. Δηλαδή, ακριβώς οι ίδιοι μεγαλομέτοχοι και μεγαλοϊδιοκτήτες αθλητικών ανωνύμων εταιριών, αυτοί που ευθύνονται για την εξαθλίωση του λαού μας και στους άλλους τομείς της κοινωνικής ζωής.
Όλοι αυτοί αξιοποιούν ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο για τα επιχειρηματικά τους σχέδια και επιδιώκουν να συμπαρασύρουν στους μεταξύ τους ανταγωνισμούς, τους φιλάθλους των ομάδων.
Τα κόμματα που κυβέρνησαν τα προηγούμενα χρόνια, η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, έχουν τεράστια ευθύνη, γιατί εδώ και χρόνια υπηρέτησαν αυτό το μοντέλο του «αθλητισμού-επιχείρηση». Επιδότησαν τους μεγαλοεπιχειρηματίες στο χώρο του αθλητισμού, διαγράφτηκαν χρέη, παραδόθηκαν αθλητικά κέντρα σε μεγαλομετόχους, τη στιγμή που ο αθλητισμός συρρικνώνεται για το λαό και τη νεολαία, ερασιτεχνικά σωματεία φυτοζωούν, τα γήπεδα και τα κολυμβητήρια κλείνουν, οι κρατικές επιχορηγήσεις προς τον αθλητισμό και τις ομοσπονδίες μειώνονται και η Φυσική Αγωγή στο σχολείο συρρικνώνεται.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η νεολαία στη χώρα μας να εμφανίζει τα μεγαλύτερα και συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά σε παχυσαρκία και σε μυοσκελετικά προβλήματα και φυσικά να απομακρύνεται από τον αθλητισμό ως ενεργός συμμέτοχος και όχι ως θεατής, όπως γίνεται τα τελευταία χρόνια.
Διότι, ο ενεργός συμμέτοχος στον αθλητισμό, που ξέρει πώς παίζεται το παιχνίδι, ξέρει τους κανόνες του παιχνιδιού και διαπαιδαγωγείται από την πιο μικρή ηλικία σε αυτό το κλίμα, αυτός είναι πολύ λιγότερο επιρρεπής σε φαινόμενα γηπεδικής και οπαδικής βίας.
Η λύση, επιτρέψτε μου, κύριε Μαυρωτά, δεν είναι εάν θα συνυπολογιστεί στο βαθμό του σχολείου το μάθημα της Φυσικής Αγωγής. Μια λύση θα ήταν να αυξηθούν οι ώρες Φυσικής Αγωγής στο σχολείο, που έχουν μειωθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια και συνεχίζουν να μειώνονται και με τη σημερινή Κυβέρνηση.
Αυτή θα ήταν μια λύση σε μια αντίθετη κατεύθυνση, που φυσικά δεν υπάρχει και φυσικά μερίδιο ευθύνης έχουν και κόμματα και κυβερνήσεις και θεσμοί, όπως είναι η ΕΠΟ.
Η βασική μας κριτική στο νομοσχέδιο, λοιπόν, είναι ότι δεν δίνει ριζικές λύσεις σε αυτές τις αιτίες, που ουσιαστικά συμπυκνώνονται στην εξής μία: στην επιχειρηματική δράση στο χώρο του αθλητισμού και ιδιαίτερα στο χώρο του ποδοσφαίρου. Αυτό αποδεικνύει κατά τη γνώμη μας ότι και η σημερινή Κυβέρνηση, από τη μια μεριά μεν καταγγέλλει τα άθλια φαινόμενα που επικρατούν στο χώρο του ποδοσφαίρου, όμως δεν αμφισβητεί το μοντέλο του ποδοσφαίρου και του αθλητισμού των επιχειρηματιών, αλλά αντίθετα θεωρεί μονόδρομο ότι πρέπει να πορευτούμε με όλους αυτούς και το επόμενο διάστημα.
Εμείς θεωρούμε, αντίθετα, ότι η πραγματική εξυγίανση του ποδοσφαίρου και συνολικά του αθλητισμού, προϋποθέτει την κατεδάφιση εκ θεμελίων αυτού του σάπιου οικοδομήματος, που έχει τα στηρίγματά του στους μεγαλοεπιχειρηματίες, στους πολιτικούς και αθλητικούς παράγοντες με τους οποίους όλοι αυτοί διαπλέκονται και που εντάσσουν σε αυτές τις διαπλοκές τους άλλες δραστηριότητες, είτε στήνοντας παιχνίδια είτε ξεπλένοντας μαύρο χρήμα είτε εξαργυρώνοντας την αγάπη και το ενδιαφέρον χιλιάδων φιλάθλων για τα σωματεία τους, προκειμένου να διαμορφώσουν και να οικοδομήσουν ένα δήθεν λαϊκό προφίλ και να στρώσουν το έδαφος για άλλους οικονομικούς και επιχειρηματικούς τους σχεδιασμούς.
Το νομοσχέδιο προσπαθεί να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί τα συμπτώματα και όχι να θεραπεύσει την αρρώστια. Και επειδή η αρρώστια θα συνεχίζει να υπάρχει, τα συμπτώματα όχι μόνο δεν θα αντιμετωπίζονται, αλλά κατά την γνώμη μας θα αυξάνονται και θα πολλαπλασιάζονται.
Το νομοσχέδιο παίρνει ορισμένα μέτρα βέβαια για την αυστηροποίηση ποινών, για τον έλεγχο, για την καταστολή, για θεσμικές παρεμβάσεις, όπως είναι αυτές που αφορούν την ΕΠΟ, τη δικαιοσύνη, τη Διαρκή Επιτροπή για την Αντιμετώπιση της Βίας.
Αρκετά απ' αυτά τα μέτρα, το είχαμε δηλώσει ευθύς εξαρχής, τουλάχιστον στην αρχική τους μορφή –και θέλω να το τονίσω αυτό- και πριν τις παρεμβάσεις που έκανε σήμερα ο Υπουργός, εμείς τα είχαμε θεωρήσει αναγκαία και είχαμε δηλώσει ότι θα τα ψηφίσουμε. Μάλιστα, είχαμε προτείνει μέτρα ακόμα πιο ριζικής αντιμετώπισης στα σημερινά πλαίσια, που βεβαίως ούτε κι αυτά θα αντιμετώπιζαν συνολικά την κατάσταση, όμως θα αποτελούσαν ένα παραπέρα εμπόδιο στην επιχειρηματική δράση όλων αυτών των κυκλωμάτων. Και μάλιστα, αυτά τα μέτρα που προτείναμε έτυχαν θετικής αντιμετώπισης και από ανθρώπους του αθλητισμού και από δημοσιογράφους όλο το προηγούμενο διάστημα.
Τι ζητήσαμε, τι προτείναμε: Κατάργηση της συμμετοχής των ελληνικών ομάδων στο στοίχημα, στο πάσης φύσεως στοίχημα ή παιχνίδι τζόγου, όχι μόνο στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ, σε κάθε νόμιμο παιχνίδι στοιχήματος είτε του εσωτερικού είτε του εξωτερικού. Βεβαίως, θα μου πείτε ότι υπάρχει και το παράνομο στοίχημα. Κατά τη γνώμη μας, αυτό δεν έχει καμία σημασία. Αυτό θα ήταν ένα μέτρο, άσχετα αν μπορούν ακόμα και αυτά τα μέτρα να βρίσκουν τρόπους οι διάφοροι να τα ξεπερνούν.
Δεύτερο μέτρο που θα μπορούσε να θεσπιστεί είναι οι Ανώνυμες Αθλητικές Εταιρείες -ΠΑΕ, ΚΑΕ- να ελέγχονται από το Υπουργείο Ανάπτυξης. Εκεί πρέπει να γίνεται ο έλεγχος για τα οικονομικά τους, για τα περιουσιακά τους, για τη βιωσιμότητά τους και όλα τα υπόλοιπα. Βεβαίως το Υπουργείο Αθλητισμού θα έχει λόγο για μια σειρά αγωνιστικά ζητήματα. Όμως, μιλάμε για επιχειρήσεις -οι Ανώνυμες Αθλητικές Εταιρείες είναι επιχειρήσεις- και κατά συνέπεια, πρέπει το Υπουργείο Ανάπτυξης να έχει την αρμοδιότητα του ελέγχου αυτών των επιχειρήσεων, όπως έχει την αρμοδιότητα ελέγχου όλων των υπόλοιπων επιχειρήσεων.
Και το Υπουργείο Αθλητισμού να είναι υπεύθυνο για τον πραγματικό αθλητισμό, για το μαζικό, τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, για το αν υπάρχουν σωματεία, για το αν υπάρχουν γήπεδα, για το αν υπάρχουν υποδομές, για το αν υπάρχει προσωπικό για τη Φυσική Αγωγή, για τον αθλητισμό στο σχολειό στη γειτονιά, στα σωματεία. Αυτός θα έπρεπε να είναι ο ρόλος του συγκεκριμένου Υπουργείου και οι εταιρείες, οι επιχειρήσεις στο Υπουργείο Ανάπτυξης.
Τρίτη πρόταση: Καμία χρηματοδότηση σε Ανώνυμες Αθλητικές Εταιρείες από το κράτος, είτε άμεση είτε έμμεση. Η έμμεση χρηματοδότηση, ξέρετε, γίνεται και έγινε τα προηγούμενα χρόνια κατά κόρον με πολλούς τρόπους και με διαγραφή χρεών -μάλιστα και πρόσφατα με αφορμή την Πράξη Νομοθετικού
Περιεχομένου που πέρασε η Κυβέρνηση στο νομοσχέδιο για τις εκατό δόσεις, γράφτηκε στον Τύπο ότι ωφελήθηκαν –και υπήρχαν- από τη διαγραφή προστίμων συγκεκριμένες ποδοσφαιρικές εταιρείες- και με χρηματοδότηση γηπέδων που ανήκουν σε μετόχους και όχι σε σωματεία.
Να σας θυμίσω την περίπτωση της Λάρισας, όπου το γήπεδο που φτιάχτηκε ανήκε στο μεγαλομέτοχο της ομάδας και όταν ο μεγαλομέτοχος έφυγε από την ομάδα, πήρε μαζί του και το γήπεδο, με αποτέλεσμα η ομάδα να μην έχει γήπεδο να παίξει.
Αυτά είναι τα φαινόμενα για το πώς στηρίχθηκαν όλα αυτά τα συμφέροντα τα προηγούμενα χρόνια στο χώρο του αθλητισμού. Τέτοια μέτρα δεν υπάρχουν στο νομοσχέδιο.
Άλλη πρόταση: Απαγόρευση του δανεισμού παικτών μεταξύ ομάδων ίδιας κατηγορίας. Όλοι γνωρίζουμε ότι από υπάρξεως επαγγελματικού ποδοσφαίρου υπάρχει μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα για παίκτες-δορυφόρους στη μια ή στην άλλη ομάδα. Απαγόρευση του δανεισμού παικτών σε ομάδες ίδιας κατηγορίας.
Υπάρχουν, επομένως, μέτρα, υπάρχουν προτάσεις, οι οποίες δεν λέω ότι θα λύσουν και θα ξεριζώσουν την αιτία που δημιουργεί το πρόβλημα, όμως θα μπορούσαν να βάλουν κάποια εμπόδια σε όλο αυτό το ανεξέλεγκτο επιχειρηματικό λόμπι, που λυμαίνεται το χώρο του ποδοσφαίρου. Τέτοια μέτρα, δυστυχώς, στο νομοσχέδιο δεν υπάρχουν.
Είπατε ότι θα έρθουν κάποια στιγμή με το αθλητικό νομοσχέδιο. Βέβαια και τώρα θα μπορούσαν να είχαν έρθει, αλλά αυτό προϋποθέτει σύγκρουση με αυτά τα επιχειρηματικά συμφέροντα που κατά τη γνώμη μας σε αυτό το επίπεδο δεν είστε διατεθειμένοι -όχι εσείς προσωπικά, κύριε Υπουργέ, η Κυβέρνηση- να κάνετε( Ο ποινικολόγος Γιάννης Γκιόκας είναι βουλευτής Αττικής του ΚΚΕ και από τους διακεκριμένους εκπροσώπους της νέας γενιάς του κόμματος).
