Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024  19:27:04

Θεόδωρος Φορτσάκης: Παράμετροι της κοινωνικής οικονομίας

Συζητάμε ένα θέμα για το οποίο όλοι έχουμε φυσικά ευαισθησία, για το θέμα της κοινωνικής οικονομίας, τον γνωστό τρίτο τομέα της οικονομίας. Δυστυχώς, ο τομέας αυτός παραμένει στη χώρα μας ακόμα και σήμερα πολύ λίγο αναπτυγμένος και αυτό είναι πραγματικά κρίμα και είναι ανάγκη πραγματικά να υποστηρίξουμε οτιδήποτε μπορεί να τον τονώσει.


Ωστόσο, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι επειδή η πραγματικότητα δεν συμπίπτει πάντοτε με αυτά τα οποία επιθυμούμε να κάνουμε, είναι καλό, την ώρα που συζητάμε για την κοινωνική οικονομία, να αντιληφθούμε ότι δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει η κοινωνική οικονομία εάν δεν μπορέσει πρώτα να λειτουργήσει ή, εν πάση περιπτώσει, συγχρόνως να λειτουργήσει και η πραγματική οικονομία.

Κοινωνική οικονομία δεν σημαίνει ότι οργανώνουμε έναν τομέα, ο οποίος βρίσκεται εκτός των κριτηρίων της γενικότερης ιδιωτικής οικονομίας. Σημαίνει ότι έχουμε έναν τομέα, όπου δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη μη διανομή των κερδών που πραγματοποιεί, διότι τα κέρδη που πραγματοποιεί η κοινωνική οικονομία προορίζονται να στηρίξουν τη μόχλευση των κεφαλαίων που συσσωρεύονται για να τονωθούν εκείνοι οι οποίοι εργάζονται σε αυτήν και φυσικά να ικανοποιηθούν συγκεκριμένες ανάγκες του κοινωνικού συνόλου.

Οι βασικές αρχές που τη διέπουν πρέπει να είναι αρχές οι οποίες, ακόμα περισσότερο απ' ό,τι τη γενική οικονομία, σέβονται το περιβάλλον, τη διαχειριστική οικονομία, τον δημοκρατικό τρόπο λήψης αποφάσεων κ.λπ.. Ωστόσο είναι γεγονός ότι παρ' ότι η ποσόστωση, που μπορεί να πάρει η κοινωνική οικονομία στη γενικότερη συμβολή της στην οικονομία, θα μπορούσε να φτάσει ακόμα και το 5% και να το υπερβεί, στη χώρα μας είναι λιγότερο από 1% και φοβάμαι πολύ ότι θα αργήσουμε πάρα πολύ να υπερβούμε ένα ποσοστό, ένα κατώφλι, το οποίο θα μπορούσε να την καταστήσει σημαντικότερη, εάν δεν επιλύσουμε ορισμένα ζητήματα, τα οποία είναι συνυφασμένα με τη στήριξή της κατά τρόπο αδήριτο.

Ειδικότερα, θέλω να θίξω πολύ σύντομα τέσσερα σημεία και μετά, αν μου το επιτρέψετε, θα πω δυο σκέψεις για την επικαιρότητα.
Το πρώτο είναι οι μηχανισμοί στήριξης. Για να μπορέσει να λειτουργήσει η κοινωνική οικονομία, είναι απαραίτητο να υπάρξουν εκείνοι οι μηχανισμοί που θα τη στηρίξουν και φοβάμαι ότι δεν είναι έτοιμα ούτε τα κόμματα ούτε η κοινωνία να παραγάγουν τέτοιους μηχανισμούς.

Γιατί δεν έγινε αποτίμηση του ν.4019/11 πριν προχωρήσουμε; Γιατί επί δύο χρόνια σταμάτησε να στηρίζεται η εφαρμογή του νόμου αυτού και ό,τι καλό μπορούσε να έχει παραχθεί δεν μπόρεσε να προχωρήσει; Επειδή θελήσαμε να φτιάξουμε κάτι δήθεν καινούργιο από την αρχή; Στην πραγματικότητα ο καινούργιος νόμος δεν νομίζω ότι αλλάζει ουσιαστικά αυτό το οποίο προϋπήρχε. Διευκρινίζει μερικά ζητήματα, αλλάζει μερικές μορφές δράσης, αλλά ουσιαστικά παραμένει στο ίδιο πλαίσιο. Γιατί, λοιπόν, δεν κάναμε πρώτα μια αποτίμηση και μια καταγραφή της εμπειρίας και στήριξη αυτού που είχε προηγηθεί, αντί να προχωρήσουμε σε κάτι για να το παρουσιάσουμε επικοινωνιακά ως καινούργιο;

Ποιοι είναι οι μηχανισμοί στήριξης που θα επιτρέψουν στη σημερινή ρύθμιση να πετύχει περισσότερο απ' ό,τι η προηγούμενη; Φοβάμαι ότι οι προβλέψεις που έχουν γίνει, ειδικότερα για τις γραμματείες, είναι προβλέψεις που θα προσθέσουν στη γραφειοκρατία. Άκουσα την κυρία Υπουργό προηγουμένως να μιλάει για τους Ρομά. Φυσικά επιθυμούμε να στηριχθούν οι Ρομά. Φυσικά επιθυμούμε να ενταχθούν καλύτερα στο κοινωνικό σύνολο. Αλλά είναι ο καλύτερος τρόπος αυτός, η δημιουργία καινούργιου φορέα; Την άκουσα να λέει ότι «δεν θα κάνουμε τίποτε άλλο, παρά θα πάρουμε απ' αυτούς που ήδη υπηρετούν αλλού». Τότε γιατί προβλέπεται μέσα στο νομοσχέδιο ότι θα υπάρξουν κατά παρέκκλιση διατάξεις για τον διορισμό και τη μετακίνηση των στελεχών που θα στελεχώσουν τις υπηρεσίες αυτές;

Το δεύτερο σημείο που θα ήθελα να υπογραμμίσω είναι ότι δεν μπορεί να λειτουργήσει η κοινωνική οικονομία, παρά μόνο αν υπάρχει μια ανεπτυγμένη οικονομία, η οποία να τη στηρίζει. Από το περίσσευμα της οικονομίας αυτής θα βρεθούν και τα χρήματα που θα στηρίξουν και την κοινωνική οικονομία.
Τρίτον, ποια είναι η διασφάλιση χρηματοδότησης για την κοινωνική οικονομία; Με ποιον τρόπο οι τράπεζες θα μπορέσουν να τη στηρίξουν; Υπάρχει κάποια πρόβλεψη γι' αυτό; Υπάρχει κάποια διάσταση χρηματοδότησης που να έχει μελετηθεί και να υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα σχέδιο ρεαλιστικό, το οποίο να στηρίζει αυτού του είδους την οικονομία ή μιλάμε πάλι στον αέρα, με την πρόθεση να ικανοποιήσουμε την ιδέα που έχουμε για την κοινωνική οικονομία χωρίς καμμία επαφή με την πραγματικότητα;

Και, τέλος, τέταρτη παρατήρηση, ποια είναι τα κριτήρια λειτουργίας των φορέων της κοινωνικής οικονομίας; Η κοινωνική οικονομία έχει φορείς οι οποίοι δεν λειτουργούν εκτός ιδιωτικής οικονομίας. Μέσα στο πλαίσιό της λειτουργούν, το είπα και προηγουμένως. Η διανομή είναι διαφορετική, ο σκοπός είναι διαφορετικός, γιατί το κέρδος χρησιμοποιείται κατά τρόπο διαφορετικό απ' ό,τι το κέρδος στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Είναι μεγαλύτερη η ευαισθησία στις αρχές που εξυπηρετούν την κοινωνία, αλλά τα κριτήρια παραμένουν τα ίδια.

Εδώ, ποια είναι η πρόβλεψη για τα ζητήματα αυτά; Φοβάμαι ότι όλα αυτά θα πέσουν στο κενό.

Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι σε ό,τι μας αφορά και σε ό,τι με αφορά προσωπικά, θεωρώ ότι η προσπάθεια αυτή αξίζει τον κόπο να τονωθεί υπό τον αυστηρό όρο, όμως, ότι θα είμαστε σε επαφή και θα παραμένουμε σε επαφή με την πραγματικότητα.

Επίσης, θα ήθελα να πω μια κουβέντα για την επικαιρότητα. Διότι πρέπει να σας ομολογήσω ότι σαν καθηγητής του δημοσίου δικαίου και μάλιστα του διοικητικού δικαίου, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στο πανεπιστήμιο, αλλά και ως δικηγόρος στη διοικητική δικαιοσύνη, θλίβομαι, πραγματικά, πολύ, όταν βλέπω την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει ένας από τους πιο σπουδαίους θεσμούς που έχουμε στη δικαιοσύνη και στη χώρα μας, το Συμβούλιο της Επικρατείας. Το Συμβούλιο της Επικρατείας υπήρξε μέχρι σήμερα η αφρόκρεμα του νομικού κόσμου και υπήρξε ένας χώρος πραγματικά εξωελληνικός, με την έννοια πως ό,τι υψηλότερο υπήρχε στην Ευρώπη το συναντούσαμε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, δηλαδή τις καλύτερες, τις πιο υψηλού επιπέδου νομικές προσωπικότητες και πραγματικά έναν νομικό πολιτισμό, ο οποίος για τη χώρα μας ήταν υποδειγματικός.

Η στάση του Συμβουλίου της Επικρατείας από το καλοκαίρι και μετά μας εκπλήσσει και μας θλίβει. Όταν η δικαιοσύνη δεν απονέμεται εγκαίρως, όταν οι δικαστές πηγαίνουν διακοπές αντί να συνεδριάσουν για να λύσουν ένα θέμα, το οποίο καλώς ή κακώς απασχολεί και διχάζει την Εθνική Αντιπροσωπεία, όταν βρίσκουν τρόπο να ρυθμίσουν σε ελάχιστο διάστημα τα ζητήματα της προσωρινής δικαστικής προστασίας, ενώ φοβούνται να συνεδριάσουν, επί της ουσίας επικαλούμενοι δήθεν την αντίληψη που πρέπει να επικρατήσει, για την κοινή γνώμη, τότε φοβάμαι ότι η διοικητική δικαιοσύνη έχει περιέλθει σε ένα αδιέξοδο, το οποίο επιτείνεται από τις εξωτερικές πιέσεις που δέχεται.

Δεν θα ξαναπώ αυτά που ειπώθηκαν και παλαιότερα και υπογραμμίστηκαν, για την πίεση που δέχθηκε από πολιτικές τοποθετήσεις και μάλιστα σε υψηλότατο, πρωθυπουργικό επίπεδο, αλλά θα πω γι' αυτά τα πραγματικά πρωτόγνωρα, τα οποία βλέπουμε να συμβαίνουν, να εκβιάζονται ανώτατοι δικαστικοί, το ήθος των οποίων είναι γνωστό στους πάντες και η νομική τους κατάρτιση υποδειγματική. Και βλέπουμε ότι δεχόμαστε να τσαλακώνουμε ανθρώπους, που πρέπει να τους έχουμε ως υπόδειγμα, για να επιτύχουμε ένα αποτέλεσμα, το οποίο είναι πραγματικά μικροκομματικό. Είναι κρίμα να βλέπει κανείς ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει δώσει τον τελευταίο αυτόν καιρό προθέσεις αυτοκτονίας και είναι ακόμα πιο κρίμα να βλέπουμε ότι η πολιτεία, αντί να το βοηθήσει να ξεπεράσει αυτή την τρομακτική κρίση, στην οποία βρίσκεται και τη δίνη στην οποία έχει περιέλθει, το βυθίζει ακόμα πιο βαθιά. Πραγματικά λυπάμαι πάρα πολύ γι' αυτό.(Ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Θ. Φορτσάκης είναι βουλευτής Επικρατείας της ΝΔ)

 

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Πολυμέσα

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline