Παρασκευή 29 Μαρτίου 2024  09:30:17

Γιατί ο Κυρ. Μητσοτάκης δεν πρέπει να κάνει πρόωρες εκλογές μέσα στους επόμενους 18 μήνες.. Όσα θα (πρέπει να...) μετρήσουν στη απόφαση του.

Ο γνωστός οικονομολόγος και αναλυτής Γιώργος Κουρής, επί χρόνια γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών αναλύει την πορεία της χώρας μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και επισημαίνει τις προσεχείς εξελίξεις με βάση το τετράπτυχο «Ανάπτυξη-Απασχόληση- Εισόδημα- Εθνικές εκλογές».

Η ανάπτυξη της οικονομίας είναι πραγματικότητα από την άνοιξη του 2021 και μετά και πιστοποιείται από κάθε αριθμό ή στατιστικό δείκτη κοιτάξει κανείς. Ο πρώτος και κύριος στόχος της ανάπτυξης όμως είναι να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας. Να αυξάνεται δηλαδή η απασχόληση, να μειώνεται η ανεργία και να προκύπτουν νέα εισοδήματα. Μόνο όταν «ζεσταθεί» η τσέπη μέχρι και των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων, η ανάπτυξη έχει έννοια και τότε η εκάστοτε κυβέρνηση δικαιούται βάσιμα να ζητήσει ανανέωση της θητείας της.

1kourΟ πίνακας 1 συνοψίζει την οικονομική ιστορία της χώρας από το 1950 μέχρι σήμερα ανά δεκαετία και σε ετήσιους ρυθμούς ώστε να υπάρχει σύγκριση με το τρέχον έτος και τα δύο επόμενα που αποτελούν πρόβλεψη της ΕΕ. Σε όλη αυτή την περίοδο οι μεταβολές του ΑΕΠ ακολουθούνται από αυξομειώσεις στην απασχόληση και τα εισοδήματα.

Εντυπωσιακά μεγάλη ήταν η άνοδο της ανάπτυξης την πρώτη και δεύτερη δεκαετία (από 1950 έως 1970) όταν ουσιαστικά χτίστηκε η νεότερη Ελλάδα. Ωστόσο την επόμενη δεκαετία, 1970-80, παρατηρούμε μια πτώση στο ρυθμό ανάπτυξης που οφείλεται σε απρόβλεπτους παράγοντες. Την πετρελαϊκή κρίση του 1974 η οποία συνέπεσε με τη μεταπολίτευση και ένα δεύτερο σοκ αύξησης τιμών στην πετρελαιαγορά που άρχισε το 1980. Η οπισθοχώρηση όμως του ρυθμού ανάπτυξης λόγω εφάπαξ και μη επαναλαμβανόμενων παραγόντων κρύβει το δυναμισμό της οικονομίας την εποχή εκείνη. Αν τα συγκεκριμένα δύο έτη αφαιρεθούν από τη δεκαετία του 70' τότε ο ρυθμός ανεβαίνει σε 6,5% το έτος. Άρα, εξαιρουμένων των απρόβλεπτών γεγονότων, η Ελλάδα τα τριάντα χρόνια μέχρι το 1980 είχε επιτύχει μια σημαντικότατη οικονομική ανάπτυξη της τάξης του 7% ετησίως που είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μίας ακμάζουσα μεσαίας εισοδηματικής τάξης μέσα σε ένα συνεχώς αναβαθμιζόμενο βιοτικό επίπεδο. Την τελευταία μάλιστα από τις τρεις δεκαετίες το ποσοστό της ανεργίας είχε φτάσει στο 2%, ένα ποσοστό που είναι άπιαστο τη σημερινή εποχή.

Τη δεκαετία 1980-90 το πολιτικό σκηνικό αλλάζει άρδην και ο ετήσιος ρυθμός ανόδου του ΑΕΠ πέφτει κάτω από 1%. Εκμεταλλευόμενη το όνειρο των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων, η τότε κυβέρνηση εφαρμόζει ένα κύκλο σοσιαλιστικών πειραμάτων που οδηγεί σε απορρύθμιση και πτώση της παραγωγικότητας της Δημόσιας διοίκησης, αύξηση του αριθμού των προσλήψεων στο Δημόσιο, νομοθεσία αυξήσεων του κόστους εργασίας για τον ιδιωτικό τομέα και ξεχείλωμα του Δημόσιου χρέους. Αφού χάθηκε μια δεκαετία η οικονομία έρχεται σε τροχιά σταθεροποίησης από τη βραχύβια εκλογή της Οικουμενικής κυβέρνησης και μετά. Η δεκαετία 1990-00 κύλισε ομαλότερα από ότι η προηγούμενη με την ετήσια ανάπτυξη να ανεβαίνει στο 2,5%. Ταυτόχρονα η απασχόληση έγινε σταθερά ανοδική και η ανεργία πτωτική σε ένα ενάρετο κύκλο μέχρι το 2008, όταν ξέσπασε η διεθνής οικονομική κρίση.

Απασχόληση και εισόδημα

2kourΣτα 17 συναπτά χρόνια από το 1990 έως το 2008 η απασχόληση αυξήθηκε τουλάχιστον κατά ένα εκατομμύριο άτομα και μπόρεσε να απορροφήσει σε ένα βαθμό τις αυξανόμενες ροές εργατικού δυναμικού από νέους ιδιαίτερα γυναίκες που ζητούσαν απασχόληση και εισόδημα. Αυτό δεν έβαλε οριστικό φρένο στην αύξηση της ανεργίας των νέων που ήταν και παραμένει μεγάλη λόγω της ταχύτητας με την οποία κινούνται οι νέες παραγωγικές δομές και εξελίσσεται η ψηφιακή εποχή.

Η αύξηση στην απασχόληση και ο περιορισμός της ανεργίας που κατακτήθηκε σε 17 χρόνια χάθηκε με το παρά πάνω σε 5. Η διεθνής οικονομική κρίση του 2008/09 και η βίαιη προσαρμογή της οικονομίας λόγω των μνημονίων που ακολούθησαν έσπρωξε κάποιο ενάμιση εκατομμύριο άτομα στην ανεργία και το εξωτερικό. Από το 2013 οι προσπάθειες να μειωθεί η ανεργία είχαν μερική μόνο επιτυχία γεγονός που αποδεικνύει ότι εύκολα γκρεμίζεις και δύσκολα χτίζεις την συμμετοχή του ανθρώπινου δυναμικού στην αγορά εργασίας. Αυτό είναι ένα σημαντικό συμπέρασμα για τους κυβερνώντες όταν σκέφτονται να αλλάξουν το οικονομικό μοντέλο της Ελλάδας χωρίς μελέτη και περίσκεψη, αγνοώντας τις εμπειρίες άλλων χωρών.

Παράλληλα οι «αριστερόστροφες» ιδεοληψίες που στοχεύουν μόνο στην αλίευση ψήφων, ξεχνώντας ότι μόνο η πλήρης απασχόληση πρέπει να αποτελεί την επιδίωξη κάθε κυβέρνησης, έχουν δημιουργήσει μια νοοτροπία αρνητισμού για ότι έχει σχέση με την εργασία. Η ανεργία δύσκολα πλέον μπορεί να πέσει κάτω από το 10% του εργατικού δυναμικού. Αν δεν υπήρχε και το «αμορτισέρ» της μετανάστευσης στο εξωτερικό, το αδιαπέραστο ποσοστό της ανεργίας θα ήταν σήμερα στο 15%. Έτσι, ενώ ο αριθμός των ατόμων που απασχολούνται έχει αυξηθεί από το 2013 έως σήμερα, η ανεργία παραμένει στο υψηλό επίπεδο του 13%. Αυτό αντανακλά το γεγονός ότι πολλοί νέοι έχουν βρει απασχόληση με χαμηλές αμοιβές αλλά ταυτόχρονα ένα σημαντικό κομμάτι του εργατικού δυναμικού αρνείται να εργαστεί. Τα κέρδη όμως στην ανταγωνιστικότητα που έχουν επιτευχθεί, λόγω του χαμηλότερου κόστους εργασίας, δεν είναι ικανά να δημιουργήσουν τα ανοίγματα που θα προσελκύσουν τους Έλληνες του εξωτερικού. Αυτή είναι η σημερινή πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με δομικές αλλαγές σε οικονομία και κοινωνία.

Η μέση αμοιβή δεν αυξάνεται

Τα στοιχεία του πίνακα 3 είναι αποκαλυπτικά ως προς το τι συμβένει στις πραγματικές αμοιβές των εργαζομένων. Η πηγή είναι η στατιστική υπηρεσία AMECO3kour (Γενική διεύθυνση οικονομικών θεμάτων) στις Βρυξέλλες. Βέβαια η πρωτογενής συλλογή στοιχείων γίνεται από την ΕΛΣΤΑΤ. Τα στοιχεία δηλαδή που παραθέτουμε που δείχνουν από το 2009 έως σήμερα μια εικόνα συνεχούς μιζέριας και καχεκτικών αμοιβών εργασίας, έχουν την επισημοποίηση των εδώ στατιστικών υπηρεσιών μαζί με την αποδοχή των παρόμοιων υπηρεσιών της ΕΕ.

Το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι τα τελευταία 12 έτη οι μέσες αμοιβές έχουν μειωθεί κατά 31,4%, αφού υπολογίσουμε και τον πληθωρισμό που διαβρώνει την αξία του χρήματος. Εκτός από ορισμένες τάξεις επαγγελματιών και επιχειρηματιών τα οικονομικά αποτελέσματα των οποίων δεν μπορεί να καταγραφούν στις στατιστικές, η συνεχής μείωση των εισοδημάτων δείχνει τη διαιώνιση της φτώχιας για ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Στο ίδιο δυστυχώς συμπέρασμα καταλήγουμε αν κοιτάξουμε την κατάσταση των ατυχών συνταξιούχων που απαριθμούν σήμερα 2,5 εκατομμύρια άτομα.

4kourΤα στοιχεία του πίνακα 4 επιβεβαιώνουν το ρητό 'κάθε πέρσι και καλύτερα'. Η μέση σύνταξη που δόθηκε στους συνταξιούχους το Νοέμβριο του 2021 ήταν 932 ευρώ. Διαχρονικά η μέση σύνταξη σε πραγματικούς όρους έχει αυξηθεί από το 2013 μέχρι σήμερα κατά 11% και προήλθε από κάποιες μικρές μειώσεις στην φορολογία. Από το 2009 μέχρι το 2013 όμως οι απώλειες ήταν 43%, ένα γεγονός που αποδεικνύει ότι το μεγαλύτερο φορτίο από τα σκληρά μέτρα που εφαρμόστηκαν στα μνημόνια το κουβάλησαν οι συνταξιούχοι.

Δυστυχώς η ταλαιπωρία τους δεν έχει σταματημό εφόσον όταν πήραν κάποια αναδρομικά που τα δικαιούντο μετά από δικαστικές αποφάσεις δεν εφαρμόστηκε σωστά η νομοθεσία που ορίζει ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του φόρου πρέπει να παρακρατείτε στην πηγή. Τους ήλθε η «πανταχούσα» προς το τέλους του έτους όταν τα χρήματα είχαν φαγωθεί και έμαθαν ότι όχι μόνο χρωστούν φόρους, αλλά και σημαντικά πρόστιμα και τόκους πάνω σε αυτούς τους φόρους. Η ασυνεννοησία μεταξύ δύο υπουργείων και η αβελτηρία της Ανεξάρτητης αρχής Δημοσίων εσόδων έφερε δικαιολογημένα την οργή των συνταξιούχων που δεν έχουν «φωνή» εκτός από την ψήφο τους.

Οι εκλογές και το μέλλον μας

Είναι εμφανές ότι μπορεί οι αριθμοί να ευημερούν, όπως δείχνει το μεγάλο άλμα του ΑΕΠ εφέτος, αλλά η καθυστέρηση μέχρις ότου η αύξηση του πλούτου περάσει προς τα κάτω και αγκαλιάσει όλα τα εισοδήματα παίρνει χρόνο. Εάν δεν περάσει ο απαιτούμενος χρόνος και φτάσουν στην τσέπη τα οφέλη από όλες τις ελαφρύνσεις και παροχές, μπορεί η λάθος ερμηνεία της σημερινής κατάστασης να στοιχίσει την κυριαρχία της κυβέρνησης, παρά τις καλές προθέσεις. Θα πρέπει η επιλογή του αν και πότε ανοίγει ο κύκλος των εκλογών να γίνει στο σωστό χρονισμό.

Η χώρα αξίζει να κεφαλαιοποιήσει τα όσα επιτεύχθηκαν την τελευταία διετία που πέρασε και την εντυπωσιακή ανάκαμψη που βιώνουμε το 2021. Το επόμενο δεκαοκτάμηνο θα πρέπει να έχει συνέχεια με το σήμερα. Ασφαλώς δεν μπορεί να επαναληφθεί το ίδιο ρεκόρ αύξησης του ΑΕΠ. Η κυβέρνηση έχει βάλει για το 2022 ως στόχο το 4,5%, ενώ η ΕΕ προβλέπει 5,2%. Όπου και να κάτσει η μπίλια θα είναι επιτυχία γιατί μια συνεχιζόμενη σημαντική άνοδος της οικονομίας είναι «πανφάρμακο» για τη λύση πολλών προβλημάτων. Ταυτόχρονα πρέπει να ξεπεράσουμε το άγχος του δανεισμού και την αβεβαιότητα που υπάρχει σήμερα ως προς την απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να παραμείνουν σε επιλεξιμότητα τα Ελληνικά ομόλογα. Όσο περισσότερο αυτόνομοι είμαστε στο θέμα του δανεισμού, τόσο ευκολότερα θα περάσουμε τον «κάβο» και θα πεισθούν οι διεθνείς επενδυτές να φέρουν ζωογόνα κεφάλαια εδώ τα οποία θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

Δεν πρέπει ο εκλογικός κύκλος να επισπευσθεί μέσα στο 2022 ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Περισσότερα οφέλη είναι δυνατόν να επιτευχθούν αν οι εκλογές γίνουν στη συνταγματική τους ημερομηνία ώστε να παγιοποιηθεί ένας υψηλός ρυθμός ανόδου της οικονομίας που θα φέρει απτά αποτελέσματα στην τσέπη του καθενός. Ο σημερινός στόχος της κυβέρνησης πρέπει να είναι διπλός. Να ανεβάσει το βιοτικό επίπεδο ένα ακόμα σκαλοπάτι ώστε να κερδίσει την ψήφο με τα έργα της και να επιτύχει τη διαφορά από το δεύτερο κόμμα που θα της προσφέρει αυτονομία στην εξουσία.

Αν η εκλογική αναμέτρηση γίνει πρόωρα η σημερινή κυβέρνηση ρισκάρει στον πρώτο γύρο να έλθουν στην επιφάνεια άγνωστες και μη αναμενόμενες προτιμήσεις των εκλογέων λόγω της μιζέριας στα εισοδήματα τους. Έτσι στο δεύτερο γύρο το αποτέλεσμα ενδεχομένως να είναι ένας φαύλος κύκλος ακυβερνησίας όπως τη ζήσαμε το 1989/90. Ξέρουμε καλά τι έγινε επί Κωσταντίνου Μητσοτάκη τους μήνες από το καλοκαίρι του 1989 έως τη δημιουργία κυβέρνησης την άνοιξη του επόμενου έτους. Μια πύρρειος νίκη με ένα «κατσικο-δεκανίκι» που δεν επέτρεψε την ολοκλήρωσε πολλών πολιτικών ούτε τη μακροημέρευση της.

Προσθήκη σχολίου

Βεβαιωθείτε ότι εισάγετε τις (*) απαιτούμενες πληροφορίες, όπου ενδείκνυται. Ο κώδικας HTML δεν επιτρέπεται.

Cookies make it easier for us to provide you with our services. With the usage of our services you permit us to use cookies.
Ok Decline