1.Γονικές παροχές – δωρεές έως 800.000 ευρώ απολύτως αφορολόγητες από χθες.
Το μέτρο καλύπτει και τις μεταβιβάσεις εταιρειών με γονική παροχή, διευκολύνοντας τις οικογένειες που έχουν επιχειρήσεις και θέλουν να συνεχίσουν τα παιδιά τους την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Από χθες σε ισχύ οι εντυπωσιακές , οι τελείως αφορολόγητες γονικές παροχές ακινήτων, χρηματικών ποσών, μετοχών, ομολόγων και εταιρικών μεριδίων ομόρρυθμων, ετερόρρυθμων, ΕΠΕ και μεγάλων ανώνυμων εταιρειών, με τη νομοθετική ρύθμιση που κατατέθηκε στη Βουλή.
Σύμφωνα με τη διάταξη, η δωρεά ή γονική παροχή προς τα πρόσωπα που υπάγονται στην Α΄ κατηγορία (γονείς, παιδιά σύζυγοι, παππούδες) οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου, καθώς και η δωρεά ή γονική παροχή χρηματικών ποσών, η οποία διενεργείται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, υπόκεινται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή 10%, μετά την αφαίρεση εφάπαξ αφορολόγητου ποσού 800.000 ευρώ.
Η φορολογική διευκόλυνση που παρέχεται είναι τεράστια, καθώς μέχρι σήμερα οι γονικές παροχές ήταν αφορολόγητες μόνο μέχρι το ποσό των 150.000 ευρώ. Από εκεί και μετά στο κλιμάκιο από 150.000 έως 300.000 ευρώ ο φόρος ήταν 1%, ενώ στο επόμενο σκαλοπάτι, δηλαδή από τις 300.000 έως 600.000 ευρώ, ο φόρος ανέβαινε στο 5% και στο 10% για ποσά άνω των 600.000 ευρώ. Από σήμερα το αφορολόγητο για δωρεές – γονικές παροχές αυξάνεται στις 800.000 ευρώ.
Στην πράξη, το συγκεκριμένο όριο είναι πολύ μεγαλύτερο διότι είναι ανά γονέα και ανά τέκνο, οπότε σε αυτή την περίπτωση φτάνει το 1,6 εκατ. ευρώ, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ που επίσης έχουν παππούδες και γιαγιάδες και το οποίο αν προστεθεί, αυξάνει το συνολικό ποσό στα 3,2 εκατ. ευρώ. Το μέτρο καλύπτει και τις μεταβιβάσεις εταιρειών με γονική παροχή, διευκολύνοντας τις οικογένειες που έχουν επιχειρήσεις και θέλουν να συνεχίσουν τα παιδιά τους την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Οι γονικές παροχές σε χρήμα μέχρι 800.000, καθώς και οι δωρεές χρηματικών ποσών έως 800.000 μεταξύ συζύγων ή μερών συμφώνων συμβίωσης ή από παππούδες ή γιαγιάδες προς εγγόνια ή από παιδιά σε γονείς είναι αφορολόγητες. Αυτό σημαίνει ότι καταργείται ο φόρος 10% που επιβαλλόταν μέχρι σήμερα. Στην περίπτωση που το ποσό ανέλθει στα 900.000 ευρώ θα καταβληθεί φόρος 10.000 ευρώ που αντιστοιχεί στο 10% του υπερβάλλοντος ποσού, των 100.000 ευρώ.
Για τις κληρονομιές περιουσιακών στοιχείων η κλίμακα διατηρείται. Εξακολουθεί να ισχύει αφορολόγητο όριο 150.000 ευρώ και συντελεστές φόρου 1% για το τμήμα της αξίας της κληρονομούμενης περιουσίας από τα 150.000,01 έως τα 300.000 ευρώ, 5% για το τμήμα της αξίας της κληρονομούμενης περιουσίας από τα 300.000,01 έως τα 600.000 ευρώ και 10% για το τμήμα της αξίας της κληρονομούμενης περιουσίας πάνω από τα 600.000 ευρώ.
Παραδείγματα
1. Γονέας μεταβιβάζει στο παιδί του ακίνητο αξίας 600.000 ευρώ και πλήρωνε φόρο 16.500 ευρώ. Από σήμερα 1 Οκτωβρίου ο φόρος μηδενίζεται.
2. Παππούς μεταβιβάζει στον εγγονό του ακίνητο – πρώτη κατοικία, αξίας 800.000 ευρώ και πλήρωνε φόρο 36.000 ευρώ, ενώ από σήμερα 1 Οκτωβρίου ο φόρος μηδενίζεται.
3. Γονέας μεταβιβάζει στο παιδί του ακίνητο – πρώτη κατοικία αξίας 300.000 ευρώ και πλήρωνε φόρο 1.000 ευρώ. Από σήμερα 1 Οκτωβρίου ο φόρος μηδενίζεται.
4. Γονέας προχωρεί σε δωρεά χρηματικού ποσού 200.000 ευρώ στο παιδί του. Για τη δωρεά χρηματικών ποσών μέχρι χθες ίσχυε συντελεστής φόρου 10% από το πρώτο ευρώ. Έτσι, για παράδειγμα, ένας πατέρας που θέλει να δώσει 200.000 ευρώ στο παιδί του επιβαρυνόταν με φόρο 20.000 ευρώ, ενώ αν κάνει τη μεταβίβαση από σήμερα 1 Οκτωβρίου και μετά ο φόρος θα είναι μηδενικός.
2.Το δίλημμα «γονική παροχή ή κληρονομιά» και η εναλλακτική της «ψιλής κυριότητας»
Είναι η πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες που ο γονιός καλείται να απαντήσει στο ακόλουθο δίλημμα: μεταβιβάζω εν ζωή τα ακίνητα στα παιδιά μου ή επιλέγω η διανομή να γίνει μετά θάνατον με βάση τα όσα προβλέπει η νομοθεσία; Αυτό το δίλημμα ενεργοποιείται στην πράξη από σήμερα καθώς πλέον η γονική παροχή δεν έχει την ίδια φορολογική αντιμετώπιση με την δωρεά.
Στη γονική παροχή εφαρμόζεται αφορολόγητο 800.000 ευρώ (με φόρο 10% για υπερβάλλον ποσό) ενώ στην κληρονομιά, το αφορολόγητο παραμένει στις 150.000 ευρώ εκτός και από συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου το αφορολόγητο αυξάνεται κατακόρυφα (όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της κληρονομιάς πρώτης κατοικίας).
Για παράδειγμα, η κληρονομιά πρώτης κατοικίας από άγαμο είναι αφορολόγητη μέχρι του ορίου των 200.000 ευρώ ενώ από παντρεμένο μέχρι του ορίου των 250.000 ευρώ ενώ στο όριο προστίθενται 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και 30.000 ευρώ για το τρίτο παιδί και κάθε επόμενο. Ως εκ τούτου, αν ο κληρονόμος είναι παντρεμένος με δύο παιδιά, κληρονομεί πρώτη κατοικία 300.000 ευρώ χωρίς να πληρώσει ούτε ένα ευρώ φόρο. Επίσης, ισχύει ειδικό αφορολόγητο 400.000 ευρώ για τον επιζώντα σύζυγο (αρκεί να έχουν συμπληρωθεί πέντε χρόνια γάμου) και τα ανήλικα παιδιά του ώστε να μην επιβαρύνονται οι κληρονόμοι σε περίπτωση αιφνίδιου θανάτου.
Και μετά το αφορολόγητο;
Η κληρονομιά -και μιλάμε πάντοτε για συγγένειες πρώτου βαθμού- φορολογείται με κλίμακα η οποία προβλέπει φόρο 1% για το τμήμα της περιουσίας από τα 150.000 έως τα 300.000 ευρώ και 5% για το τμήμα της περιουσίας από τις 300.000 έως τις 600.000 ευρώ. Κάτι που σημαίνει ότι για περιουσία 300.000 ευρώ (ανά παιδί) στην χειρότερη περίπτωση επιβάλλεται φόρος 1500 ευρώ και για περιουσία 600.000 ευρώ, φόρος 16.500 ευρώ. Να σημειωθεί πάντοτε ότι λόγω του κατακερματισμού της ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα (σ.σ η χώρα μετράει πάνω από επτά εκατομμύρια ιδιοκτήτες) οι κληρονομικές μερίδες σπάνια ξεπερνούν τις 150.000 ευρώ δηλαδή το αφορολόγητο όριο.
Ακόμη πάντως και στις περιπτώσεις που το δίλημμα είναι ισχυρό λόγω φόρου (δηλαδή γονική παροχή ή κληρονομιά), εξακολουθεί να υπάρχει και η διέξοδος της ψιλής κυριότητας το καθεστώς της οποίας δεν άλλαξε.
Η εναλλακτική
Ο γονιός, αντί να μεταβιβάσει την πλήρη κυριότητα στο παιδί με ότι αυτό συνεπάγεται, μπορεί να μεταβιβάσει μόνο την ψιλή κυριότητα και να κρατήσει την επικαρπία. Αυτό του διασφαλίζει μηδενική φορολογική επιβάρυνση. Διότι η γονική παροχή της ψιλής κυριότητας είναι αφορολόγητη (λόγω του αφορολογήτου των 800.000 ευρώ που ισχύει πλέον) ενώ μετά τον θάνατο του γονιού, η συνένωση της επικαρπίας που έχει κρατήσει ο γονιός με την ψιλή κυριότητα που έχει το παιδί γίνεται χωρίς φόρο.
Ο μόνος λόγος για τον οποίο η ψιλή κυριότητα μπορεί να μην συμφέρει, είναι το ότι το παιδί στερείται της δυνατότητας να πουλήσει το συγκεκριμένο ακίνητο. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να γίνει συμβόλαιο γονικής παροχής και της επικαρπίας η οποία βεβαίως θα είναι και πάλι αφορολόγητη.