Χρειάζεται προσοχή και αυτοπαρατήηηση. Μήπως κάθε φορά που σηκώνεστε από την καρέκλα ή τον καναπέ το αίσθημα της ζαλάδας και της «θολούρας» σάς συνοδεύει; Το φαινομενικά αθώο και σύνηθες αυτό σύμπτωμα στην πραγματικότητα μπορεί να είναι ένα προειδοποιητικό σημάδι για αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας στο μέλλον, όπως προκύπτει από νέα έρευνα. Οι γιατροί ονομάζουν το αίσθημα της ζαλάδας μετά την ανάπαυση «ορθοστατική υπόταση» και συμβαίνει όταν ξαφνικά πέφτει η πίεση του αίματος κατά το απότομο σήκωμα, π.χ. από το κρεβάτι.
Παρ' όλα αυτά, οι ερευνητές ανακάλυψαν πρόσφατα μια συσχέτιση ανάμεσα στην ορθοστατική υπόταση και στη μετέπειτα ανάπτυξη της άνοιας, εφόσον η συστολική πίεση (που αποτελεί τον βασικό δείκτη ανάγνωσης της πίεσης του αίματος) πέφτει τουλάχιστον 15 mmHg.
Το εύρημα αυτό υποδηλώνει ότι «η αρτηριακή πίεση των ανθρώπων όταν σηκώνονται απότομα πρέπει να παρακολουθείται» σημειώνει η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF) δρ Laure Rouch, στο σχετικό δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας.
Και συνεχίζει: «Είναι πιθανό ο έλεγχος της μείωσης της αρτηριακής πίεσης να αποτελεί έναν πολλά υποσχόμενο τρόπο για τη διατήρηση σημαντικών λειτουργιών, όπως είναι η σκέψη και οι δεξιότητες μνήμης, στους ανθρώπους καθώς μεγαλώνουν».
Συσχέτιση
Πάντως και όπως διευκρινίζουν οι επιστήμονες η νέα αυτή έρευνα δεν αποδεικνύει ότι η ορθοστατική υπόταση ευθύνεται για την εκδήλωση της άνοιας, διαπιστώνεται όμως μια σαφής συσχέτιση.
Πιο συγκεκριμένα, για τη διεξαγωγή της έρευνας η ομάδα της δόκτορος Rouch έκανε... φύλλο και φτερό το ιατρικό ιστορικό 2.100 ανθρώπων, με μέση ηλικία τα 72 χρόνια, οι οποίοι δεν είχαν διαγνωστεί με άνοια κατά την αρχή της μελέτης. Τα επόμενα 12 χρόνια το 22% των συμμετεχόντων στην έρευνα ανέπτυξε συμπτώματα εξασθένησης των νοητικών λειτουργιών.
Επειτα από τις παρατηρήσεις αυτές και όπως υπογραμμίζεται στην ιατρική επιθεώρηση «Neurology», η οποία φιλοξένησε τα ενδιαφέροντα αυτά ευρήματα, εκείνοι που ταλαιπωρούνται από ορθοστατική υπόταση διατρέχουν κατά 40% υψηλότερο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν στο μέλλον σοβαρά προβλήματα νοητικής έκπτωσης.
Πιο συγκεκριμένα και αναλύοντας σε βάθος τα ίδια δεδομένα, οι ερευνητές βρήκαν ότι το 26% των συμμετεχόντων με ορθοστατική υπόταση (που συνοδεύεται από πτώση της συστολικής πίεσης) εμφάνισε άνοια, σε σύγκριση με το 21% που δεν εμφάνισε την πάθηση.
Διαβήτης - κάπνισμα
Σταθμίζοντας δε σημαντικούς παράγοντες υγείας - όπως είναι ο διαβήτης, το κάπνισμα και η χρήση αλκοόλ - οι ερευνητές βρήκαν ότι εκείνοι με συστολική ορθοστατική υπόταση είχαν επίσης 37% υψηλότερες πιθανότητες εμφάνισης άνοιας. Μάλιστα, εκείνοι που φαίνεται να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο είναι οι άνθρωποι στους οποίους καταγράφονται συχνές αυξομειώσεις της συστολικής αρτηριακής πίεσης, συγκριτικά με εκείνους των οποίων οι μετρήσεις είναι πιο σταθερές. Ειδικότερα, μεταξύ εκείνων των οποίων η συστολική πίεση παρουσίαζε διακυμάνσεις, το 24% των συμμετεχόντων στους οποίους παρατηρήθηκαν και οι μεγαλύτερες αυξομειώσεις ανέπτυξε στο μέλλον άνοια, συγκριτικά με το 19% εκείνων με μικρότερες διακυμάνσεις.
Επιπλέον, εκείνοι των οποίων η συστολική πίεση κυμαινόταν περισσότερο είχαν κατά 35% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια από εκείνους που οι μετρήσεις τους κατέγραφαν μια σταθερότητα, όπως έδειξαν τα ίδια ευρήματα.
«Ο μηχανισμός που εξηγεί τη συσχέτιση αυτή παραμένει άγνωστος, εντούτοις μια λογική υπόθεση είναι ότι οι συχνές αυξομειώσεις της πίεσης του αίματος "προσβάλλουν" τον εγκέφαλο προκαλώντας σωρευτική βλάβη» εξηγεί ο καρδιολόγος και διευθυντής Καρδιαγγειακής Υγείας στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο «Sandra Atlas Bass Heart», δρ Guy Mintz. «Επιπροσθέτως, είναι πιθανό να προκαλείται άμεση βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία ή προοδευτική δυσκαμψία των αρτηριών».
Σε κάθε περίπτωση, όπως υπογραμμίζει ο δρ Mintz, οι γιατροί πρέπει να γνωρίζουν τη συσχέτιση αυτή, καθώς αποτελεί μια ευκαιρία «να βοηθήσουμε τους ηλικιωμένους ασθενείς», βελτιώνοντας αναλόγως και τη φαρμακευτική αγωγή τους.
Ο Στέφανος Τσιτσιπάς πρωταγωνιστεί σε νέο σποτ της καμπάνι