1.Την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας για την απόκτηση του ρωσικού συστήματος S-400 προβλέπει το νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) του 2021.
Το νομοσχέδιο αποφαίνεται ότι η απόκτηση των S-400 συνιστά μια «σημαντική συναλλαγή» (λεκτικό του νόμου CAATSA). Ως εκ τούτου ζητά να εφαρμοστούν οι προβλέψεις του νόμου CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων) και να επιβληθούν τουλάχιστον πέντε κυρώσεις μέσα σε 30 μέρες από την υπογραφή του.
«Η απόκτηση από την κυβέρνηση της Τουρκίας του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400 από τη Ρωσική Ομοσπονδία που ξεκινά στις 12 Ιουλίου 2019, αποτελεί 'σημαντική συναλλαγή' όπως περιγράφεται στην ενότητα 231 του νόμου CAATSΑ...Το αργότερο εντός 30 ημερών μετά την ημερομηνία θέσπισης του παρόντος νόμου (αμυντικός προϋπολογισμός για το 2021), ο πρόεδρος πρέπει να επιβάλλει πέντε ή περισσότερες από τις κυρώσεις που περιγράφονται στο άρθρο 235 του Νόμου CAATSA σε σχέση με κάθε άτομο που εν γνώσει ασχολήθηκε με την απόκτηση του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Το νομοσχέδιο προβλέπει ότι μετά το πέρας ενός χρόνου ο πρόεδρος μπορεί να ακυρώσει τις κυρώσεις υπό την προϋπόθεση ότι θα πιστοποιήσει στις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου ότι:
• η κυβέρνηση της Τουρκίας και κάθε πρόσωπο που ενεργεί για λογαριασμό της δεν κατέχει πλέον το σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400 ή ένα σύστημα που το έχει διαδεχθεί.
• κανένας υπάλληλος της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή πρόσωπα που ενεργούν για λογαριασμό της κυβέρνησης της Ρωσικής Ομοσπονδίας ή του αμυντικού τομέα της Ρωσικής Ομοσπονδίας δεν λειτουργούν ούτε συντηρούν εντός της Τουρκίας κανένα σύστημα αεροπορικής άμυνας S-400 ή σύστημα που το έχει διαδεχθεί.
• ο πρόεδρος έλαβε αξιόπιστες διαβεβαιώσεις από την κυβέρνηση της Τουρκίας ότι αυτή δεν θα εμπλέκει εν γνώσει της ή δεν θα επιτρέψει σε οποιονδήποτε ξένο να συμμετάσχει εκ μέρους της στην άσκηση οποιασδήποτε δραστηριότητας για την επαναπόκτηση του συστήματος αεροπορικής άμυνας S-400 που υπόκειται σε κυρώσεις σύμφωνα με το άρθρο 231 του νόμου CAATSA.
Από την πλευρά του, ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ εξέφρασε την ικανοποίηση του, λέγοντας «είμαι απίστευτα περήφανος που βοήθησα να διασφαλιστεί η συμπερίληψη μιας διάταξης στον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) για να πραγματοποιήσει αυτό που ο Πρόεδρος Τραμπ αρνήθηκε να κάνει: επίσημα καθορίζει εκ μέρους της κυβέρνησης των ΗΠΑ ότι η Τουρκία παρέλαβε ρωσικά αμυντικά συστήματα S-400 και επομένως θα τιμωρηθεί βάσει του ισχύοντος νόμου».
2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να επιβάλει κυρώσεις απέναντι στη συμπεριφορά της Αγκυρας, δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
«Τείναμε το χέρι στην Τουρκία τον Οκτώβριο και η αξιολόγησή μας είναι αρνητική με την διαπίστωση της συνέχισης των μονομερών ενεργειών και της εχθρικής ρητορικής. Θα έχουμε μία συζήτηση κατά την διάρκεια της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στις 10 Δεκεμβρίου και είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα που διαθέτουμε» για να επιβάλουμε κυρώσεις για την κατάσταση, δήλωσε ο Σαρλ Μισέλ κατά την διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
«Θεωρώ ότι το παιγνίδι της γάτας και του ποντικού πρέπει να σταματήσει», προειδοποίησε.
«Εάν η Αγκυρα συνεχίσει τις παράνομες ενέργειές της, θα χρησιμοποιήσουμε όλα τα εργαλεία που έχουμε στην διάθεσή μας», είχε προειδοποιήσει η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά την διάρκεια της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής του Οκτωβρίου. Τότε, η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε απευθύνει μία πρόταση ανοίγματος προς την Άγκυρα συνοδευόμενη από μία απειλή, αν η Τουρκία δεν έπαυε τις ενέργειές της, οι οποίες είχαν ήδη καταδικασθεί από την ΕΕ. Η απόφαση η οποία ελήφθη τότε ήταν να εξετασθεί η κατάσταση κατά την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου.
Η πρόεδρος της Κομισιόν είχε δηλώσει τον Οκτώβριο ότι η Επιτροπή είχε επιφορτισθεί με την επεξεργασία οικονομικών κυρώσεων και ότι είναι έτοιμες να τεθούν σε ισχύ.
Η ομοφωνία είναι απαραίτητη για την επιβολή κυρώσεων. Όμως η Γερμανία έχει μέχρι στιγμής μπλοκάρει την επιβολή κυρώσεων κατά της Αγκύρας με την ελπίδα της επίτευξης μίας συμφωνίας «για την ανάπτυξη εποικοδομητικών σχέσεων με την Τουρκία».
«Θα υπάρξουν αποφάσεις κατά την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής, αλλά το βεληνεκές τους δεν έχει ακόμη αποφασισθεί», δήλωσαν ευρωπαϊκές πηγές. «Πρέπει να δούμε τις θέσεις που θα υιοθετήσουν η Γερμανία και η Πολωνία», εξήγησε ένας υπουργός.
3.Σύνοδος Κορυφής : Το Βερολίνο κατεβάζει τον πήχη των προσδοκιών για κυρώσεις στην Άγκυρα
Τις προσδοκίες για επιβολή κυρώσεων κατά της Άγκυρας στο επερχόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαμηλώνει το Βερολίνο, η στάση του οποίου θεωρείται κομβική για ενδεχόμενες αποφάσεις.
Η γερμανική πλευρά -με διπλό «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε»- διά του κυβερνητικού εκπροσώπου ουσιαστικά υποστηρίζει πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι αναρμόδιο για την επιβολή κυρώσεων, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών κάνει λόγο για «πολιτικά δύσκολα» πεδία, όπως η Ανατολική Μεσόγειος, που δεν διαφαίνεται λύση και παραμένει αναγκαία η συζήτηση για τα θέματα ουσίας.
Η θέση του Βερολίνου
Ειδικότερα, απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με ενδεχόμενο απόφασης επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία από τη Σύνοδο Κορυφής της 10ης Δεκεμβρίου, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέφεν Ζάιμπερτ, διευκρίνισε επί της αρχής ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν αποφασίζει κυρώσεις – για κυρώσεις προβλέπεται στην ΕΕ μια νομικής φύσεως διαδικασία».
Ο κ. Ζάιμπερτ επισήμανε ότι η ΕΕ τον Οκτώβριο συμφώνησε να ασχοληθεί εκ νέου τον Δεκέμβριο με τις σχέσεις της με την Τουρκία, λέγοντας όμως ότι «αυτή την πολιτική συζήτηση, της επόμενης Πέμπτης και Παρασκευής, δεν θέλω να την προκαταλάβω σήμερα».
Στο ίδιο πνεύμα, η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Άντεμπαρ, σημείωσε ότι και οι υπουργοί Εξωτερικών θα ασχοληθούν τη Δευτέρα με το θέμα, προετοιμάζοντας το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αποφεύγοντας και εκείνη να προεξοφλήσει πιθανό αποτέλεσμα.
Απαντώντας ωστόσο σε ερώτηση σχετικά με τις τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας, η κ. Άντεμπαρ τόνισε ότι «τα πολιτικά δύσκολα πεδία, π.χ. η Ανατολική Μεσόγειος, παραμένουν πεδία όπου δεν διαφαίνεται λύση και όπου παραμένει αναγκαία η συζήτηση για τα θέματα ουσίας. Και με αυτή την κατάσταση πάμε την επόμενη εβδομάδα και στα Συμβούλια».