1.Με φόντο την ένταση των τελευταίων ημερών στην Ανατολική Μεσόγειο, τον «πόλεμο» με τις navtex μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, καθώς και την ενόχληση της Τουρκίας για τη στρατηγική συμφωνία με τη Γαλλία, Αθήνα και Άγκυρα συνεχίζουν τις διερευνητικές επαφές. Διαδικασία που έχει περιπέσει σε αχρηστία και αντιμετωπίζεται μετά μια εικοσαετία.... «επαφών ειρήνης»..
Επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που ήθελαν τη διεξαγωγή τους να γίνεται την επόμενη εβδομάδα, τα δύο υπουργεία Εξωτερικών εξέδωσαν ανακοινώσεις στις οποίες κάνουν γνωστό πως ο 63ος γύρος των διερευνητικών επαφών θα λάβει χώρα στην Άγκυρα, στις 6 Οκτωβρίου 2021.
Aπό ελληνικής πλευράς, στη σύνθεση της ομάδας παραμένει μόνο ο πρέσβης Παύλος Αποστολίδης, καθώς θα αντικατασταθούν τόσο ο πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού όσο και η διπλωμάτης Ιφιγένεια Καναρά, από τον Θεοχάρη Λαλάκο, που είναι ο γενικός διευθυντής Πολιτικών Υποθέσεων του ΥΠΕΞ, αλλά και η Ευαγγελία Γραμματίκα που είναι η διευθύντρια του γραφείου του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών.
Η τελευταία συνάντηση επί τουρκικού εδάφους είχε λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη, παρόντος του Ιμπραήμ Καλίν, του στενότερου συνεργάτη του Ερντογάν, ενώ στην Αθήνα, στη συνάντηση είχε μετάσχει και η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του Πρωθυπουργού, Ελένη Σουρανή.
Χαμηλά ο πήχης των προσδοκιών
Ο πήχης των προσδοκιών παραμένει χαμηλά, με ανύπαρκτες ελπίδες για κάποια μικρή προσέγγιση, συμβατική συνάντηση και αυτή τη φορά, καθώς έχουν μεσολαβήσει έξι μήνες από την τελευταία συνάντηση.
O 63ος γύρος πάντως δεν αρχίζει και με τους καλύτερους οιωνούς, καθώς μόλις λίγες ώρες πριν η Αγκυρα εκτόξευσε απειλές κατά της Ελλάδας με αφορμή την ελληνογαλλική συμφωνία.
Στην πρώτη ουσιαστικά επίσημη αντίδραση της γείτονος, που έρχεται σε συνέχεια του αρχικού μουδιάσματος και του εκνευρισμού όπως εκφραζόταν από τα τουρκικά ΜΜΕ, το υπουργείο Εξωτερικών κατηγόρησε την Ελλάδα για «μαξιμαλιστικές θέσεις» σε ό,τι αφορά στις θαλάσσιες ζώνες και τον εναέριο χώρο.
Θέσεις μάλιστα που, όπως ισχυρίζεται το τουρκικό ΥΠΕΞ, είναι ενάντια στο διεθνές δίκαιο.
2.Σχολιάζοντας αυτή καθ' αυτή τη συμφωνία με τη Γαλλία, ο εκπρόσωπος του τουρκικού ΥΠΕΞ έκανε λόγο για «μάταιες προσπάθειες» που «θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο την αποφασιστικότητά μας να προστατεύσουμε τόσο τα δικά μας δικαιώματα όσο και τα δικαιώματα της ΤΔΒΚ στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο».
Κούνησε, δε, το δάχτυλο στην Ελλάδα ότι αντί για συνεργασία, επιλέγει την πολιτική εξοπλισμών, απομόνωσης και αποξένωσης της Τουρκίας. Μια πολιτική που, σύμφωνα με την Άγκυρα, «θα βλάψει την ίδια (σ.σ. την Ελλάδα) και την ΕΕ, της οποίας είναι μέλος, και θα απειλήσει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα».
Από την πλευρά της, η Αθήνα εκπέμπει μηνύματα με πολλούς αποδέκτες. Ως προς την Τουρκία αυτό που επισημαίνεται είναι πως υπάρχουν μεγάλες διαφορές σε πολλά θέματα, αλλά θα πρέπει να υπάρχει τρόπος επίλυσης αυτών των διαφορών μέσω διαλόγου.
Ο πρωθυπουργός έχει τονίσει πως δεν θα μπούμε σε κούρσα εξοπλισμών, ωστόσο σημειώνει πως «θα υπερασπιστούμε τα εδάφη μας, την εδαφική μας ακεραιότητα, την κυριαρχία μας, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Και για να το πράξουμε χρειαζόμαστε μια ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα».
3.Οι διερευνητικές επαφές είχαν ξεκινήσει την άνοιξη του..... 2002
Οι διερευνητικές επαφές ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία ξεκίνησαν την άνοιξη του 2002. Δεν είναι διαπραγματεύσεις, αλλά άτυπες, μη δεσμευτικές συζητήσεις, στις οποίες δεν τηρούνται κοινά πρακτικά (δεν συμφωνούνται κοινώς αποδεκτά πρακτικά από τις δύο πλευρές) και είναι αυστηρά εμπιστευτικές. Οι θέσεις που διατυπώνονται στις συζητήσεις δεν δεσμεύουν τη νομική επιχειρηματολογία που θα παρουσιάσει η μία ή η άλλη πλευρά ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου ή άλλου διεθνούς δικαιοδοτικού οργάνου.
Σκοπός τους είναι η διερεύνηση σημείων σύγκλισης σε ό,τι αφορά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, προκειμένου να καθοριστεί το πλαίσιο πάνω στο οποίο είναι δυνατόν να γίνει η διαπραγμάτευση για το συγκεκριμένο ζήτημα.
4.Η Άγκυρα στρεβλώνει, βλέπει επιθετική στάση της Ελλάδας και απειλεί με «αντίστοιχες απαντήσεις»
Οξύνουν περαιτέρω τους τόνους οι Τούρκοι στον απόηχο της ελληνογαλλικής συμφωνίας. Η εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας της Τουρκίας, Πινάρ Καρά, τόνισε σε δηλώσεις της ότι «απέναντι στην προβοκατόρικη, παράνομη και επιθετική στάση της Ελλάδας, κάνουμε τις απαραίτητες ενέργειες μέσω διπλωματικών διαύλων και στα πλαίσια της αμοιβαιότητας δίνονται οι αντίστοιχες απαντήσεις στο πεδίο».
Η ίδια συνέχισε στο ίδιο μήκος κύματος: «Συνεχίζουμε με αποφασιστικότητα να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα μας στις θάλασσες μας και δεν υποχωρούμε. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουν δοθεί οι εντολές κυρίως στο Ναυτικό αλλά και στην Αεροπορία και στον Στράτο Ξηράς. Δεν υπάρχει καμία περίπτωση υποχώρησης μας από τα δικαιώματα μας και δεν θα επιτρέψουμε τετελεσμένα».
«Παρά τις εκκλήσεις μας για όρους καλής γειτονίας, η γειτονική μας Ελλάδα παραβιάζει τις διεθνείς συνθήκες και συνεχίζει τις ενέργειες της, οι οποίες παραβιάζουν το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του ανατολικού Αιγαίου», λέει και συνεχίζει: «Από τις αρχές του 2021, με εναέρια και πλωτά μέσα έχει κάνει 1.989 παραβιάσεις του αποστρατιωτικοποιημένου καθεστώτος. Η Ελλάδα τον Σεπτέμβριο είχε κηρύξει Navtex για πλοίο επιστημονικών ερευνών Ναutical Geo, η περιοχή όμως αυτή επειδή βρίσκεται εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας θα έπρεπε να γίνει συντονισμός με την Τουρκία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Υπήρξε παρέμβαση στην παράνομη αυτή ενέργεια της Ελλάδας και εκδόθηκε η δική μας αντι-Navtex».
«H Ελλάδα στις 29 Σεπτεμβρίου στα πλαίσια της άσκησης του Παρμενίωνα συνέχισε τις προβοκάτσιες της, καθώς πραγματοποίησε αποβατική άσκηση στη Χίο, που πρέπει να είναι αποστρατιωτικοποιημένη και υπήρξε συμμετοχή υψηλών αξιωματούχων. Παρουσιάζεται μια αύξηση στα εξοπλιστικά της Ελλάδας. Η δράση εξοπλιστικών προγραμμάτων που γίνεται μέχρι και με ανοιχτές πηγές θεωρείται πως αυτό είναι μια προσπάθεια εξισορρόπησης απέναντι στην Τουρκία», πρόσθεσε.
Εκνευρισμός στην Άγκυρα
Την οργή της Αγκυρας για την αμυντική συμφωνία Ελλάδας – Γαλλίας αποτυπώνει η πρώτη επίσημη αντίδραση της Τουρκίας, λίγες ημέρες μετά την επίσημη υπογραφή της στο Παρίσι.
«Οι ισχυρισμοί της Ελλάδας για μαξιμαλιστική θαλάσσια δικαιοδοσία και εναέριο χώρο αντίκεινται στο διεθνές δίκαιο. Είναι κενό όνειρο να πιστεύει η Ελλάδα ότι μπορεί να μας κάνει να αποδεχτούμε αυτούς τους ισχυρισμούς, οι οποίοι αμφισβητούνται και από τη διεθνή κοινότητα, δημιουργώντας διμερείς αντιτουρκικές στρατιωτικές συμμαχίες κατά τρόπο που βλάπτει τη Νατοϊκή Συμμαχία», αναφέρει ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Τανζού Μπιλγκίτς, προσθέτοντας: «Τέτοιες μάταιες προσπάθειες θα ενισχύσουν περαιτέρω τη δέσμευσή μας να προστατεύσουμε τόσο τα δικά μας δικαιώματα όσο και τα δικαιώματα της "ΤΔΒΚ" στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο».
Η τουρκική αντίδραση, σύμφωνα με την Αγκυρα, ήρθε με αφορμή τη δήλωση του υπουργού Άμυνας Νίκου Παναγιωτόπουλου ότι η αμυντική συμφωνία με τη Γαλλία περιλαμβάνει και περιοχές θαλάσσιας δικαιοδοσίας. Πάντως και το εξοπλιστικό πρόγραμμα της Αθήνας έχει προκαλέσει νευρικότητα στην τουρκική κυβέρνηση, η οποία υποστηρίζει πως «αντί συνεργασίας, η πολιτική εξοπλισμού της Ελλάδας και η προσπάθειά της να απομονώσει και να αποξενώσει την Τουρκία είναι μια προβληματική πολιτική που θα βλάψει τον εαυτό της και την Ε.Ε., της οποίας είναι μέλος, και θα απειλήσει την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα».
Στην ομιλία του στο Κοινοβούλιο της Τουρκίας ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε πως η Τουρκία υπερασπίζεται τα δικαιώματά της στην Ανατολική Μεσόγειο και τόνισε πως επιμένει στην απόφασή του για το άνοιγμα των Βαρωσίων. «Την ώρα που προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας στη Μεσόγειο, στηρίζουμε τα βήματα που κάνουν τα αδέλφια μας οι Τουρκοκύπριοι για τη λύση του προβλήματος στο πλαίσιο των δύο κρατών. Σε αυτό το πλαίσιο κάναμε και θα συνεχίσουμε να κάνουμε πολλά σημαντικά βήματα, όπως το άνοιγμα των Βαρωσίων», δήλωσε χαρακτηριστικά.