Η ταινία, κανονική σύγχρονη υπερπαραγωγή, χωρίζεται σε δύο μέρη, με το δεύτερο να παρουσιάζει την καταστροφή και την προσπάθεια των Ελλήνων της Σμύρνης να διαφύγουν τη σφαγή και την αιματοχυσία σε όλη την πόλη και ιδιαίτερα στη μεγάλη παραλία, με παροπλισμένα τα πλοία των Μεγάλων Δυνάμεων σε ελλιμενισμό απάνθρωπης απάθειας.
Σµύρνη µου αγαπηµένη ★★★½
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΡΑΜΑ (2021)
Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Καραντινάκης
Ερμηνείες: Μιµή Ντενίση, Λεωνίδας Κακούρης, Κατερίνα Γερονικολού
Το περίφημο στοίχημα του «ποιοτικού εμπορικού» σινεμά κερδίζεται εδώ από τη Μιμή Ντενίση (σενάριο, ερμηνεία) και τον Γρηγόρη Καραντινάκη (σκηνοθεσία), οι οποίοι καταφέρνουν να παρουσιάσουν την επική-τραγική ιστορία της Σμύρνης, μεταφέροντας επιτυχημένα το ομώνυμο θεατρικό της πρώτης στη μεγάλη οθόνη.
Η αρχή σε επίπεδο πλοκής γίνεται το 2015, όταν μια ηλικιωμένη ομογενής από την Αμερική καταφθάνει μαζί με την εγγονή της στη Λέσβο, προκειμένου να συμπαρασταθεί στους Σύρους πρόσφυγες. Μαζί της έχει το τεφτέρι-ημερολόγιο με τις συνταγές της δικής της Σμυρνιάς γιαγιάς, Φιλιώς Μπαλτατζή, η οποία πριν από σχεδόν έναν αιώνα έφτασε κυνηγημένη στο νησί από την απέναντι ακτή. Μέσα από τις σελίδες του ταλαιπωρημένου τετραδίου ξεδιπλώνεται η ιστορία της οικογένειας Μπαλτατζή, πλούσιων επιχειρηματιών και εμπόρων της Σμύρνης, ταυτόχρονα με εκείνη των ιστορικών γεγονότων που οδήγησαν στην καταστροφή και στην προσφυγιά.
Εχοντας στη διάθεσή του τη μεγαλύτερη παραγωγή στην ιστορία του ελληνικού σινεμά, ο Καραντινάκης επιλέγει να χωρίσει την ταινία του σε δύο αρκετά ευδιάκριτα μέρη: το πρώτο, ξεκινώντας από το 1916, μας ταξιδεύει ατμοσφαιρικά στην πολυεθνική, πολυπολιτισμική Σμύρνη της εποχής, με τις διαφορετικές γλώσσες και κουλτούρες να παντρεύονται σε ένα μοναδικό χωνευτήρι που αντιστρέφει τον μύθο του Πύργου της Βαβέλ. Ο ευλογημένος τόπος, ωστόσο, σύντομα θα μπει στον χάρτη του πολέμου, μαζί με τις ζωές (και) της οικογένειας Μπαλτατζή.
Στο δεύτερο μέρος, η καταστροφή είναι πλέον προ και εντός των πυλών, καθώς οι αλλόφρονες πρωταγωνιστές και οι υπόλοιποι Ελληνες της Σμύρνης τρέχουν για να διαφύγουν τη σφαγή, εγκαταλελειμμένοι ουσιαστικά από πατρίδα και συμμάχους.
Το φιλμ επιδιώκει –και σε μεγάλο βαθμό καταφέρνει– να διατηρήσει τις ισορροπίες, μένοντας μακριά από διάφορα κατά καιρούς δημοφιλή αφηγήματα, ενώ ταυτόχρονα παντρεύει αρμονικά την προσωπική ιστορία με τα συνταρακτικά γεγονότα. Ψεγάδια και «κακοφωνίες» σίγουρα υπάρχουν, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος και το είδος του εγχειρήματος, το συνολικό αποτέλεσμα δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί υπεράνω προσδοκιών.
2.Κριτική ταινίας: Σμύρνη μου αγαπημένη
Ρετρό υπερθέαμα, ιστορική νοσταλγία
Κωνσταντίνος Καϊμάκης
Η ιστορία της Σμύρνης μέσα από την παρουσίασης μιας πλούσιας οικογένειας Ρωμιών στην πόλη της Ιωνίας και τη δραματική διαδρομή επτά ετών (1915- 1922) που σημαδεύεται από την Μικρασιατική καταστροφή.
H πειστική αναπαράσταση της Σμύρνης και η ανάδειξη του κοσμοπολίτικου χαρακτήρα της «συναρπαστικής πόλης» είναι το μεγάλο ατού ενός φιλμ που ξεπερνά τις αγκυλώσεις του εγχώριου κινηματογράφου ο οποίος σπανίως δεν τα θαλασσώνει όταν καταπιάνεται με τα μεγάλα θεάματα.
Εδώ όμως έχουμε ένα τολμηρό αλλά και γεμάτο αυτοπεποίθηση έργο που όχι μόνο δεν φοβάται να αναμετρηθεί με την πρόκληση της Ιστορίας αλλά φιλοδοξεί να υπερβεί τα περιορισμένα μεγέθη μιας «ναι μεν αλλά» φιλόδοξης παραγωγής. Η «Σμύρνη» που αποτελεί το κινηματογραφικό παιδί της Μιμής Ντενίση από τη δική της θεατρική παράσταση, έχει απρόσμενες αρετές (υψηλό επίπεδο παραγωγής, θετικές ερμηνείες στο σύνολο των ερμηνευτών, ρεαλιστικοί χαρακτήρες, ψύχραιμη πολιτική θέση) που ενισχύονται από τη στέρεη σκηνοθετική φροντίδα του Γρηγόρη Καραντινάκη.
Ο τελευταίος εντοπίζει τα δυνατά (και συγκινητικά) σημεία του έργου, τα καταγράφει με επαγγελματισμό που δεν αφήνει σχεδόν τίποτα στην τύχη και δίνει το ελεύθερο στην πρωταγωνίστρια του του να πλάσει ένα ξεκάθαρα θετικό χαρακτήρα που θαρρείς πως κουβαλά μέσα του όλη τη σοφία αλλά και το βάρος της ιστορικής αλήθειας. Νοσταλγικό στη δραματουργική του απόδοση, προσεχτικά χτισμένο γύρω από τον πολιτικό σχολιασμό του και χωρίς να χάνει ποτέ το στόχο του που είναι η παρουσίαση ενός απαράμιλλου θεάματος που θα ικανοποιήσει πέρα ως πέρα το ευρύ κοινού, το φιλμ
«Σμύρνη μου αγαπημένη» εκτός από την ακριβότερη παραγωγή στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου είναι μια δημιουργία που αξίζει τα λεφτά της παρά τις αδυναμίες της που σχετίζονται με τον αναπόφευκτο αποσπασματικό χαρακτήρα ενός σεναρίου που ίσως να ταίριαζε περισσότερο στη λογική ενός τηλεοπτικού σίριαλ.
Σκηνοθεσία: Γρηγόρης Καραντινάκης
Πρωταγωνιστούν: Μιμή Ντενίση, Λεωνίδας Κακούρης, Burak Hakki, Κρατερός Κατσούλης, Ταμίλλα Κουλίεβα, Κατερίνα Γερονικολού, Αναστασία Παντούση, Ντίνα Μιχαηλίδου, Χρήστος Στέργιογλου