Ο τομέας της αγροτικής οικονομίας, που περιλαμβάνει τη γη, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη σηροτροφία και τη μελισσοκομία, είναι ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας. Και εδώ είναι το μεγάλο πρώτο λάθος. Μιλάνε και λένε για πρωτογενές πλεόνασμα. Από την αγροτική οικονομία έχουμε πλεόνασμα; Όχι. Πρόκειται για δημοσιονομικό πλεόνασμα, όχι για πρωτογενές πλεόνασμα. Και το βασικό στοιχείο για μια χώρα που θέλει να αντεπεξέλθει απέναντι στην κρίση είναι τι κάνει ακριβώς στον πρωτογενή τομέα. Βοηθάει, προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον πρωτογενή τομέα. Αυτός είναι ο τομέας παραγωγής αγαθών, τα οποία μπορούμε να εξάγουμε στο εξωτερικό.
Λησμονούμε, δυστυχώς, ότι η χώρα μας έχει ορισμένα πλεονεκτήματα εξαιτίας του εδάφους, του πολυσχιδούς των ακτών και εξαιτίας της ηλιοφάνειας. Θα μου πείτε, τι αξία έχουν αυτά; Για έναν που δεν ξέρει αναφέρω μονάχα ένα παράδειγμα: Από τη θάλασσα στα χίλια μέτρα ύψος φτάνουν τα σταγονίδια. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό για όλες τις παράκτιες ακτές που εμποτίζονται από το αλάτι της θάλασσας και γι' αυτό γίνονται νόστιμα τα χόρτα.
Αλλά πέρα από όλα αυτά, αναφέρω: Οι άλλες χώρες της Ευρώπης παράγουν μαστίχα; Οι άλλες χώρες της Ευρώπης παράγουν το κίτρο της Νάξου; Οι άλλες χώρες της Ευρώπης παράγουν το σταμναγκάθι της Κρήτης; Οι άλλες χώρες της Ευρώπης παράγουν τους χουρμάδες της Κρήτης; Οι άλλες χώρες της Ευρώπης παράγουν τη μαύρη σταφίδα της Πελοποννήσου; Οι άλλες χώρες της Ευρώπης παράγουν τον κρόκο της Κοζάνης; Αναφέρω επιλεκτικά όσα θυμάμαι. Και επειδή έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στον σημερινό Υπουργό, αν τον άφηναν –το λέω καθαρά- να διευθύνει αυτός την αγροτική οικονομία, θα είχαμε κάνει θαύματα.
Το λέω αυτό για να δείξω πόσο σας εκτιμώ, αγαπητέ Υπουργέ. Αλλά δεν σας αφήνει η παραπάνω διοίκηση. Δεν δίνει τα απαραίτητα και αναγκαία χρήματα προς την αγροτική οικονομία, ώστε και να αναπτύξουμε παραγωγή ανταγωνίσιμη με τους ξένους και να μπορούμε να προωθήσουμε τον ανταγωνισμό των προϊόντων μας, να κάνουμε εξαγωγή. Τι μας λείπει; Παραδείγματος χάρη, μας λείπουν οι ζωοτροφές. Θα μπορούσαν να υπάρχουν ζωοτροφές στη χώρα μας; Θα μπορούσαν.
Να αναφέρω μονάχα τι η αγροτική αντίληψη, χωρίς να ξέρει το λόγο, έκανε σχετικά με την αμειψισπορά. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα στην Κίναρο.
Στην Κίναρο η αγροτική οικογένεια, που είναι και ψαράδικη ταυτόχρονα, έχει κόψει το νησί στη μέση. Ξέρετε γιατί; Για δύο λόγους: Γιατί πρέπει να αναπτυχθεί η οικονομία της γης από τη μια πλευρά, αλλά κυρίως για το τσιμπούρι. Το τσιμπούρι έχει δύο ζωές: Μία στη γη και μία πάνω στο ζώο. Όταν εσύ δεν του επιτρέπεις να βρει το ζώο, πεθαίνει. Και γι' αυτό το λόγο έχουν χωρίσει στη μέση την Κίναρο. Τη μια χρονιά εδώ, την άλλη χρονιά εκεί.
Εάν, με βάση και την επιστήμη, καταφέρναμε στο θέμα της αμειψισποράς να χρησιμοποιήσουμε όλα τα ψυχανθή, τα οποία γνωρίζετε πολύ καλά ότι με τις ρίζες τους γονιμοποιούν το έδαφος, τότε θα είχαμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα. Εδώ χρειάζεται η εμπειρία των ντόπιων από τη μια και η επιστημονική διεργασία από την άλλη πλευρά.
......Ή προσέχουμε, λοιπόν, τον πρωτογενή τομέα ή όχι. Ή αξιοποιούμε τον πρωτογενή τομέα ή όχι. Εδώ χρειάζεται η εμπειρία των κατοίκων και η επιστημονική έρευνα από τους Έλληνες επιστήμονες, ερευνητές, αγρονόμους, δασονόμους και όλοι όσοι συσχετίζονται με το θέμα για το πώς μπορούν να τον αξιοποιήσουμε.
Θα ήθελα να επανέλθω σε έναν βασικό τομέα, όπως έχω τονίσει και άλλη φορά. Το κύριο, αυτό που μας χρειάζεται και που μας λείπει είναι το νερό. Για τον εμπλουτισμό των εδαφών, όμως, είναι φανερό ότι χρειάζεται να κάνουμε ορισμένα έργα και αυτά είναι τα έργα που έχουν συμφωνήσει όλα τα πανεπιστήμια της χώρας, καθώς κι αυτό που θεωρητικά ανέπτυξα πριν από χρόνια και πειραματικά απέδειξα ότι μπορεί να γίνει. Αναφέρομαι στα μικρά φράγματα πάνω στα βουνά ώστε να εμποδίσουμε την κατρακύλα των νερών, των βροχοπτώσεων προς τη γη. Δεν είμαστε στην Ελβετία όπου το νερό κάνει μέρες να βγει στη Μάγχη, αλλά θα βγει την άλλη μέρα. Αν, λοιπόν, το συγκρατήσεις, θα εμπλουτίσεις τους υδροφορείς.
Δεύτερον, θα καταφέρουμε να σταματήσει το γύμνωμα της γης που κάθε χρόνο, το τονίζω, δεκαετίες τώρα χάνουμε έδαφος καλλιεργήσιμο όσο μία Πάτμος. Δεν είναι δική μου η διαπίστωση, είναι των επιστημόνων που το έχουν μελετήσει. Γιατί κάθε χρόνο να χάνουμε καλλιεργήσιμο έδαφος όσο μία Πάτμος;
Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι το πρωταρχικό είναι η φυτοκάλυψη, αναχλόαση, αναθάμνωση, αναδάσωση. Αυτό είναι το πρώτο στοιχείο, ώστε να μπορούμε να έχουμε και νερό και όλα τα καλά που φέρνει ένα δάσος, πέρα από την υλοτόμηση και την αξιοποίηση της υλοτομίας και όχι να έχουμε το φαινόμενο του να κόβουμε συνέχεια δέντρα.
Εξαιτίας των βενετοκρατικών-βενετοτουρκικών πολέμων ξεγυμνώθηκε η γη μας και πρέπει οπωσδήποτε να την αναδασώσουμε. Αυτός είναι ο πρώτος στόχος και από εκεί και πέρα ακολουθούν όλα τα άλλα. Οι επιστήμονες που παρακολουθούν όλο το έργο που έχει γίνει κατανοούν και καταλαβαίνουν τι πρέπει να κάνουμε, με την ελπίδα και όχι με την αυταπάτη ότι επιτέλους θα καταλάβουν τους αγρότες εκείνοι που δεν είναι αγρότες, θα καταλάβουν τους επιστήμονες εκείνοι που δεν είναι επιστήμονες της γεωπονίας.
Τελείωσε ο χρόνος μου. Διακόπτω και σας ευχαριστώ.
(Ο Μανώλης Γλέζος μεγάλο ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς και της Εθνικής Αντίστασης είναι βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ)