1.«Η κατάσταση πλέον σε πολλές περιοχές της Αθήνας είναι άσχημη όσο αφορά τα επιβλαβή σωματίδια PM2.5 (λεπτά εισπνεόμενα σωματίδια, με διάμετρο περί τα 2,5 μικρόμετρα και μικρότερα). Εφιστούμε την προσοχή στους κατοίκους του λεκανοπεδίου, στις περιοχές με υψηλές τιμές PM2.5, να παραμείνουν εντός των σπιτιών τους με ερμητικά κλειστά παράθυρα και πόρτες».
Αυτή είναι η ανακοίνωση του Αστεροσκοπείου που γνωστοποιεί την ύπαρξη επιβλαβών σωματιδίων στον αέρα, τα οποία μπορούν να βλάψουν αρκετά την υγεία των ευπαθών ομάδων αλλά και του γενικού πληθυσμού.
Αυτό που προτείνουν, εκτός από το να μείνουμε σπίτι με όλα τα παράθυρα κλειστά, είναι η εφαρμογή μασκών N95, ΚΝ95 ή FFP2, που παρέχουν προστασία από τα σωματίδια PM2.5, αν χρειάζεται να μετακινηθούμε για κάποιον σοβαρό λόγο.
2.Την επιστημονική εξέλιξη της καταστροφικής πυρκαγιάς στη Βαρυμπόμπη, κατέγραψε και μελέτησε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) – meteo.gr, παρουσιάζοντας στοιχεία για το «μικροκλίμα» που δημιουργήθηκε και βίντεο από τη στιγμή που ξέσπασε μέχρι και την εξάπλωσή της.
Όπως τονίζεται, κατά την ώρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς (13:25) και κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο ωρών εξάπλωσής της (13:30 – 15:30), στην ευρύτερη περιοχή έπνεαν άνεμοι με μέσες εντάσεις 2 – 4 μποφόρ και ριπές στα 5 μποφόρ, όπως προκύπτει από τις μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του δικτύου του ΕΑΑ – meteo.gr.
Από τις καταγραφές που υπάρχουν, η πυρκαγιά φαίνεται ότι εκδηλώθηκε αρχικά σε πυκνόφυτη δασική έκταση. Η πυκνή και εξαιρετικά ξηρή διαθέσιμη καύσιμη ύλη, σε συνδυασμό με την απουσία ισχυρού ανέμου, επέτρεψε στην πυρκαγιά να αναπτύξει ισχυρή επαγωγική στήλη, η οποία έγινε ορατή ως ένα πυκνό νέφος καπνού που ανέρχεται σχεδόν κατακόρυφα πάνω από την πυρκαγιά και το οποίο αποτυπώθηκε πολύ χαρακτηριστικά στο επόμενο χρονογράφημα από τις κάμερες του ΕΑΑ – meteo.gr στην Πεντέλη.
Μία πυρκαγιά αναπτύσσει επαγωγική στήλη μέσα από την καύση πυκνής και ξηρής καύσιμης ύλης, η οποία θερμαίνει τον υπερκείμενο αέρα και τελικά οδηγεί σε ισχυρά ανοδικά ρεύματα. Ενδεικτικό της έντασης των ανοδικών ρευματών στην πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης είναι το γεγονός πως καταγράφηκαν παροδικά νέφη πυροσωρειτών, ακριβώς πάνω από το πλούμιο του καπνού.
Σύμφωνα με το ΕΑΑ, μία πυρκαγιά που αναπτύσσει επαγωγική στήλη επηρεάζεται ελάχιστα από τον συνοπτικό άνεμο. Αντίθετα, δημιουργεί τη δική της τοπική κυκλοφορία ανέμου (το δικό της καιρό), η οποία ανατροφοδοτείται όσο η πυρκαγιά συνεχίζει να συναντά πλούσια και ξηρή καύσιμη ύλη. Είναι χαρακτηριστικό πώς όταν το πύρινο μέτωπο πλησίασε στην περιοχή που είναι εγκατεστημένος ο αυτόματος μετεωρολογικός σταθμός του Τατοιου, καταγράφηκε απότομη αύξηση της ταχύτητας του ανέμου (από 6 σε 20 km/h) και της θερμοκρασίας (από 40 σε 45C) (Εικόνα 2). Οι παρατηρήσεις αυτές φαίνεται να επιβεβαιώνουν το γεγονός πως πράγματι η φωτιά της Βαρυμπόμπης δημιούργησε το δικό της καιρό, ενισχύοντας τους επιφανειακούς ανέμους που καθοδηγούν την εξάπλωση των μετώπων.
Επιπρόσθετα, η δημιουργία της επαγωγικής στήλης συνετέλεσε στην σημαντική αύξηση της πυκνότητας των κηλιδώσεων, δηλαδή στην μεταφορά καιόμενης ύλης (καύτρες) και την έναρξη νέων εστιών.
Καταγραφές ανέμου και θερμοκρασίας
Συνοψίζοντας, από την εξέταση των στοιχείων που έχει στη διάθεση του το ΕΑΑ – meteo.gr προκύπτουν τα επόμενα προκαταρκτικά συμπεράσματα:
• Η πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης ανέπτυξε ακραία συμπεριφορά πυρός, εξαιτίας της πυκνής και εξαιρετικά ξηρής διαθέσιμης καύσιμης ύλης (αποτέλεσμα της παρατεταμένης ανομβρίας, του καύσωνα των τελευταίων ημερών, και των κακοκαιριών του χειμώνα – Ιανός, Μήδεια).
• Η εξάπλωση των μετώπων της πυρκαγιάς φαίνεται ότι καθοδηγήθηκε κύρια από τον καιρό που δημιούργησε η ίδια η φωτιά και λιγότερο από το συνοπτικό άνεμο.
• Σημαντικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός πως η πυρκαγιά εξαπλώθηκε σε ζώνη μίξης οικιστικών και δασικών περιοχών, οπότε και ανά περιοχές αυξήθηκε το θερμικό φορτίο λόγω της καύσης τεχνητών υλικών.
Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των πυρομετεωρολογικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή της δασικής πυρκαγιάς, τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία του ΕΑΑ – meteo.gr δείχνουν βελτιωμένες συνθήκες έως νωρίς το πρωί της Τετάρτης 4 Αυγούστου, με επιδείνωση από νωρίς το μεσημέρι και προς το απόγευμα της ίδιας ημέρας (04.08.2021), οπότε και αναμένεται ενίσχυση των ανέμων.