Πολιτική Προστασία: «Εγκέλαδος 2» και «Τάλως 2» - Τα δύο σχέδια SOS για τη Σαντορίνη
«Εγκέλαδος 2» σε εφαρμογή, ο «Τάλως 2» σε αναμονή. Το πρώτο σχέδιο αφορά την αντιμετώπιση και διαχείριση συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών, το οποίο εφαρμόζεται της τελευταίες ημέρες σε Σαντορίνη, Αμοργό, Ιο και Ανάφη.
Το δεύτερο σχέδιο αφορά την αντιμετώπιση καταστάσεων από την εκδήλωση ηφαιστειακής δραστηριότητας στο ηφαίστειο της Σαντορίνης, το οποίο βρίσκεται στο τραπέζι της πολιτικής προστασίας, για την οποιαδήποτε πιθανότητα ενεργοποίησής του εξαιτίας της έντονης σεισμικής δραστηριότητας. Το πρώτο αναθεωρήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 2022 και το δεύτερο στις 23 Ιουνίου 2023.
Το σχέδιο «Εγκέλαδος 2» που βρίσκεται σε εφαρμογή αντιμετωπίζει δύο ενδεχόμενα, το πρώτο ακραίας εκδήλωσης σεισμού με αντίστοιχες συνέπειες και το δεύτερο ηπιότερης ανάλογα με τη διαβάθμιση των συνεπειών που καταγράφονται. Το σχέδιο περιλαμβάνει 4 Φάσεις Ενεργειών, ανάλογα με το επίπεδο απωλειών και καταστροφών που παρατηρούνται στο πεδίο.
Αυτή τη στιγμή η συχνή σεισμική ακολουθία έχει προκαλέσει την ανησυχία στους κατοίκους των νησιών, κάποιες ελάχιστες ζημιές, πτώσεις βράχων και κατολισθήσεις σε σημεία κοντά στη θάλασσα. Ενας ενδεχόμενος μεγάλος σεισμός δεν αποκλείεται να ενεργοποιήσει άλλα γεωλογικά φαινόμενα, όπως το ηφαίστειο της Σαντορίνης, επισημαίνουν στελέχη του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας, να ρευστοποιήσει εδάφη, να μεγεθύνει πτώσεις βράχων, ρήγματα, κατολισθήσεις και τσουνάμι.
Τη δεδομένη στιγμή μετά την ανάλυση κινδύνου από τους αρμόδιους φορείς και ειδικούς, το σχέδιο βρίσκεται στη Φάση 1, αυτή της δρομολόγησης προπαρασκευαστικών μέτρων και δράσεων Πολιτικής Προστασίας, προκειμένου να τεθεί σε ετοιμότητα το ανθρώπινο δυναμικό και τα μέσα για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών που μπορεί να προκύψουν από έναν σεισμό, και στη διαχείριση συνεπειών από την τυχόν εκδήλωσή του.
Η φάση του σχεδίου, στην οποία βρίσκεται η ευρύτερη περιοχή της Σαντορίνης, περιλαμβάνει αρχικά την προετοιμασία των εμπλεκόμενων φορέων (συντήρηση εξοπλισμού, εξασφάλιση επικοινωνιών, μνημόνια συνεργασίας, Σύγκληση Συντονιστικών οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΤΟ, ΣΟΠΠ-Συντονιστικό Οργανο Πολιτικής Προστασίας, κ.λπ.,) για την αντιμετώπιση τυχόν εκτάκτων αναγκών. Συνεργεία του ΟΑΣΠ προβαίνουν σε προσεισμικούς ελέγχους κτιρίων, ελέγχονται και μισθώνονται κατάλληλα μηχανήματα, εξετάζεται το σύστημα επικοινωνίας και ροής πληροφοριών ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς για τη λήψη κατάλληλων αποφάσεων.
Εχουν ενημερωθεί οι πολίτες για τη λήψη μέτρων πρόληψης και αυτοπροστασίας, έχουν καταγραφεί και εξοπλιστεί υπαίθριοι χώροι συγκέντρωσης πολιτών μετά από σεισμό, έχει γίνει έλεγχος για σκηνές, κουβέρτες στην πιθανότητα στέγασης πληγέντων. Εχουν προσδιοριστεί ακόμη και χώροι προσωρινής εναπόθεσης μπαζών μετά από σεισμό.
Φάσεις 2, 3 και 4
Στη Φάση 2 του σχεδιασμού ελέγχεται η πορεία των προπαρασκευαστικών δράσεων της προηγούμενης φάσης, προκειμένου να επισπευστεί η υλοποίησή τους αν δεν έχουν ολοκληρωθεί. Αξιολογείται λεπτομερώς η σεισμικότητα, οι προγνώσεις και η εξέλιξη της σεισμικής δράσης.
Οι Φάσεις 3 και 4 του σχεδίου είναι αυτές που απεύχονται τα στελέχη των αρμόδιων φορέων, και πιθανόν να μη χρειαστεί η εφαρμογή τους. Η Φάση 3 αφορά ενέργειες μετά την εκδήλωση μεγάλου σεισμού, όπως απεγκλωβισμό πολιτών από το Πυροσβεστικό Σώμα, αντιμετώπιση τραυματισμών και διακομιδή τραυματιών σε νοσοκομεία. Συλλογή πληροφοριών για τις επιπτώσεις του σεισμού, μέτρα προστασίας πολιτών σύμφωνα με τα σχέδια εκκένωσης, προσωρινή διαμονή πολιτών, απομάκρυνση εμποδίων από οδικό δίκτυο, έλεγχος δικτύου υδροδότησης και ηλεκτροδότησης.
Σε αυτή τη φάση, μεταξύ άλλων προβλέπεται η προληπτική απομάκρυνση πολιτών, η αυτοπροστασία για τους μετασεισμούς, κήρυξη των περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και υποβολή αιτήματος διεθνούς συνδρομής για την παροχή βοήθειας. Η φάση 4 προβλέπει τη διοικητική μέριμνα των πληγέντων, την οικονομική τους ενίσχυση, την οριοθέτηση των σεισμόπληκτων περιοχών, την αποκατάσταση των υποδομών και ζημιών στο οδικό δίκτυο.
Στη Φάση 4, Ελληνική Αστυνομία, Πυροσβεστικό και Λιμενικό Σώμα, υπουργείο Υγείας και ΕΚΑΒ, όπως και άλλοι αρμόδιοι φορείς ενεργοποιούν τις ομάδες διαχείρισης κρίσεων, οι οποίες σε περίπτωση μαζικού συμβάντος ενεργοποιούν την εφαρμογή των ειδικών σχεδίων αντιμετώπισης, διαχείρισης μαζικών ανθρώπινων απωλειών και κινητοποίησης όλων των εμπλεκόμενων δομών.
Η ταυτοποίηση θανόντων και τραυματιών πολιτών, από την εκδήλωση σεισμών, αποτελεί αρμοδιότητα της Προανακριτικής Αρχής (Π.Σ., ΕΛ.ΑΣ.) σε συνεργασία με το ΕΚΑΒ και τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες.