Συνήθως όταν ρωτάνε έναν πιλότο γιατί επέλεξε το συγκεκριμένο επάγγελμα, η απάντηση είναι πάντα η ίδια: ήταν παιδικό όνειρο. Η πανδημία του κορωνοϊού όμως έφερε τα πάνω-κάτω και σε αυτό το επάγγελμα των ονείρων. Οι αερομεταφορές ήταν από τους πρώτους οικονομικούς κλάδους που επλήγησαν από την πανδημία και μάλιστα πολύ. Ξαφνικά χιλιάδες πιλότοι ανά τον κόσμο βρέθηκαν άνεργοι ενώ η προοπτική για τα επόμενα χρόνια φαντάζει εξίσου αβέβαιη.
«Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι ως πιλότος με πολλά χρόνια εμπειρίας θα μείνω άνεργος» αναφέρει στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων dpa πιλότος της Air Berlin. Μετά από 16 χρόνια εργασίας ο 41χρονος πρώην πιλότος την άνοιξη του 2020 έμεινε άνεργος, ελπίζει όμως κάποια στιγμή να επιστρέψει στη δουλειά που αγαπά. «Το να κάνω άμεσα εκπαίδευση για κάποιο άλλο επάγγελμα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ευρέσεως Εργασίας δεν έχει νόημα στην περίπτωσή μου. Έχω ήδη επενδύσει πάνω από 60.000 ευρώ για την εκπαίδευση του πιλότου και την εργασία μου, δεν θέλω να πάνε χαμένα».
Από τους πρώτους κλάδους που επλήγησαν στην πανδημία οι αερομεταφορές
Δυστυχώς όμως οι ενδείξεις για την πορεία του κάποτε περιζήτητου επαγγέλματος δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστες. Σύμφωνα με την Eυρωπαϊκή Ομοσπονδία Χειριστών Αεροσκαφών (ECA) περίπου 15.000 πιλότοι έχασαν ή απειλούνται με το να χάσουν τις θέσεις εργασίας τους εξαιτίας της πανδημίας ανά την Ευρώπη. Πρώτοι από όλους απειλούνται οι συμβασιούχοι και στη συνέχεια όσοι εργάζονται σε αεροπορικές που απειλούνται με πτώχευση, όπως οι Flybe, Air Italy, Walter. Επίσης η θυγατρική της Ryanair, Lauda έκλεισε ξαφνικά τις βάσεις της στη Στουτγκάρδη και το Ντίσελντορφ. Κατά τη διαδικασία διάσωσης της Norwegien 1.600 πιλότοι έχασαν τη δουλειά τους, ενώ μεγάλες είναι οι απώλειες θέσεων απασχόλησης και σε κολοσσούς των αερομεταφορών, όπως η British Airways, η SAS, η ΚLM ή η Easyjet. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Lufthansa Kάρστεν Σπορ, 800 σε σύνολο 5000 θέσεων εργασίας για χειριστές αεροσκαφών βρίσκονται επίσης στον αέρα.
Η ECA προσπαθεί στο μεταξύ να θέσει κανόνες για τη μερική απασχόληση και τον περιορισμό των απολύσεων. Για παράδειγμα όσοι εργάζονταν μέχρι πρότινος ως πιλότοι θα μπορούσαν εν καιρώ πανδημίας να μετατεθούν σε άλλες θέσεις διότι γνωρίζουν τους κανόνες λειτουργίας και τις διαδικασίες στα αεροδρόμια.
Τι συμβαίνει με τους εκπαιδευόμενους πιλότους
Κι ενώ η κατάσταση για τους εν ενεργεία χειριστές αεροσκαφών είναι εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας του κορωνοϊού, το μέλλον διαγράφεται εξίσου αβέβαιο και για τους νεαρούς, εκπαιδευόμενους πιλότους. Οι εκκολαπτόμενοι πιλότοι στη σχολή αεροπλοΐας της Lufthasna στη Βρέμη, αισθάνονται θύματα της κρίσης του κορωνοϊού. Αναγκάστηκαν μάλιστα να διακόψουν τα μαθήματά τους για ένα διάστημα εν μέσω πανδημίας, χωρίς να είναι σίγουρη η ακριβής επανέναρξή τους. Από τη σκοπιά ενός πεπειραμένου πιλότου A380, οι νέοι πιλότοι πρέπει να έχουν υπομονή τα επόμενα χρόνια, γιατί κανείς δεν ξέρει, όπως λέει, πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στις αερομεταφορές τα επόμενα δύο χρόνια. «Όποιος πηγαίνει σε μια σχολή εκπαίδευσης πιλότων τώρα, ενδέχεται να αποτύχει. Έχω δει πολλή δυστυχία στον χώρο» αναφέρει ο ίδιος, εκτιμώντας μάλιστα ότι τα επόμενα χρόνια θα ακολουθήσουν περαιτέρω μειώσεις σε μισθούς και κοινωνικές παροχές. Με έναν αρχικό μισθό 30.000 μεικτά θα είναι δύσκολο να ξεπληρώσει κάποιος τα υπέρογκα κόστη της εκπαίδευσης, τα οποία καλύπτονται συχνά με δάνεια.
Σε κάθε περίπτωση η λάμψη που κάποτε έκανε το επάγγελμα του πιλότου ελκυστικό, εκλείπει. Πάντως και προ κορωνοϊού, ειδικοί του χώρου συμβούλευαν τους εκκολαπτόμενους πιλότους να έχουν πάντα κι ένα «plan B». Κι αυτό διότι παρά την ομορφιά των αιθέρων, πολλοί νέοι πιλότοι συχνά έρχονται αντιμέτωποι με αλλαγές στο εργασιακό μοντέλο της εταιρίας τους, ακόμη και με τη χρεοκοπία ή με ιατρικά προβλήματα που τους εμποδίζουν τη συνέχιση αυτής της δουλειάς. Έτσι το συνδικάτο νέων πιλότων τους προτρέπει να έχουν παράλληλα με την εκπαίδευση χειριστών αεροσκαφών και προηγούμενες σπουδές σε κάποιο άλλο αντικείμενο. Όσο για τους ήδη άνεργους πιλότους, πολλοί σκέφτονται ήδη να μεταναστεύσουν ώστε να αναζητήσουν δουλειά σε άλλες αεροπορικές εταιρείες είτε να αλλάξουν εντελώς επάγγελμα... όπως από πιλότος καθηγητής φυσικής – έχοντας βέβαια το σχετικό πτυχίο.