Δεν αποτελεί αυτή η αγωνιώδης επιθυμία μια έκφραση εγωισμού. Είναι απλώς ένα διαρκές αίτημα που ο κάθε καλλιτέχνης ο ίδιος πρώτος θέτει στον εαυτό του, από την αρχή μέχρι και το τέλος της καλλιτεχνικής του δραστηριότητας.
Ο Ηλίας Λογοθέτης χάρη στη μεγάλη του καλλιτεχνική ευαισθησία-όχι μόνο απέναντι στην τέχνη του θεάτρου, αλλά και απέναντι σε άλλες μορφές τέχνης και ιδιαίτερα στην ποίηση και τη μουσική-βίωσε ως μία συνεχή αλληλεπίδραση τη θεατρική τέχνη του παρελθόντος, του παρόντος και του-αδιαμόρφωτου ακόμα-μέλλοντος με τις προσωπικές του καλλιτεχνικές επιδιώξεις. (Ο όρος αλληλεπίδραση ταιριάζει κυρίως στην επιστήμη της φυσικής. Αλλ' η μεγάλη –και ωραία- διαφορά είναι ότι σ'αυτές τις μορφές τέχνης δεν παρεμβαίνουν οι δυνάμεις της φύσης αλλά το ταλέντο και η καλλιτεχνική ιδιοσυστασία του καλλιτέχνη.
Ο Ηλίας Λογοθέτης ξεκινάει από τη Λευκάδα και ως μαθητής του φημισμένου πανελληνίως Εξατάξιου Γυμνασίου Λευκάδας παίρνει μέρος σε μαθητικές παραστάσεις αξιώσεων. Παράλληλα βιώνει διαρκώς τη μεγάλη τότε πολιτισμική αναγέννηση της Λευκάδας. Έχουν άλλωστε εκείνα τα χρόνια πάρει υπόσταση και οι «επίσημες» Γιορτές Λόγου και Τέχνης» (1955) και το λεγόμενο Φολκλόρ (1962), διεθνής συνάντηση γνήσιων χορευτών παραδοσιακών χορών ακόμα και από τα πιο μακρινά μέρη του πλανήτη. Τότε, το μικρό νησί της Λευκάδας ξαναζωντανεύει στην πράξη, τη σκέψη «ότι οι λαοί μπορούν να συμβιώσουν ειρηνικά και ευτυχισμένα».
Στη Λευκάδα προϋπάρχει και ακμάζει το μοναδικό, ανεπανάληπτο λευκαδίτικο χιούμορ, καθώς και οι «συναντήσεις του Κύκλου» του Λευκαδίτη ποιητή και δημοσιογράφου Σπύρου Φίλιππα-Πανάγου, στα καφενεία της κεντρικής πλατείας της πόλης, της παραλίας και σε άλλα διάσπαρτα ωραία σημεία. Στις συγκεντρώσεις αυτές, που αποτελούν ένα ιδιότυπο πολιτισμικό φαινόμενο της Λευκάδας, κάθε φορά οι συζητήσεις αποκτούν και μια φιλοσοφική διάσταση.
Ο Ηλίας Λογοθέτης συμμετέχει σ'αυτές τις «εκδηλώσεις», διακριτικά και κάποτε με ρόλο πρωταγωνιστικό. Τραγουδάει αποσπάσματα όπερας στους μοναδικά υψηλής ποιότητας επίσημους χορούς της Αποκριάς του «Ορφέα» και της «Νέας Χορωδίας», στο «Πάνθεον» Λευκάδας. Προσπαθεί με τον τρόπο ενός ευγενικού από τη φύση του ανθρώπου να αναδείξει την καλλιτεχνική του παρουσία στο-παρ'όλα αυτά- στενό περιβάλλον της Λευκάδας.
Ένας συμμαθητής μου και φίλος από τα γυμνασιακά μας χρόνια, ο μετέπειτα δικηγόρος -υψηλόφρων και «άτυχος άνθρωπος»-, ο Γιώργος Ασδραχάς, αδερφός του ιστορικού Σπύρου Ασδραχά, είναι ο πρώτος που διαγιγνώσκει τις μεγάλες καλλιτεχνικές δυνατότητες του Ηλία Λογοθέτη. Είναι αυτός που θα τον οδηγήσει στη Σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν. Ο Ηλίας περνάει την είσοδο της Σχολής με μοναδικά εφόδια λίγα αποσπάσματα από το έργο του ποιητή Σπύρου Φίλιππα Πανάγου, «Σεισμός και Ανοικοδόμηση- Στη Λευκάδα» (μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1948).
Βρισκόμαστε στο 1965 και ο Κάρολος Κουν έχει ήδη προ πολλού αρχίσει το αναμορφωτικό του έργο πάνω στην έννοια του σύγχρονου θεάτρου, προσεγγίζοντας τους διασημότερους θεατρικούς συγγραφείς στον κόσμο, παράλληλα με τους αρχαίους συγγραφείς του αθηναϊκού δράματος. Ακούει όμως με μεγάλη προσοχή τον Ηλία να του απαγγέλλει αποσπάσματα από το «Σεισμός και Ανοικοδόμηση» και διαγιγνώσκει αμέσως το μεγάλο του θεατρικό ταλέντο. Έτσι ο Ηλίας, αναπάντεχα για τον ίδιο, βρίσκεται σπουδαστής σε μία από τις πλέον δημιουργικές σχολές θεάτρου της Αθήνας. Ήδη ως σπουδαστής ακόμα της Σχολής Θεάτρου Καρόλου Κουν, συμμετέχει σε παραστάσεις μεγάλων αξιώσεων του Θεάτρου Τέχνης: «Πέρσες» του Αισχύλου (1965-1966), «Βάτραχοι» και «Όρνιθες» του Αριστοφάνη (και στο Λονδίνο και στο Παρίσι).
Μετά την αποφοίτησή του από τη Σχολή Θεάτρου κάνει την πρώτη του επαγγελματική εμφάνιση με το έργο «Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα» του Λουΐτζι Πιραντέλλο.
Έκτοτε η παρουσία του στη θεατρική σκηνή είναι συνεχής και αξιοθαύμαστα ευρηματική, δημιουργώντας μια δική του θεατρική έκφραση με πολλές ανεπανάληπτες εμφανίσεις. Μνημονεύομε απλώς έτσι για μια απλή υπενθύμιση στιγμών: την αποδοχή που είχε από τον Χάρολντ Πίντερ (2000) για την ερμηνεία του στο θεατρικό έργο του «Νεκρή Ζώνη», που ανέβηκε στο Απλό Θέατρο του Αντώνη Αντύπα. Ο Ηλίας Λογοθέτης συνεργάστηκε με όλους τους θιάσους της Αθήνας, που ο καθένας έγραψε τη δική του ιστορία στο νεοελληνικό θέατρο. Και ο ίδιος κατέθεσε τη δική του, προσωπική θεατρική δημιουργικότητα.
Το 2007 ανέβασε την παράσταση «Το Αμάρτημα της Μητρός μου» σε δική του σκηνοθεσία, με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τη γυναίκα του Μαρία Ζαχαρή. Η παράσταση παίχτηκε για παραπάνω από δέκα χρόνια, συγκλονίζοντας το κοινό με την αποκαλυπτικά εκδιπλούμενη ευαισθησία του Γεωργίου Βιζυηνού απέναντι στην ανθρώπινη μοίρα. Το 2008 συμμετείχε στην για τρίτη φορά αναβίωση του έργου Όρνιθες του Αριστοφάνη, από το Θέατρο Τέχνης στο Grand National Theatre του Πεκίνου, καθώς και στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού.
Στον κινηματογράφο, ξεκινώντας με την Βαβυλωνία του Βυζάντιου, σκηνοθετημένη από τον Γιώργο Διζικιρίκη, όπου ο Ηλίας Λογοθέτης αφήνει να ξεχειλίσει το αστείρευτο της ικμάδας αυτής της μοναδικής νεοελληνικής κωμωδίας. (Η ταινία παραμένει ως ένα συλλογικό επίτευγμα όλων των συντελεστών του). Ο Ηλίας Λογοθέτης συμμετείχε σε σαράντα ελληνικές ταινίες, μερικές από τις σημαντικότερες του νέου ελληνικού κινηματογράφου: «Περιπλάνηση» του Χριστόφορου Χριστοφή, «Τοπίο στην ομίχλη» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1988), «Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού» (1991), «Τα Παιδιά της Χελιδόνας» του Κώστα Βρεττάκου (1987), «Το μόνο της ζωής του ταξίδιον» του Λάκη Παπαστάθη (2001). Η τελευταία συμμετοχή του σε κινηματογραφικό έργο ήταν: «Το Δέντρο και η Κούνια» της Μαρίας Ντούζα (2012), με θέμα την προσφυγιά και τη μετανάστευση σε ένα σύγχρονο «μύθο».
Όλες οι κινηματογραφικές ταινίες στις οποίες έλαβε μέρος ο Ηλίας Λογοθέτης αναδίνουν γενικώς τη βαθιά συναίσθηση μιας τέχνης απαιτήσεων, είτε πρόκειται για δραματικές ταινίες, είτε για κωμωδίες. Συμμετείχε επίσης σε σήριαλ και θεατρικές παραστάσεις για το ραδιόφωνο. Το γνήσιο υποκριτικό του ταλέντο κληροδότησε στον γιο του Αλέξανδρο, τον οποίο απόχτησε από τον πρώτο του γάμο με την ψυχαναλύτρια- ψυχοθεραπεύτρια Ευτυχία Καλλιτεράκη. Ο Αλέξανδρος Λογοθέτης εργάζεται ως ηθοποιός στο Λονδίνο.
Αλλά δεν είναι μόνο το υποκριτικό ταλέντο ή η προσωπική ευαισθησία ενός ηθοποιού. Είναι και οι δυνατότητες της δικής του σκέψης, που δημιουργούν την προσωπική του συμβολή στη μεγάλη τέχνη του θεάτρου.
Μέσα στην όλη έκταση του αττικού δράματος διακλαδίζεται και γίνεται συνείδηση η ανθρώπινη γενικώς τραγωδία.
Πάνω σ'αυτό, δηλαδή στην κατανόηση της ανθρώπινης τραγωδίας, και στις αιτίες που την προκαλούν καταναλώθηκε το μέγιστο του φιλολογικού έργου πολλών αιώνων. Είναι όμως πολύ περίεργο που μέσα σε τόσους αιώνες γόνιμης φιλολογικής μελέτης πέρασε κάτι πολύ σπουδαίο εντελώς απαρατήρητο: η κοινωνική δηλαδή πρόθεση της αθηναϊκής τραγωδίας να αποτρέψει την ανθρώπινη τραγωδία. Η σπουδαία αυτή πρόθεση-που όπως σημειώσαμε έχει περάσει απαρατήρητη ως τις μέρες μας- επισημαίνεται ωστόσο καθαρά από τον Σοφοκλή στην «Αντιγόνη». Ένα παιδί, ο Αίμων, απευθυνόμενος προς τον πατέρα του Κρέοντα, και προσπαθώντας να περισώσει την κοπέλα που αγαπάει, και να αποτρέψει την τραγωδία που έχει ήδη εισβάλει στη ζωή της οικογένειάς του, χρησιμοποιεί ένα εντελώς πρωτότυπο μέχρι τότε επιχείρημα:
... φήμ᾽ ἔγωγε πρεσβεύειν πολὺ
φῦναί τιν᾽ ἄνδρα πάντ᾽ ἐπιστήμης πλέων·
εἰ δ᾽ οὖν, φιλεῖ γὰρ τοῦτο μὴ ταύτῃ ῥέπειν,
καὶ τῶν λεγόντων εὖ καλὸν τὸ μανθάνειν. (Σοφοκλέους Αντιγόνη, στίχ. 720-723)
(...λέω πως πολύ πιο πάνω
απ᾽ όλα αξίζει να ᾽χει γεννηθεί
κανείς μ᾽ όλη του κόσμου τη σοφία·
μα αφού δεν συνηθίζει ένα τέτοιο πράμα
να γίνεται, καλό είναι και να θέλει κανένας
ν᾽ ακούει εκείνους που σωστά μιλούνε).
Δυστυχώς, αυτή η σοφία της αποτροπής ως τις μέρες μας δεν επιτεύχθηκε. Γι'αυτό και ό,τι παρατηρούμε να συμβαίνει γύρω μας ξεπερνάει και τα όρια του τραγικού που μπορούσαμε να φανταστούμε ακόμα και πριν από ελάχιστα χρόνια. Αλλ' αυτό θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μία από τις ουσιωδέστερες προθέσεις της μεγάλης τέχνης του θεάτρου. Και της Τέχνης γενικότερα.
Ο Ηλίας Λογοθέτης δεν υπήρξε απλώς ένας δημιουργικός καλλιτέχνης, εξόχως και πρωτότυπα δημιουργικός. Υπήρξε μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής του ένας εξαιρετικά και ουσιωδώς σκεπτόμενος καλλιτέχνης, κατανοώντας τη βαριά μοίρα των φτωχών αλλά και την απεριόριστα απειλητική μοίρα για όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους.
Ελάχιστους μήνες προτού πεθάνει ο Ηλίας, η Μαρία, η Βιβή κι εγώ είχαμε αρχίσει να σχεδιάζομε μια συνεργασία πάνω στο «Αγωνία επιβίωσης» καθώς και στη συγκρότηση ενός ευρύτερου σχεδίου πολιτιστικής προσφοράς στον τόπο. Το απρόσμενο τέλος του Ηλία, στις 3 του Φλεβάρη του 2024, έριξε τη σκιά του αλλά καθόλου δεν έσβησε και την ατελεύτητη αισιοδοξία που ο ίδιος ήθελε να μεταδίνει στους άλλους ανθρώπους. Η Μαρία Ζαχαρή, η γυναίκα του, έχει να ανασυστήσει τη μοναδική τους μυθιστορηματική σχέση. Αλλά και να υπηρετήσει τη μεγάλη του αγωνιστική θέση ως τέχνη και ως πολιτισμό.
Η οικογένειά του έχει να σηκώσει και να κρατήσει ζωντανή την πνευματική του κληρονομιά. Αλλά, για μας τους Λευκαδίτες, προκύπτει ένα μεγάλο ζήτημα ηθικής φύσεως. Η Λευκάδα διέθετε από αιώνων έναν ακαταπόνητο λαό, που κατόρθωσε μέσα σε αιώνες να «εξημερώσει» τα πετρώδη, άγονα εδάφη και τους ορεινούς όγκους σε γη των αμπελιών και της αειθαλούς, καρποφόρας ελιάς. Μαζί με τους γενναίους ψαράδες και τα μονόξυλά τους και τους βοσκούς των βουνών, που όλοι κατόρθωσαν να παραμείνουν ζωντανοί ακόμα και στις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας του νησιού. Και μαζί να ανοίξουν τον δρόμο ώστε να δημιουργηθεί η Λευκάδα των Ποιητών, της Λογιοσύνης, του Λόγου και της Τέχνης.
Η σημερινή Λευκάδα δεν μπορεί να μένει μόνο ως η Λευκάδα του Τουρισμού. Το επιδιώξαμε αυτό-την τουριστική ανάπτυξη- υπεράνθρωπα αγωνιστικά και σκόπιμα γιατί, όπως παρατηρούσαν και οι αρχαίοι μας συγγραφείς, η φτώχεια είναι από τις βαριές αρρώστιες που χτυπάνε τον άνθρωπο. Αλλά η Λευκάδα, που βοήθησε τόσο ώστε να διατηρηθεί η μνήμη και η προσφορά πολλών πνευματικών της ανθρώπων, οφείλει και τώρα να καταλάβει την υποχρέωση που έχει απέναντι στην παρουσία ενός εξόχως προικισμένου Λευκαδίτη, του Ηλία Λογοθέτη, και να πράξει αυτό που έχει καθήκον να πράξει.