Παράλληλα, για πρώτη φορά οι ειρηνοδίκες, οι οποίοι έως σήμερα κατά βάσιν υποαπασχολούνται, καθώς τα ειρηνοδικεία δεν έχουν πολλές υποθέσεις, ενσωματώθηκαν στον βασικό κορμό της ποινικής και πολιτικής Δικαιοσύνης, δίδοντας τη δυνατότητα ταχύτερης απονομής της και πιο γρήγορης εκκαθάρισης του τεράστιου όγκου αδίκαστων υποθέσεων. Σημειώνεται ότι οι ειρηνοδίκες, οι οποίοι από το νέο δικαστικό έτος (Σεπτέμβριο) θα δικάζουν κανονικά, όπως και οι πρωτοδίκες, ποινικές και αστικές υποθέσεις, δεν είναι λίγοι, είναι συνολικά 962, δηλαδή το ένα τρίτο του δικαστικού σώματος, και έως τώρα δίκαζαν κατά βάση λίγες υποθέσεις έως ελάχιστες, καθώς υπάρχουν και ειρηνοδικεία που μέχρι τώρα εξέδιδαν πέντε αποφάσεις τον χρόνο!
Ολα αυτά τα σημειώνω όχι μόνο για να γίνει αντιληπτό ότι ο νέος δικαστικός χάρτης αποτελεί σημαντικό νομοθέτημα, αλλά και για έναν ακόμη σοβαρότερο λόγο. Η ένταξη των ειρηνοδικών στον κεντρικό κορμό της Δικαιοσύνης αποτέλεσε, κατά πρώτον, εξαγγελία του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο οποίος το προσπάθησε, αλλά οι γνωστοί λόγοι της αδράνειας στις αλλαγές του Δημοσίου ματαίωσαν την προσπάθεια. Εκτοτε, το εγχείρημα επιχειρήθηκε να υλοποιηθεί πολλές φορές. Σοβαρές αλλά ανεπιτυχείς προσπάθειες έγιναν πολλές, με τελευταία εκείνη του Κώστα Σημίτη, του 2000.
Από την εποχή του Βενιζέλου έως σήμερα, οπότε τελικά πραγματοποιήθηκε η ενσωμάτωση των ειρηνοδικών στην ποινική και πολιτική δικαιοσύνη, πέρασαν πάνω από εκατό χρόνια. Η υπόθεση με τους ειρηνοδίκες είναι εξαιρετικά διδακτική για το πόσο αργούν αναγκαίες μεταρρυθμίσεις ή πόσο εύκολα ματαιώνονται λόγω αγκυλώσεων ή κακώς εννοουμένων μικροσυμφερόντων επαγγελματικών ομάδων ή συντεχνιών.
Ακόμη και σε περιπτώσεις όπως η συγκεκριμένη της Δικαιοσύνης, όπου οι λόγοι για αλλαγές είναι προφανείς, τα πράγματα κυλούν αργά, ευκαιρίες αλλαγών χάνονται στο όνομα του πολιτικού κόστους ή της πολιτικής ατολμίας, με αποτέλεσμα βασικοί, κρίσιμοι κρατικοί τομείς να λειτουργούν με δεδομένα άλλων εποχών, έξω από τις σύγχρονες ανάγκες των πολιτών. Ετσι, μετά εκατό και πλέον χρόνια, μία θεσμική αλλαγή έγινε πράξη καταδεικνύοντας με οδυνηρό τρόπο τις απίστευτες υστερήσεις στο κράτος, που έχουν αποτέλεσμα τη μη εξυπηρέτηση των πολιτών και την ικανοποίηση των αναγκών τους. Εδώ ισχύει πραγματικά η φράση «τα πρώτα εκατό χρόνια είναι δύσκολα...».
