Α. Το «τέλος» των μνημονίων συμπίπτει και με την έναρξη από τον Σεπτέμβριο στη Θεσσαλονίκη του μεταμνημονιακού προεκλογικού κύκλου. Ο κίνδυνος απ" αυτό το λόγο ενός νέου δημοσιονομικού εκτροχιασμού είναι σφόδρα πιθανός και μάλιστα προαναγγέλλεται. Κανείς δεν φαίνεται να πείθεται ότι η δημοσιονομική προσαρμογή που επετεύχθη είναι διατηρήσιμη. Η παρατεταμένη έλλειψη αυτογνωσίας για τα αίτια της κατάρρευσης, με ευθύνη της πολιτικής και όχι μόνο ελίτ, δεν παρέχει εχέγγυα ότι θα προκύψει ένας άλλος, νέος τύπος διαχείρισης, συμβατός με τις απαιτήσεις μιας ισορροπημένης λειτουργίας της οικονομίας εντός της ευρωζώνης.
Β. Εάν η χώρα παρέμενε σε πρόγραμμα θα απολάμβανε τα σημαντικά οφέλη τόσο από την ποσοτική χαλάρωση (QE) όσο και το waiver. Αυτά τα έχουμε αποποιηθεί με επιλογή μας, αρνούμενοι την προληπτική πιστωτική διευκόλυνση της ΕΚΤ, την οποία θυσιάσαμε στο βωμό της δήθεν καθαρής εξόδου. Εδώ η ευθύνη τόσο της κυβέρνησης όσο και της σιωπούσης στο σύνολό της αντιπολίτευσης είναι τεράστια και θα φανεί στο μέλλον.
Γ. Η δημοσιονομική προσαρμογή δεν συνοδεύτηκε από τις άκρως αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές σε βασικές λειτουργίες, όπως π.χ. η διοίκηση και η παιδεία, και αφέθηκαν σκοπίμως για την μετά μνημόνιο εποχή. Με τη χώρα εκτός προγράμματος αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Συντηρήθηκε και θα συνεχίζει να κυριαρχεί ο ψηφοθηρικόςσυντεχνιασμός που κατατρύχει ακόμη το απροσάρμοστο πολιτικό σύστημα. Αλλά και οι ελάχιστες μεταρρυθμίσεις που επεβλήθηκαν από τα τρία προγράμματα θα ατονήσουν σταδιακά, μέχρι εκφυλισμού, αν δεν αρθούν κιόλας.
Δ. Το φάσμα της ακυβερνησίας και της πολιτικής αστάθειας που επαπειλείται λόγω της απλής αναλογικής προκαλεί ήδη ανησυχίες στις αγορές αλλά και στα πολιτικά συστήματα της Ευρώπης. Βέβαια, πολλοί Ευρωπαίοι έχουν αρχίσει να «ιστορούν» την ελληνική δήθεν επιτυχία, προφανώς για λόγους προσωπικού καριερισμού και ιδιοτέλειας.
Ε. Άποψή μου είναι ότι η χώρα έπρεπε να ζητήσει από μόνη της παράταση του τρέχοντος μνημονίου για τέσσερα χρόνια ακόμη. Αυτό θα συνιστούσε στάση Εθνικής Ευθύνης και θα προσέδιδε αξιοπιστία στους διεθνείς επενδυτικούς κύκλους. Θα κατέγραφαν ότι είμαστε μια χώρα και ένας λαός που αντελήφθη τι του συνέβη, και άρα μπορούν να μας εμπιστευτούν επενδύοντας στην Ελλάδα που θέλει να ανορθωθεί, σχετικά άφοβα.
ΣΤ. Θα ισχυριστούν κάποιοι ότι η κυβέρνηση δημιούργησε «καβάντζα» σε περίπτωση που οι αγορές δεν θα μας δάνειζαν με χαμηλό επιτόκιο. Ω της αφέλειας!!Πιστεύω ότι αν πειραχτεί έστω και ένα Ευρώ από αυτό το απόθεμα για ψηφοθηρικές παροχές οι αντιδράσεις των αγορών θα είναι κατακλυσμιαίες. Τότε αλλοίμονο στη χώρα και στο μέλλον της.
*Ο Αλέκος Παπαδόπουλος είναι πρώην υπουργός Οικονομικών