Πέρασε, λοιπόν, ένας ολόκληρος χρόνος από τότε που συζητήσαμε το θέμα των τελών διέλευσης για την Γέφυρα «ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ». Μάλιστα, εσείς ο ίδιος με είχατε διαβεβαιώσει ότι θα επεξεργαζόσασταν ένα εξειδικευμένο σχέδιο παραχώρησης προκειμένου να κληθούν οι παραχωρησιούχοι και να συζητήσετε τη μείωση των διοδίων γενικώς. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά την Γέφυρα «ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ», το ελληνικό δημόσιο θα πήγαινε σε διαπραγμάτευση για τη μείωση του κόστους διέλευσης.
Όμως, κύριε Υπουργέ, αντί για μείωση, τώρα με την αύξηση του ΦΠΑ έχουμε και αύξηση του κόστους διέλευσης της Γέφυρας. Επανέρχομαι, λοιπόν, και επαναφέρω και ζητώ μετ' επιτάσεως την άμεση μείωση της τιμής του κόστους διέλευσης της Γέφυρας, γιατί το σημερινό κόστος διέλευσης αποτελεί πραγματικό βρόγχο για τους διερχόμενους κατοίκους του Νομού Αιτωλοακαρνανίας αλλά και των άλλων νομών της Δυτικής Ελλάδος.
Το ελληνικό δημόσιο έχει το δικαίωμα επαναδιαπραγμάτευσης των όρων σύμβασης παραχώρησης της Γέφυρας καθώς έχουν παρέλθει τα δέκα έτη λειτουργίας της. Η Γέφυρα «ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ» είναι το σημαντικότερο έργο υποδομής της χώρας και πυλώνας ανάπτυξης για την Δυτική Ελλάδα.
Αντί, όμως, να αποτελεί γεφύρωμα για τις τοπικές κοινωνίες, έχει μετατραπεί σε φράγμα, τόσο για τους δήμους της Αιτωλοακαρνανίας, όσο και της Πρέβεζας, της Άρτας, της Θεσπρωτίας, των Ιωαννίνων, της Λευκάδας και της Κέρκυρας.
Είναι αδύνατον σήμερα να πληρώνει οποιοσδήποτε εργαζόμενος, για να περάσει τη γέφυρα 13,30 ευρώ, ή 26,60 ευρώ για να γυρίσει πάλι πίσω στο σπίτι του, είτε πάει σε πανεπιστήμιο είτε πάει στο νοσοκομείο είτε πάει αλλού για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη, χρησιμοποιώντας, φυσικά, τη γέφυρα. Άρα, είναι αδύνατον μέσα στην κρίση να υποχρεώνεται ένας εργαζόμενος να καταβάλει ένα ημερομίσθιο, για να περάσει τη γέφυρα.
Εδώ να τονίσω ότι πάνω από διακόσιοι πενήντα πολίτες περίπου πηγαινοέρχονται καθημερινώς ως εργαζόμενοι μεταξύ των νομών Αιτωλοακαρνανίας και Αχαΐας. Είναι υπέρογκο, λοιπόν, το κόστος διέλευσης της γέφυρας. Και αν για τους εργαζόμενους αποτελεί φράγμα, φανταστείτε πόσο δυσκολεύονται οι άνεργοι ή οι άλλοι πολίτες, που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες.
Κύριε Υπουργέ, όλοι γνωρίζουμε ότι το μέσο οικογενειακό εισόδημα έχει μειωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια κατά 40%. Άρα, το κράτος οφείλει να κάνει κάτι για τους πολίτες. Και αυτό που πρέπει να κάνει, είναι να προβλέψει μειώσεις, όπου μπορεί, αντίστοιχες του 40% που δέχτηκαν ως μείωση στο οικογενειακό τους προϋπολογισμό ή στο οικογενειακό τους εισόδημα.
Επιβάλλεται, κύριε Υπουργέ, να πάτε σε νέα διαπραγμάτευση με την κοινοπραξία και να ζητήσετε άμεσα τη μείωση του κόστους διέλευσης. Δεν ζούμε στην εποχή του 2004, του 2009, με ρυθμό ανάπτυξης 4%, 10% ανεργία και το ΑΕΠ να αγγίζει τα 210 δισεκατομμύρια ευρώ. Έχουν αλλάξει, λοιπόν, οι συνθήκες ζωής των πολιτών. Ο κόσμος ζει ένα δράμα φτώχειας και ανεργίας.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Είναι σαφές κύριε συνάδελφε.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Εν προκειμένω, λοιπόν, σας ερωτώ: Προτίθεται το Υπουργείο να προβεί σε ενέργειες για τη μείωση του κόστους διέλευσης από τη Γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπη» και αν ναι, ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους;
Δεύτερον, υπάρχει σχέδιο επαναδιαπραγμάτευσης των όρων της σύμβασης παραχώρησης με την «Γέφυρα Α.Ε.», ώστε οι όροι της να ανταποκρίνονται καλύτερα στα σημερινά δεδομένα της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας και ποιο είναι αυτό;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ (Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων): Κύριε συνάδελφε, με έχετε αφήσει έκπληκτο. Πραγματικά σας μιλάω. Νομίζω ότι έχετε έρθει στον ΣΥΡΙΖΑ. Ειλικρινά μιλάω. Θα σας διαβάσω τυπικά την απάντηση της Υπηρεσίας και μετά θα κάνουμε μια άλλους είδους συζήτηση.
Η Υπηρεσία, λοιπόν, λέει ότι σύμφωνα με τη σύμβασης παραχώρησης, τα δύο μέρη -τότε που υπογράφηκε η σύμβαση και μετά- συμφωνούν και αποδέχονται ότι καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου λειτουργίας ο ανάδοχος έχει το αποκλειστικό δικαίωμα επιβολής και είσπραξης διοδίων, τελών από τα διερχόμενα από τη γέφυρα οχήματα και τροχοφόρα εν γένει. Το ως άνω αποκλειστικό δικαίωμα του αναδόχου θα ισχύσει καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου λειτουργίας, ανεξάρτητα από τον οποιοδήποτε νομικό χαρακτηρισμό της φύσεως της γέφυρας, των υπηρεσιών που προσφέρονται και ανεξάρτητα από τα δικαιώματα κυριότητας που συνδέονται με τη γέφυρα, και κατισχύει οποιοδήποτε άλλου γενικού ή ειδικού νόμου.
Και από κάτω, για να μην σας κουράζω, έχει τις κατηγορίες των οχημάτων, τις μέγιστες ισχύουσες τιμές και μάλιστα είναι πολύ καλή η γέφυρα, γιατί έχει μέγιστες τιμές χαμηλότερες από αυτές που προβλέπει η σύμβαση και έχει και ειδικά εκπτωτικά προγράμματα για όσους μετακινούνται συχνά. Τα καταθέτω αυτά για τα Πρακτικά.
Αυτό τι σημαίνει; Σημαίνει ότι οι συμβάσεις που κληρονομήσαμε από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ -κάποιες από αυτές είχαν αναθεωρηθεί και πολύ πρόσφατα- όχι μόνο δεν δίνουν το δικαίωμα επαναδιαπραγμάτευσης ή καθορισμού της μείωσης, αλλά δεν προβλέπουν στοιχειώδη πράγματα, όπως να μπορούν ειδικές κατηγορίες πολιτών με πολύ μεγάλες ανάγκες να διέρχονται δωρεάν ή να διέρχονται με πολύ μικρότερη τιμή διοδίου.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Δηλαδή, κύριε Υπουργέ, το αποκλειστικό δικαίωμα καθορισμού της τιμής του διοδίου το έχει ο ανάδοχος;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ : Ακριβώς.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ : Κανένας άλλος δεν μπορεί να παρέμβει;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ : Κανείς, ούτε το Υπουργείο παρεμβαίνει, ούτε κανείς.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ : Και αν πει ο ανάδοχος αύριο «Θέλω 50 ευρώ να πάτε και να έρθετε»;
Εγώ σας καλωσορίζω, αν θέλετε να έλθετε στον ΣΥΡΙΖΑ, με μεγάλη χαρά. Όμως, επειδή ανήκετε στη Δημοκρατική Συμπαράταξη –σας εκτιμώ σε προσωπικό επίπεδο και πολιτικά σας εκτιμώ- πραγματικά περιμένω με ανυπομονησία να μου φέρετε τις προτάσεις του πολιτικού σας φορέα, της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, σε σχέση με τη σύμβαση που εμπλέκεται αυτό το κόμμα και έχουμε σήμερα ως δέσμευση της χώρας για το τι θα κάνουμε.
Στη δευτερομιλία μου θα πω για το δικό μας σχέδιο, αλλά πραγματικά, κύριε Κωνσταντόπουλε, επειδή σας είδα αγανακτισμένο κάπως να το λέτε και να το λέτε σ' εμάς, παρακαλώ να έχουμε τις επίσημες προτάσεις του κόμματός σας σε σχέση με τα διόδια και τη Γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης».
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, να σας θυμίσω ότι όταν υπογραφόντουσαν αυτές οι συμβάσεις, ήμασταν στο ίδιο κόμμα, κάτω από την ίδια στέγη. Άρα, ήμασταν και οι δύο στο ΠΑΣΟΚ. Αυτό είναι το πρώτο.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Αυτό τι σημαίνει, δηλαδή;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ένα λεπτό, κύριε Πρόεδρε. Μίλησε για τις συμβάσεις. Άρα, ό,τι γνώριζε ο υποφαινόμενος, γνώριζε και ο Υπουργός.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Άρα, δηλαδή, υπάρχει συνευθύνη για ό,τι υπογράφτηκε τότε;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Όμως, τουλάχιστον να μη μεμφόμαστε πράγματα, τα οποία δεν χρειάζεται.
Κύριε Υπουργέ, και φίλοι είμαστε και σας εκτιμώ και σας αγαπώ ιδιαίτερα. Αυτό, όμως, δεν έχει να κάνει με τ' άλλα.
Δεύτερον, η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι συνέχεια της Κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ και της Κυβέρνησης Παπαδήμου και της Κυβέρνησης Σαμαρά. Άρα, σήμερα έχει την ευθύνη της διακυβέρνησης του κράτους.
Επομένως, το αν είναι φθηνά ή ακριβά τα διόδια το γνωρίζουν όσοι ουσιαστικά διαπερνούν τη Γέφυρα «Χαρίλαος Τρικούπης».
Μέσα σ' αυτήν τη δίνη και την κρίση θεωρώ, όμως, ότι είναι υπερβολικά μεγάλο το τίμημα. Στη γέφυρα σήμερα έχουν μειωθεί οι διελεύσεις κατά πολύ. Άρα, αν μειωθεί το κόστος διέλευσης, αυξάνονται οι διελεύσεις και η Κοινοπραξία δεν χάνει τίποτα.
Κύριε Υπουργέ, το ζήτημα είναι ότι ένα τόσο μεγάλο έργο, όπως είναι η γέφυρα, απαξιώνεται με το υψηλό κόστος διέλευσης. Δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες, για τις οποίες δημιουργήθηκε. Η Δυτική Ελλάδα ζούσε σε πλήρη αποκλεισμό πριν από το ηράκλειο αυτό έργο. Ο Χαρίλαος Τρικούπης οραματίστηκε, λοιπόν, τη ζεύξη Ρίου-Αντιρρίου. Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ υλοποίησαν το έργο και έλαχε σ' εσάς να το πάτε, αν επιθυμείτε, ένα βήμα παρακάτω.
Η γέφυρα βρίσκεται στο σταυροδρόμι δύο σημαντικών αξόνων, του αυτοκινητοδρόμου Πατρών-Αθηνών-Θεσσαλονίκης και της διαγώνιου Καλαμπάκας-Πάτρας-Ηγουμενίτσας. Μάλιστα, με την ολοκλήρωση της Ιόνιας και Αμβρακίας Οδού, ενώνεται η Ολυμπία Οδός με την Εγνατία.
Επομένως, αλλάζει ο αναπτυξιακός χάρτης, κύριε Πρόεδρε, σ' όλη τη Δυτική Ελλάδα. Τα οφέλη που μπορεί να δώσει στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη είναι πάρα πολλά. Ωστόσο, αυτά υποχωρούν σήμερα μπροστά στο δυσβάσταχτο κόστος διέλευσης της γέφυρας.
Να θυμίσω εδώ ότι η Εγνατία Οδός κοστίζει 15,6 ευρώ, αν πας από τη μια πλευρά άκρη στην άλλη, η Ελευσίνα-Κόρινθος 8,90, η Κόρινθος-Τρίπολη 9,40, Αττική Οδός 2,80, υποθαλάσσια σήραγγα Ακτίου-Πρέβεζας 3 ευρώ. Δυστυχώς, όμως, στη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου έχουμε το πιο υψηλό κόστος. Κοστίζει 13,30 ευρώ και αν γυρίσεις πάλι πίσω, 26,60.
Επομένως, όπως είπα και πριν, επιβάλλεται η μείωση του κόστους διέλευσης.
Όσο για το πώς θα βρεθεί η λύση, εσείς είστε Υπουργός, κύριε Υπουργέ, εσείς κυβερνάτε, άρα είναι δικό σας θέμα.
Κύριε Υπουργέ, η μείωση του κόστους διέλευσης είναι πάγιο αίτημα της τοπικής αυτοδιοίκησης, του ΤΕΕ, των εργατικών κέντρων, των επαγγελματοβιοτεχνών της Δυτικής Ελλάδας. Είναι πάγιο αίτημα, λοιπόν, όλων των πολιτών της Δυτικής Ελλάδας.
Να σας ενημερώσω ότι θα καταθέσουμε όλοι οι Βουλευτές, που διερχόμαστε και περνάμε τη Γέφυρα, κοινή δήλωση και κοινό ψήφισμα, ζητώντας τη μείωση του κόστους.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Κύριε συνάδελφε, ναι, έτσι θα συμβεί.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Θέλω μισό λεπτό, κύριε Πρόεδρε, να ολοκληρώσω.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Όμως, θέλω να ρωτήσω επί του συγκεκριμένου.
Δηλαδή, αυτά που είπατε, κύριε Υπουργέ, ισχύουν εφ' όρου ζωής όχι ημών των θνητών, αλλά της γέφυρας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ (Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων): Μέχρι να ολοκληρωθεί η σύμβαση παραχώρησης, η οποία είναι σαράντα τόσα χρόνια.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Υπουργέ, εδώ θα ήθελα την προσοχή σας. Η σύμβαση αναφέρει ότι μετά τη δεκαετή διάρκεια έχει τη δυνατότητα το δημόσιο να επαναδιαπραγματευτεί. Αυτό θέλω να δούμε και εκεί πρέπει να σταθούμε. (MO)
Επίσης, θέλω να τονίσω ότι οι θεσμικοί φορείς της Ναυπακτίας ζητούν μειωμένη διέλευση με 6 ευρώ, κάρτα εντοπιότητας με ειδική μέριμνα για τους εργαζόμενους με μειωμένη διέλευση, ειδική μέριμνα για τους φοιτητές του ΤΕΣΥΔ και του ΑΕΙ και ΤΕΙ της Πάτρας, εξάωρο με κάρτα aller-retour των 10 ευρώ, ανταποδοτικό τέλος επί των διοδίων για τους φορείς που πραγματοποιούν εκδηλώσεις τουριστικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος στη διάρκεια του έτους.
Κύριε Υπουργέ, θα το επισημάνω ξανά. Ενώ για τη γέφυρα είναι εξασφαλισμένη –θα έλεγα- η πελατεία, δεν υπάρχουν οφέλη για την τοπική κοινωνία. Εάν δεν προβείτε σε άμεσες ενέργειες στις τιμές των διοδίων θα γίνει συνείδηση σε όλους ότι η γέφυρα θίγει καταφανώς το δημόσιο συμφέρον.
Θέλω να δεσμευτείτε, κύριε Υπουργέ, επειδή γνωρίζω ότι μπορείτε να το παλέψετε, ότι από κοινού μαζί με τους Βουλευτές που είμαστε από τη Δυτική Ελλάδα θα επαναδιαπραγματευθούμε τη μείωση του κόστους διέλευσης της γέφυρας.
Άλλωστε, εδώ δεν είναι ο Κωνσταντόπουλος αλλά όλοι οι Βουλευτές.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Βαρεμένος): Κύριε συνάδελφε, το θέμα έγινε σαφές.
Το θέμα είναι, κύριε Υπουργέ, εάν μπορεί να γίνει επαναδιαπραγμάτευση ή εάν ισχύει το «τα πρώτα σαράντα χρόνια είναι δύσκολα και μετά θα δούμε».
ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΠΙΡΤΖΗΣ (Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων): Κύριε Πρόεδρε, η επαναδιαπραγμάτευση προφανώς θα γίνει. Με τον κ. Κωνσταντόπουλο όντως ήμασταν για πάρα πολλά χρόνια στο ίδιο κόμμα –καλά που είναι και ο κ. Μπόλαρης και ο Σωκράτης εδώ- απλά κάποιοι διαφωνούσαν όταν ήμασταν στο ίδιο κόμμα και αυτό το κόμμα είχε άλλα χαρακτηριστικά τότε.
Απλά, αργήσαμε να πάρουμε διαζύγιο -και εκεί έχουμε ευθύνη- με τη δεξιά σοσιαλδημοκρατία που ήταν ηγετική ομάδα του κόμματος και έχει μείνει στη Δημοκρατική Συμπαράταξη. Γι' αυτό το πράγμα οφείλουμε να απολογηθούμε.
Επίσης, επειδή το είπατε και εσείς ότι οι προηγούμενες Κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ σήμερα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ΑΝΕΛ, δεν σημαίνει ότι το γεγονός ότι άλλαξε η Κυβέρνηση συνεπάγεται ότι δεν έχουμε ως χώρα δεσμεύσεις. Επειδή, όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά, υπάρχει η συνέχεια του κράτους.
Άρα, για όποια σύμβαση και όποιες δεσμεύσεις κληρονομήσαμε το να πούμε μονομερώς ότι τις αλλάζουμε, αυτό σημαίνει εκατοντάδες εκατομμύρια ρήτρες κάθε χρόνο και το ξέρετε καλύτερα από εμένα. Είναι δεμένη η χώρα με τις συμβάσεις και της πρώτης γενιάς παραχωρήσεων και των πέντε αυτοκινητοδρόμων μετά τον κ. Σουφλιά. Άρα, όποιες αλλαγές γίνουν προϋποθέτουν συμφωνία και των δύο μερών.
Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε και γι' αυτό πρόσφατα καταθέσαμε τμήμα του σχεδίου νόμου που έχει να κάνει με τα ηλεκτρονικά διόδια, με τον συνολικό φορέα διοδίων, με τα διόδια στις εισόδους της χώρας, ώστε να μην έχουμε απώλειες από επαγγελματικά αυτοκίνητα ιδιαίτερα ξένα και βαριά, είναι να μπορέσουμε να βρούμε έσοδα για να μειωθούν με αυτόν τον τρόπο τα διόδια όλων των αυτοκινητοδρόμων της χώρας, που έχουν καθοριστεί από τις συμβάσεις που κληρονομήσαμε σε πολύ υψηλά ποσά και να μπορούμε να ασκήσουμε και κοινωνική πολιτική.
Το δεύτερο που προτείνουμε και αυτός είναι ο ρόλος του φορέα που ιδρύσαμε, είναι επιστημονικά και τεκμηριωμένα να αποδείξουμε στους παραχωρησιούχους και στις τράπεζες ότι μπορούμε να αλλάξουμε τις συμβάσεις βρίσκοντας ένα σύστημα, το οποίο θα έχει μεταβλητό μέγεθος και τον χρόνο.
Άρα, σε περιόδους κρίσης, σαν και αυτήν που περνάμε, να μειώνονται τα διόδια και να αυξάνεται ο χρόνος και σε περιόδους που έχουμε μεγαλύτερη άνεση ή μεγαλύτερο κυκλοφοριακό φόρτο, αντίστοιχα να μειώνεται ο χρόνος παραχώρησης.
Όμως, αυτές είναι δύσκολες ασκήσεις και διαπραγματεύσεις. Θεωρώ ότι οι διαπραγματεύσεις που έχουμε κάνει στη σύμβαση του Μορέα δείχνουν την κατεύθυνση που θέλουμε να πάμε. Οι συμφωνίες που έχουμε κάνει τόσο με τον Ε65 όσο και με την Ιόνιο και με την Ολυμπία που θα ακολουθήσει για τα ηλεκτρονικά διόδια, τις ειδικές κοινωνικές κατηγορίες που πρέπει να περνάνε δωρεάν και το να μην πληρώνουν στο όριο ενός δήμου οι πολίτες ή δημότες τα διόδια που υπάρχουν εκεί είναι κινήσεις και συμφωνίες σε θετική κατεύθυνση, που έγιναν με σκληρές διαπραγματεύσεις. Αυτές τις σκληρές διαπραγματεύσεις θα τις συνεχίσουμε για να καλυτερεύσουμε τους όρους που κληρονομήσαμε και στη γέφυρα και στις άλλες παραχωρήσεις.
( Ο Δημ. Κωνσταντόπουλος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας του ΠΑΣΟΚ και ο κ. Χρ. Σπίρτζης είναι υπουργός Υποδομών και Μεταφορών)