Με τη δυναμική της πανδημίας να εξακολουθεί να είναι ανεξέλεγκτη, την κυβέρνηση να προωθεί τελευταία το άνοιγμα πρώτα των Γυμνασίων και Λυκείων, το άνοιγμα του λιανεμπορίου μετατίθεται για το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου, με τη 12η Απριλίου να διαρρέεται ως η πλέον η πιο πιθανή ημερομηνία
.Ηδη το ορόσημο της 29ης Μαρτίου έχει εγκαταλειφθεί οριστικά, ενώ και ο στόχος της 5ης Απριλίου με τη σημερινή επιδημιολογική εικόνα μοιάζει ανέφικτος. Χαρακτηριστικές είναι άλλωστε οι δηλώσεις του καθηγητή Υγειονομικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής ΑΠΘ, Δημοσθένη Σαρηγιάννη, ο οποίος ανέφερε πως δεν βλέπει άνοιγμα των καταστημάτων πριν την 12η Απριλίου. «Δεν έχει νόημα να συζητάμε να ανοίξουμε το λιανικό εμπόριο νωρίτερα από τις 12 Απριλίου, είναι μαθηματικά αδύνατον» είπε χαρακτηριστικά συμπληρώνοντας πως το Πάσχα τα πράγματα θα είναι καλύτερα.
Ενα σενάριο θέλει, προκειμένου να μην χαθεί και η 5η Απριλίου, τη λειτουργίας της αγοράς να ξεκινά δοκιμαστικά με τη μέθοδο του click inside στις 5 Απριλίου, προκειμένου από τις 12 Απριλίου να περάσουμε στο καθολικό άνοιγμα. Άλλο σενάριο που συζητείται σοβαρά είναι να αρχίσει το άνοιγμα από τα μικρά καταστήματα, πολλά από τα οποία φέρονται να λειτουργήσουν εν κρυπτώ, παρανόμως δηλαδή.
Το ενδιαφέρον σχετικά με την 12η Απριλίου είναι ότι και οι μεγάλες πολυεθνικές λιανεμπορικές αλυσίδες σ' αυτή την ημερομηνία «ποντάρουν» για το καθολικό άνοιγμα των καταστημάτων.
Ενδεικτική είναι η αναφορά της διοίκησης της ισπανικής Inditex (Zara, Bershka, Pull & Bear, Massimo Dutti, Stradivarius, Oysho) στην πρόσφατη παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων της. Συγκεκριμένα, ο κολοσσός της «γρήγορης» μόδας στις 10 Μαρτίου εκτίμησε ότι όλα τα καταστήματα που διαθέτει ανά τον κόσμο θα είναι ανοιχτά στις 12 Απριλίου. Ενδεχομένως για τα 159 καταστήματα που διαθέτει στην ελληνική αγορά οι προβλέψεις να πέσουν μέσα.
Πλήρες άνοιγμα
Η άρση των μέτρων του lockdown σε ότι αφορά το άνοιγμα του λιανεμπορίου σχεδιάζεται από την κυβέρνηση να είναι ολική και χωρίς πισωγυρίσματα. Δηλαδή να λειτουργήσουν όλα τα καταστήματα ανεξαρτήτως μεγέθους συμπεριλαμβανομένων και των εμπορικών κέντρων χωρίς περιορισμούς και - κυρίως - χωρίς να χρειαστεί να ξανακλείσουν πριν από το Πάσχα, σενάριο καταστροφής για τις επιχειρήσεις, αλλά και για τα δημόσια έσοδα. Αυτό σημαίνει ότι η επανεκκίνηση θα γίνει δίχως την εφαρμογή των μοντέλων click away και click in shop.
Οι μόνοι περιορισμοί που θα ισχύουν θα είναι οι υγειονομικοί (μάσκες, αποστάσεις και περιορισμένος αριθμός πελατών βάσει του κανόνα 1 άτομο ανά 25 τ.μ., όπως στα σούπερ μάρκετ) και οι χρονικοί, τόσο ως προς τη διάρκεια (ενδεχομένως 3ωρο), όσο και ως προς τη συχνότητα των αγορών (μία φορά την ημέρα). Τα ψώνια θα γίνονται με χρήση διαφορετικού κωδικού (αποστολή sms στο 13032) για τις αγορές από εμπορικά καταστήματα πλην τροφίμων.
Το άνοιγμα των φυσικών καταστημάτων χωρίς τα μοντέλα click away και click inside είναι το ζητούμενο και από την πλευρά του εμπορικού κόσμου, που συνεχίζει να ζητά μεγαλύτερη οικονομική στήριξη από το κράτος και κούρεμα των υποχρεώσεων που συσσωρεύονται.
Στα 10 δισ. ευρώ ο χαμένος τζίρος
Με τις «πληγές» του 2020 ανοιχτές, οι λιανέμποροι μπήκαν με το αριστερό και στο 2021, ενώ το φως στην άκρη του τούνελ δεν είναι ακόμη ορατό.
Μόνο τον Ιανουάριο, που σημειωτέον λογίζεται ως «καλός» μήνας, καθώς τα φυσικά καταστήματα λειτούργησαν για 11 εργάσιμες ημέρες χωρίς περιορισμούς, ο κύκλος εργασιών των λιανεμπορικών επιχειρήσεων με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων που βρίσκονταν σε αναστολή (σ.σ. δεν πρόκειται για όλες τις επιχειρήσεις αλλά για τις πιο μεγάλες που υποβάλλουν σε μηνιαία βάση στοιχεία) υποχώρησε κατά 15% ή κατά 82,11 εκατ. ευρώ.
Τις μεγαλύτερες απώλειες κατέγραψαν οι επιχειρήσεις των κλάδων ένδυσης, υπόδησης και καλλυντικών, οι οποίες έχασαν 76,41 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο τζίρος στον κλάδο ένδυσης υποχώρησε κατά 32,5%, στα 107,82 εκατ. ευρώ έναντι 159,75 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2020, στον κλάδο υπόδησης υποχώρησε κατά 34,6%, 10,73 εκατ. ευρώ από 16,4 εκατ. ευρώ πέρυσι, ενώ στον κλάδο καλλυντικών υποχώρησε κατά 33,2%, στα 37,77 εκατ. ευρώ από 56,58 εκατ. ευρώ τον περυσινό Ιανουάριο.
Σαφώς οι απώλειες του τζίρου είναι πολύ μεγαλύτερες από το εν λόγω νούμερο, δεδομένου ότι η πλειονότητα των λιανεμπορικών επιχειρήσεων - κυρίως του κλάδου ένδυσης και υπόδησης - δεν υποβάλλουν στοιχεία σε μηνιαία βάση.
Εξαιρουμένων των τροφίμων, των φαρμακευτικών ειδών, των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει χαθεί και ο Φεβρουάριος, αλλά και ο Μάρτιος για τις λιανεμπορικές επιχειρήσεις, δηλαδή όλο το πρώτο τρίμηνο.
Από το πρώτο lockdown του περσινού Μαρτίου έως σήμερα οι έμποροι εκτιμούν ότι οι απώλειες ξεπερνούν τα 10 δισ. ευρώ, ενώ με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 2020 χάθηκαν από το λιανικό εμπόριο περίπου 4,5 δισ. ευρώ.