Η εκκένωση μεγάλου αριθμού Αμερικανών και των Αφγανών συμμάχων τους είναι μία ριψοκίνδυνη επιχείρηση για την έκβαση της οποίας «δεν μπορεί να εγγυηθώ», δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν στο δεύτερο διάγγελμά μέσα σε λίγες ημέρες για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν.
Ο Μπάιντεν δήλωσε ακόμη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε σετενή επαφή με τους Ταλιμπάν προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στο αεροδρόμιο της Καμπούλ Αφγανούς πολίτες που συνδέονται με τις ΗΠΑ.
2.– Αμερικανοί διπλωμάτες είχαν προειδοποιήσει για το χάος,που θα ακολουθούσε στο Αφγανιστάν από μια βιαστική και πρόχειρη αποχώρηση-εγκατάλειψη.
Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες ή να γνωστοποιήσουν το περιεχόμενο του τηλεγραφήματος
Περισσότεροι από είκοσι αμερικανοί διπλωμάτες στο Αφγανιστάν απέστειλαν τον περασμένο μήνα εσωτερικό τηλεγράφημα, με το οποίο προειδοποιούσαν τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, για την πιθανή πτώση της Καμπούλ στα χέρια των Ταλιμπάν, καθώς τα αμερικανικά στρατεύματα αποσύρονταν από την χώρα, αποκαλύπτει η αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal.
Η εφημερίδα σημειώνει ότι το εμπιστευτικό τηλεγράφημα, που εστάλη μέσω του λεγόμενου διαύλου διαφωνίας, είχε υπογραφεί στις 13 Ιουλίου και περιείχε συστάσεις για τρόπους μετριασμού της κρίσης και επιτάχυνσης μιας εκκένωσης.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει επικριθεί ότι καθυστέρησε τις προσπάθειες για την απομάκρυνση από το Αφγανιστάν των αμερικανών διπλωματών και άλλων πολιτών, όπως και των Αφγανών συμμάχων, έως ότου είχε ήδη προχωρήσει η υπό εξέλιξη ανάληψη του ελέγχου από τους Ταλιμπάν.
Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν να επιβεβαιώσουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες ή να γνωστοποιήσουν το περιεχόμενο του τηλεγραφήματος.
«Κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια...»
«Πιστεύω ότι το τηλεγράφημα αυτό αντανακλά αυτό που λέγαμε εξαρχής, ότι κανένας δεν μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια ότι η κυβέρνηση και ο στρατός του Αφγανιστάν θα κατέρρεαν μέσα σε λίγες μέρες» δήλωσε στο CNN ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζόναθαν Φάινερ.
Πηγή που γνωρίζει την υπόθεση δήλωσε ότι το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών έλαβε υπόψη του τις ανησυχίες αυτών που έγραψαν το τηλεγράφημα, καταδικάζοντας μεταξύ άλλων τις ωμότητες των Ταλιμπάν πριν από την κατάληψη της Καμπούλ από αυτούς την Κυριακή.
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, δήλωσε ότι οι απόψεις που μοιράστηκαν οι διπλωμάτες με τον Μπλίνκεν μέσω του λεγόμενου διαύλου διαφωνίας ενσωματώθηκαν στον σχεδιασμό πολιτικής και στον προγραμματισμό.
«Εκτιμάμε την εποικοδομητική εσωτερική διαφωνία. Είναι πατριωτική. Είναι προστατευμένη. Και μας κάνει πιο αποτελεσματικούς» σημείωσε ο Πράις.
3. Αφγανιστάν: Οι ΗΠΑ φεύγουν, η Κίνα και η Ρωσία έρχονται ως νέοι σύμμαχοι
Οι δύο στρατηγικοί ανταγωνιστές των ΗΠΑ είναι έτοιμοι να καλύψουν το κενό που προκαλεί η αποχώρησή τους από το Αφγανιστάν, εξυπηρετώντας τα γεωστρατηγικά τους σχέδια στην ευρύτερη περιοχή.
ΗΤουρκία, όπως και πολλές άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι πρόθυμες να αποκαταστήσουν απευθείας επαφή με τους Ταλιμπάν, στην προσπάθεια να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους, ισχυρίστηκε χθες ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου. «Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκρίνουμε τον τρόπο διακυβέρνησής τους ή την ιδεολογία τους. Η Κίνα, η Ρωσία, το Ιράν, όλοι μιλούν με τους Ταλιμπάν. Ολοι είναι πραγματιστές. Αυτά είναι φυσιολογικά πράγματα» πρόσθεσε ο τούρκος υπουργός – και τα είπε σχεδόν όλα.
Ολα εκτός, ίσως, από το γεγονός ότι σε αυτή τη διαπραγμάτευση που έχει ξεκινήσει με το νέο καθεστώς δεν διαθέτουν όλοι τα ίδια όπλα στη φαρέτρα τους. Οι Αμερικανοί, για παράδειγμα, είχαν σαφές ότι πλέον βρίσκονται σε μειονεκτική θέση, καθώς είναι οι μεγάλοι ηττημένοι του 20ετούς πολέμου που προηγήθηκε και οι ίδιοι είχαν κηρύξει το 2001.
Μπορεί οι Ταλιμπάν να μην καταλαμβάνουν την άδεια πρεσβεία τους και να συνεχίζουν να ανέχονται τον έλεγχο του αεροδρομίου της Καμπούλ εκ μέρους τους (κάτι που θα συνεχιστεί τουλάχιστον ως την 11η Σεπτεμβρίου), στην πράξη όμως οι ΗΠΑ δεν διαθέτουν πλέον ερείσματα και μέσα πίεσης εντός της χώρας – ειδικά καθώς έχουν κάνει και τους μέχρι χθες συμμάχους τους να τους μισούν.
Ετσι, το μόνο που μπορούν πλέον να κάνουν είναι να απειλούν το νέο καθεστώς με οικονομικό στραγγαλισμό και με ξαφνικά «χειρουργικά» στρατιωτικά πλήγματα.
Σε ανάλογη θέση βρίσκονται, επίσης, οι Βρετανοί και οι άλλοι εταίροι του ΝΑΤΟ – με εξαίρεση την Τουρκία, κάτι πάντως που μένει να αποδειχθεί στην πράξη. Δεν συμβαίνει το ίδιο, όμως, με δύο άλλες χώρες, που θεωρούν πως έχουν μπροστά τους μια χρυσή ευκαιρία: Η Κίνα και η Ρωσία, οι οποίες, όπως και η Τουρκία, δεν έχουν κλείσει τις πρεσβείες τους στην Καμπούλ.
Πεκίνο και Μόσχα δηλώνουν ήδη ετοιμότητα να καλύψουν το κενό που έχει προκαλέσει η αποχώρηση των Αμερικανών – τους οποίους κατηγορούν για ανευθυνότητα και πρόκληση χάους – και η ανάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν. Αφήνουν δε να εννοηθεί ότι στην περίπτωση που το νέο καθεστώς δεν τους επιφυλάσσει κάποια δυσάρεστη έκπληξη, τότε ενδέχεται να φτάσουν μέχρι και στην αναγνώρισή του, αλλά και να διαμεσολαβήσουν στον ΟΗΕ ώστε να πάψει να χαρακτηρίζεται τρομοκρατικό.
Ολα δείχνουν, πάντως, ότι αυτοί που θα έχουν τον πρώτο λόγο, για ιστορικούς λόγους αλλά και λόγω των ανταλλαγμάτων που μπορούν να προσφέρουν, είναι σε αυτή τη φάση οι Κινέζοι. «Η Κίνα κρατά όλα τα καλά χαρτιά για την ώρα. Επηρεάζει το Πακιστάν, διατηρεί τη θέση της εντός του Αφγανιστάν, κρατά υπόλογους τους Ταλιμπάν για ό,τι συμβαίνει. Ετσι, η ρωσική στρατηγική αναφορικά με το Αφγανιστάν θα εξαρτηθεί πλέον από την Κίνα, θα προσαρμόζεται στην Κίνα ολοένα περισσότερο. Ο μεγάλος αδελφός, το Πεκίνο, θα είναι σε ρόλο πρώτου βιολιού» είπε στους «Financial Times» ο Αντρέι Σερένκο, πρόεδρος του Κέντρου Σύγχρονων Αφγανικών Σπουδών.
Αξίζει να σημειωθεί, ανάμεσα στα άλλα, ότι το Πεκίνο έχει αποκαταστήσει και προσωπική επαφή με τον φερόμενο ως ισχυρό άνδρα των Ταλιμπάν και ιδρυτικό τους στέλεχος Αμπντούλ Γάνι Μπαραντάρ, ο οποίος είχε πραγματοποιήσει τον Ιούλιο επίσημη επίσκεψη και συνάντηση με τον κινέζο υπουργό Εξωτερικών Ουάνγκ Γι. Εκεί, ο Μπαραντάρ δεσμεύτηκε πως οι Ταλιμπάν δεν θα επιτρέψουν το Αφγανιστάν να γίνει ορμητήριο «τρομοκρατών» που θα απειλήσουν τα κινεζικά συμφέροντα, «φωτογραφίζοντας» και την αντιπαράθεση με τη μουσουλμανική μειονότητα των Ουιγούρων, στην επαρχία Σιντζιάνγκ.
Το σίγουρο είναι πως εάν οι Κινέζοι καταφέρουν να προσδέσουν στο άρμα τους το Αφγανιστάν, θα έχουν κάνει ένα τεράστιο βήμα στο να εδραιώσουν την ηγεμονία τους στην ευρύτερη περιοχή και να προχωρήσουν στα επόμενα σχέδιά τους, στα οποία κυριαρχεί η Ταϊβάν.
4. Ο πραγματιστής Πούτιν εκφράζει την ελπίδα οι Ταλιμπάν να κάνουν ό,τι υπόσχονται
Την ανάγκη να διατηρηθούν οι σχέσεις καλής γειτονίας της Ρωσίας με το Αφγανιστάν τόνισε ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου με την Άνγκελα Μέρκελ, δείχνοντας πως η Μόσχα προσπαθεί να κερδίσει το έδαφος στη χώρα που άφησαν κενό οι Δυτικοί μετά την αποχώρησή τους.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η κατάληψη της εξουσίας στο Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν ήταν το βασικό θέμα των τρίωρων συνομιλιών τους, με τον Ρώσο πρόεδρο να εκφράζει την ελπίδα ότι οι Ταλιμπάν θα τηρήσουν τις υποσχέσεις τους και θα εγγυηθούν την ασφάλεια των Αφγανών και των διπλωματικών αντιπροσωπειών.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν είπε ότι δεν είναι προς το συμφέρον της Ρωσίας να εστιάσει στο αποτέλεσμα της στρατιωτικής εκστρατείας των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν, ότι είναι σημαντικό είναι να δημιουργηθούν σχέσεις καλής γειτονίας και πως η Μόσχα και οι εταίροι της πρέπει να ενώσουν τις προσπάθειές τους για να βοηθήσουν τον λαό του Αφγανιστάν.
«Η Ρωσία ενδιαφέρεται να σταθεροποιηθεί η κατάσταση» στο Αφγανιστάν, τόνισε, λέγοντας ότι η κατάληψη της εξουσίας από τους Ταλιμπάν «είναι πραγματικότητα».
Ταυτόχρονα επισήμανε ότι οι άλλες χώρες «δεν πρέπει να επιχειρήσουν να επιβάλουν τις αξίες τους στο Αφγανιστάν».
«Βλέπουμε ότι οι Ταλιμπάν ανακοίνωσαν των τερματισμό των εχθροπραξιών και άρχισαν να επιβάλουν την τάξη, υποσχέθηκαν ότι θα εγγυηθούν την ασφάλεια των κατοίκων και των ξένων διπλωματικών αποστολών. Ελπίζω ότι όλα αυτά θα γίνουν πράξη», είπε σημειώνοντας πάντως ότι «όλη αυτή η διαδικασία θα πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά από τη διεθνή κοινότητα με τον συντονιστικό ρόλο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε επίσης ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό «να μην επιστρέψουμε τώρα την διείσδυση τρομοκρατών κάθε είδους στα εδάφη γειτονικών με το Αφγανιστάν κρατών, που θα εμφανίζονται ως πρόσφυγες».
Η Άνγκελα Μέρκελ από την πλευρά της, εν όψει και των συνομιλιών που θα έχει η Ρωσία με την ηγεσία των Ταλιμπάν, τόνισε στον Ρώσο πρόεδρο ότι η Μόσχα θα πρέπει να θέσει το ζήτημα της ανθρωπιστικής κρίσης στις επαφές αυτές και να καλέσει τους Ταλιμπάν να επιτρέψουν η βοήθεια να φτάσει σε αυτούς που το έχουν ανάγκη.
Επίσης, του ζήτησε να πιέσει τους Ταλιμπάν να επιτρέψουν την αποχώρηση όσων συνεργάστηκαν με τις ξένες δυνάμεις από τη χώρα, σημειώνοντας ότι στη Γερμανία «υπάρχει χώρος για να ζήσουν όσοι εργάστηκαν για εμάς για 20 ολόκληρα χρόνια. Είναι πολύ σημαντικό να φύγουν από εκεί».