Εννοούσε και περιέγραψε το χρονικό των λύσεων του Κυπριακού Ζητήματος μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατά τρόπο καλύτερο και ενωρίτερα από τις συμφωνίες του 1960. Αλλά και έκτοτε. Γιατί, βεβαίως ιδιαίτερα μετά το 1963, όταν ο Μακάριος αποφάσισε να καταγγείλει τις συμφωνίες της Ζυρίχης-Λονδίνου και να ζητήσει την «λειτουργική τροποποίηση» τους, οι ευθύνες των Ελλήνων είναι πολλές. Για φιλοπρωτίες και διχασμούς, για κακή συντήρηση της διεθνούς κατάστασης και του (ύπουλου) ρόλου της Τουρκίας.
Ας μην αναλύσουμε περισσότερο αυτά τα εθνικά σφάλματα, Ελλαδιτών και Κυπρίων, ιδιαίτερα εκείνα της κακής προαιρέσεως προσώπων, τύπου Σαμσών ΕΟΚΑ Β´, φανατικών γύρω από τον Μακάριο, Ιωαννίδη και πραξικοπηματιών. Μια τραυματική δεκαετία 1964-1974. Επίσης, ο αείμνηστος Ε. Αβέρωφ, πατριώτης ολκής, τόνιζε ότι οι χαμένες ευκαιρίες του Κυπριακού από φανατισμό, λαϊκισμό ή αφέλεια οδηγούσαν στο δράμα κάθε λύση, που απορριπτόταν να ήταν καλύτερη από την επομένη.
Πράγματι αυτό μπορεί να ίσχυε μέχρι την ανακήρυξη της Εθνικής Ανεξαρτησίας της Κύπρου, όχι τόσο τα κατοπινά χρόνια. Από τότε η Κύπρος όχι μόνο έγινε μόνιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (επίτευγμα της διακυβέρνησης Κ. Σημίτη) αλλά και απέρριψε, ορθώς, το οπισθοδρομικό σχέδιο Ανάν. Όσο και εάν εκείνο το ορθό όχι του Κυπριακού Ελληνισμού - και γενικότερα- απέτρεψε την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά, ίσως, έθρεψε λαθεμένες εντυπώσεις.
Το είπαμε από την αρχή, δεν υπάρχουν νομοτελειακές εξισώσεις, στην Ιστορία, δεν μοιάζουν όλα τα όχι ή τα Ναι. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για πολύμορφες, πολύπλευρες, σύνθετες καταστάσεις. Μακάρι, να μην επαληθευθούν ούτε τα παραπάνω του Ε. Αβέρωφ ούτε μια ρήση του Πέτρου Μολυβιάτη στη νέα δοκιμασία της αγαπημένης Μεγαλονήσου. Στο Κυπριακό ο μόνος, που πέτυχε μια λύση βιώσιμη για τις δύο Κοινότητες του νησιού ήταν ο Κ. Καραμανλής το 1960. Ουδείς πριν και μετά από αυτόν.
Γιατί βεβαίως είναι δύσκολο να παίρνεις ρεαλιστικές, δύσκολες αποφάσεις, εθνικού συμβιβασμού. Όμως και εδώ ξεπηδά πάλι το ίδιο μη δίλημμα. Δεν μοιάζουν όλα τα ‘Οχι και τα Ναι, δεν μοιάζουν όλες οι τολμηρές λύσεις. Η απόσυρση της Ελληνικής Μεραρχίας από τον Γ. Παπαδόπουλο ήταν ιστορικό λάθος και ένας συμβιβασμός, που πυροδότησε την επιθετικότητα της Τουρκίας. Ο συμβιβασμός στο σχέδιο Ανάν θα ήταν διπλό ιστορικό λάθος και διπλά επώδυνος. Φοβούμαι ότι η τόση εναντίωση στην αρχική απόφαση του Εurogroup για κούρεμα 9,9% ήταν συναισθηματική επιλογή, λαθεμένη, άκριτη. Ας είναι η τελευταία από εδώ και πέρα.
Ο Μιχάλης Δημητρίου είναι δημοσιογράφος, ηγετικό στέλεχος μεγάλων εφημερίδων. Έχει διατελέσει Γενικός Διευθυντής της ΕΤ1, Γενικός Διευθυντής του Antenna Satellite και μέλος του ΕΣΡ.