Πρωτοποριακή μέθοδος με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης από ερευνητές του Κέμπριτζ, με επικεφαλής Ελληνίδα καθηγήτρια
Το νέο σύστημα δίνει ελπίδες στους επιστήμονες ότι θα μπορούν με μία μόνο μαγνητική τομογραφία να διακρίνουν εγκαίρως ποιοι από τους ασθενείς θα έχουν αργή εξέλιξη της νόσου και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
ΚΕΜΠΡΙΤΖ. Πρωτοποριακό αλλά μεγάλου ψυχικού βάρους σύστημα τεχνητής νοημοσύνης δοκιμάζουν επιστήμονες, ικανό να διαγιγνώσκει την άνοια χάρη σε μία μόνο μαγνητική τομογραφία, σε ένα 24ωρο. Με τεράστιες ατομικές, οικογενειακές και συλλογικές συνέπειες για ένα βέβαια οδυνηρό, καταδικασμένο μέλλον κάθε ανθρώπου.
Το σύστημα ενδέχεται επίσης να μπορεί να προβλέψει εάν η πάθηση θα παραμείνει στάσιμη για πολλά χρόνια ή εάν ο ασθενής θα χρειαστεί άμεση θεραπεία. Μέχρι στιγμής απαιτούνται πολλές απεικονιστικές εξετάσεις για τη διάγνωση της άνοιας. Η νέα διαγνωστική μέθοδος, από την πλευρά της, δημιουργεί βάσιμες ελπίδες στους επιστήμονες ότι θα μπορούν εγκαίρως να διακρίνουν ποιοι από τους ασθενείς θα έχουν αργή εξέλιξη της νόσου και ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο, ενώ αυξάνει τις πιθανότητες αποτελεσματικής αντιμετώπισης της πάθησης, σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ του BBC.
«Αν παρέμβουμε πρώιμα, οι θεραπείες μπορεί να καθυστερήσουν την πρόοδο της ασθένειας, αποφεύγοντας τις όποιες παρενέργειες», λέει η δρ Ζωή Κουρτζή, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και μέλος του Ινστιτούτου Αλαν Τούρινγκ. Η Ελληνίδα καθηγήτρια, η οποία ήταν επικεφαλής της εν λόγω ερευνητικής ομάδας, συγκρίνει απεικονίσεις εγκεφάλων πολιτών, οι οποίοι ανησυχούν ότι θα εμφανίσουν άνοια, με μαγνητικές τομογραφίες χιλιάδων ασθενών που έχουν διαγνωσθεί τελεσίδικα με την πάθηση. Ο αλγόριθμος τεχνητής νοημοσύνης που ανέπτυξε η δρ Κουρτζή είναι ικανός να αναγνωρίσει ομοιότητες στις απεικονίσεις και να τις συγκρίνει με τις διαγνώσεις που έχουν ήδη καταχωριστεί στη βάση δεδομένων.
Σε κλινικές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν, το σύστημα αποδείχθηκε ικανό να διαγιγνώσκει σημάδια άνοιας αρκετά χρόνια προτού αυτά αναπτυχθούν, ακόμη και όταν δεν υπάρχουν εμφανείς βλάβες στον εγκέφαλο. Σε μια νέα κλινική δοκιμή, στο νοσοκομείο Αντενμπρουκς, έξω από το Κέμπριτζ, και σε άλλες κλινικές σε όλη τη χώρα θα ερευνηθεί εάν το σύστημα λειτουργεί σε νοσοκομειακό περιβάλλον, παράλληλα με παραδοσιακές μεθόδους διάγνωσης της άνοιας. Τον πρώτο χρόνο, στη δοκιμή θα συμμετάσχουν περίπου 500 ασθενείς.
Ο νευρολόγος δρ Τιμ Ρίτμαν, επικεφαλής της μελέτης με συναδέλφους του στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, χαρακτήρισε «καταπληκτική εξέλιξη» την αξιοποίηση συστήματος τεχνητής νοημοσύνης. «Είναι πάντα δύσκολο όταν ενημερώνω έναν ασθενή ότι πάσχει από άνοια. Καθετί που έχω στη διάθεσή μου για να επιβεβαιώσω τη διάγνωσή μου είναι πολύτιμο. Μπορώ έτσι να βοηθήσω τον ασθενή να προγραμματίσει τη ζωή του σε βάθος χρόνου», λέει ο δρ Ρίτμαν.
«Για την αξιόπιστη διάγνωση της άνοιας σήμερα, οι ιατροί βασίζονται σε ερμηνείες μαγνητικών τομογραφιών και γνωσιολογικά τεστ, που πραγματοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης, όπως αυτοί της δρος Κουρτζή, οι οποίοι βασίζονται στις τεχνικές της μηχανικής μάθησης (machine learning), μπορούν να προσφέρουν μεγαλύτερη σιγουριά στον ιατρικό κόσμο για τη σωστή ερμηνεία των απεικονιστικών εξετάσεων», λέει στον Guardian η δρ Λόρα Φιπς της ερευνητικής φιλανθρωπικής οργάνωσης Alzheimer's Research UK.
Νωρίς για συμπεράσματα
Προειδοποίηση για πρόωρο ενθουσιασμό απευθύνει η καθηγήτρια Τάρα Σπάιρς-Τζόουνς, επικεφαλής του Κέντρου Εγκεφαλικών Μελετών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. «Η ανακάλυψη μεθόδων διάγνωσης της άνοιας από τα πρώτα στάδια είναι ένας πολύ σημαντικός στόχος, ο οποίος θα προωθήσει την έρευνα και τις θεραπευτικές μεθόδους. Είναι, ωστόσο, πολύ νωρίς για να βγάλουμε τελικά συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα του πειραματικού συστήματος, αν δεν θέλουμε να καλλιεργήσουμε αβάσιμες προσδοκίες», λέει η δρ Σπάιρς-Τζόουνς.