1. Αντιμέτωπος με την οργή των σεισμοπαθών είναι o Ερντογάν μετά τον χειρότερο σεισμό που χτύπησε την Τουρκία εδώ και δεκαετίες, ο Χακάν Τανριβερντί έχει ένα απλό μήνυμα να στείλει στον πρόεδρο της γειτονικής χώρας: «Μην έρθεις εδώ να ζητήσεις ψήφους».
Πάνω από 21.000 πτώματα έχουν ανασυρθεί από τα συντρίμμια μέσα σε τέσσερις ημέρες, αν προστεθούν τα θύματα στη γειτονική Συρία. Η καταστροφή έγινε σε χρονική στιγμή αποφασιστικής σημασίας για τον αρχηγό του τουρκικού κράτους, που λογαριάζει πως θα παραμείνει στην εξουσία μετά τις φετινές εκλογές.
Πρωθυπουργός από το 2003 ως το 2014, πρόεδρος έκτοτε, ο αμετακίνητος κ. Ερντογάν επιβεβαίωσε στα τέλη Ιανουαρίου ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές θα διεξαχθούν στην Τουρκία τη 14η Μαΐου.
οιεί τα περιθώρια της τουρκικής αντιπολίτευσης να συμφωνήσει σε κοινό υποψήφιο.
Αν και ορισμένοι δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι εκλογές να αναβληθούν εξαιτίας της καταστροφής.
Στις δέκα σεισμόπληκτες επαρχίες κηρύχθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τρεις μήνες. Οι αρχές υπολογίζουν πως 13,5 εκατομμύρια Τούρκοι επλήγησαν άμεσα από τον σεισμό της Δευτέρας, ισχύος 7,8 βαθμών.
Κάτοικοι συνεχίζουν να ψάχνουν επιζώντες στα συντρίμμια – αλλά τις περισσότερες φορές, δεν βρίσκουν παρά πτώματα. Για όσους σώθηκαν, μένουν οι παγωμένοι δρόμοι. Ή, για τους πιο τυχερούς, τα αυτοκίνητά τους.
Για τον τούρκο πρόεδρο, η συγκυρία έμοιαζε ευνοϊκή. Μετά την πτώση της δημοτικότητάς του που κατέγραφαν οι σφυγμομετρήσεις πέρυσι, λόγω της οικονομικής κρίσης και του πληθωρισμού που πέταγε στα ουράνια (πάνω από 85%), έβλεπε τα ποσοστά του να συνέρχονται σιγά-σιγά.
Όμως η απουσία αποτελεσματικής διαχείρισης της καταστροφής τις πρώτες ημέρες μετά τον σεισμό από την κυβέρνησή του δεν αποκλείεται να αντιστρέψει την τάση.
«Αυτό που μας τραυμάτισε βαθιά είναι πως δεν μας βοήθησε κανένας», θα πει ο Χακάν Τανριβερντί.
Στην Αντιγιαμάν, την πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, όπου ζει, ο κ. Ερντογάν επικράτησε με χαρακτηριστική άνεση το 2018. Όμως πέντε χρόνια αργότερα, πολλοί κάτοικοι καταγγέλλουν την φονική αργοπορία των επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης και τις μεγάλες ελλείψεις εξοπλισμού.
«Δεν είδα κανέναν πριν από τις 14:00 τη δεύτερη ημέρα μετά τον σεισμό», με άλλα λόγια 34 ώρες μετά την κύρια σεισμική δόνηση, φωνάζει εξοργισμένος ο Μεμέτ Γιλντιρίμ. «Ούτε κράτος, ούτε αστυνομία, ούτε στρατό. Ντροπή σας! Μας παρατήσατε στην τύχη μας».
2.Ξυλοκοπούν όσους κάνουν πλιάτσικο στα συντρίμμια του σεισμού
Τον άγριο ξυλοδαρμό και τις συλλήψεις ατόμων που έκαναν πλιάτσικο στα ερείπια κατέγραψαν βίντεο.
Μετά την καταστροφή που έφεραν οι δύο φονικοί σεισμοί στην Τουρκία, η περιοχή έχει ένα ακόμα πρόβλημα: τους επιτήδειους που βρήκαν ευκαιρία να επιδοθούν σε πλιάτσικο στα συντρίμμια.
Όπως φαίνεται στα βίντεο που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και έχουν ανέβει στα κοινωνικά δίκτυα, όσοι συλλαμβάνονται διασύρρονται δημόσια και ξυλοκοπούνται, προτού οδηγηθούν στη δικαιοσύνη.
«Τρομοκράτες και προδότες»
Εικόνες πλιάτσικου έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής σε σούπερ μάρκετ και καταστήματα τροφίμων που είναι κλειστά, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις στο στόχαστρο των πλιατσικολόγων έχουν βρεθεί και κατοικίες που έχουν υποστεί ζημιές.
Αρκετοί είναι οι πολίτες που τους χαρακτηρίζουν «τρομοκράτες και προδότες», ενώ στη μάχη για τη σύλληψή τους έχουν ριχθεί αστυνομικοί και στρατιώτες, αλλά και απλοί πολίτες.
3. Συνελήφθη εργολάβος πολυτελούς κτιρίου που κατέρρευσε. Απαίτηση για νέες συλλήψεις των κερδοσκόπων-δολοφόνων.
Τον συνέλαβαν στο αεροδρόμιο – Προσπάθησε να διαφύγει στο Μαυροβούνιο
Ο ιδιοκτήτης του Renaissance Residence, ενός συγκροτήματος διαμερισμάτων που καταστράφηκε από τον σεισμό στην επαρχία Χατάι της νοτιοανατολικής Τουρκίας , συνελήφθη σε αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης την Παρασκευή, ενώ προσπαθούσε να φύγει από τη χώρα.
Ο Μεχμέτ Γιασάρ Κοσκούν σταμάτησε στο αεροδρόμιο Sabiha Gokcen στην προσπάθειά του να διαφύγει στο Μαυροβούνιο, μετέδωσε το επίσημο τουρκικό πρακτορείο Anadolu.
Η σύλληψη πραγματοποιήθηκε κατόπιν εντολής του γενικού εισαγγελέα στην περιοχή Gaziosmanpasa της Κωνσταντινούπολης.
Ο Coskun ταξίδευε στο Μαυροβούνιο με ένα μικρό χρηματικό ποσό, το οποίο κατασχέθηκε από την αστυνομία του αεροδρομίου, ανέφερε η έκθεση. Δεν έχει ακόμη κατηγορηθεί επίσημα.
Το 12όροφο συγκρότημα της Renaissance αποτελούνταν από 250 διαμερίσματα και βρισκόταν στην περιοχή Αντιόχεια του Χατάι. Είχε διαφημιστεί ως έργο πολυτελούς κατοικίας που πληρούσε τους οικοδομικούς κανονισμούς.
Το κάθε διαμέρισμα κόστιζε από 1,5 έως 3 εκατομμύρια τουρκικές λίρες (75.000 με 150.000 ευρώ). Από τη στιγμή που έγινε γνωστή η καταστροφή των κατοικιών, ο Τζοσκούν μαζί με τον αδερφό του, Χουσεΐν Γιαλτσίν, εξαφανίστηκαν. Ο αδελφός του φέρεται να βρίσκεται στα γραφεία της κατασκευαστικής εταιρείας Antis Yapi στο Μαυροβούνιο, όπου είναι η έδρα της από το 2017.
4. .Σωροί οι νεκρών σε σωρούς ερειπίων - Σκάβουν με τα χέρια για ένα θαύμα
«Έσκαψα τα ερείπια με τα χέρια μου και έβγαλα τη μητέρα και τον πατέρα μου. Μετά, έπρεπε να τους θάψω και με τα χέρια μου».
Στο νεκροταφείο Nurdağı στην τουρκική επαρχία Gaziantep, στα σύνορα με τη Συρία, σύντομα δεν θα υπάρχει πλέον χώρος για τους νεκρούς. Οι φρεσκοσκαμμένοι τάφοι είναι σημειωμένοι με λευκές ταφόπλακες, με κομμάτια σκισμένου υφάσματος που συγκεντρώνονται από τα ρούχα των θυμάτων ώστε να τα αναγνωρίσουν.
Στο δρόμο έξω, δεκάδες πτώματα βρίσκονται στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο σε μια σειρά από φορτηγά, περιμένοντας να ταφούν. Τουλάχιστον πέντε ιμάμηδες έσπευσαν στο Nurdağı για να πραγματοποιήσουν μια αδιάκοπη ορμή μαζικών κηδειών, μερικές φορές για έως και 10 θύματα ταυτόχρονα. Στο σημείο παραδόθηκαν φέρετρα από γειτονικά χωριά και μέχρι την Κωνσταντινούπολη για να παράσχουν έναν τελευταίο χώρο ανάπαυσης για τον συντριπτικό αριθμό των πτωμάτων που έφτασαν στην πόλη.
Πέντε ημέρες μετά από δύο ισχυρούς σεισμούς που συγκλόνισαν τη νότια Τουρκία στη χειρότερη φυσική καταστροφή της χώρας εδώ και μια γενιά, ο αριθμός των νεκρών έχει ξεπεράσει τους 21.000 και το Nurdağı και οι πόλεις στη νότια Τουρκία και τη βόρεια Συρία αποτελούν σκηνές αποκάλυψης.
«Σαράντα τοις εκατό των ανθρώπων που ζούσαν σε αυτή την πόλη θα μπορούσαν να φύγουν», είπε στον Guardian ο Sadık Güneş, ένας ιμάμης στο Nurdağı. Το σπίτι του ήταν δίπλα στο τζαμί, το οποίο κατέρρευσε. Χωρίς να υπάρχει χώρος για τις προσευχές τους, οι μαζικές κηδείες στο Nurdağı και την υπόλοιπη νότια Τουρκία γιορτάζονται σε εξωτερικούς χώρους.
«Έχω χάσει το μέτρημα των σορών που έχουμε θάψει από τη Δευτέρα», είπε ο Güneş. «Φτιάξαμε μια επέκταση στο νεκροταφείο. Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι κάτω από τα συντρίμμια. Θάβουμε τα πτώματα ακόμη και αργά το βράδυ με τη βοήθεια πολιτών που έρχονται να μας βοηθήσουν».
Βρίσκουν ανθρώπους διαμελισμένους
Εν αναμονή της άφιξης των ιατροδικαστών και των εισαγγελέων, οι κάτοικοι ορισμένων πόλεων της Τουρκίας έχουν στοιβάσει πτώματα σε γήπεδα ή σε χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων, προκειμένου να δώσουν στους συγγενείς την ευκαιρία να αναγνωρίσουν γρήγορα τα αγαπημένα τους πρόσωπα πριν τους χορηγηθεί πιστοποιητικό θανάτου.
Στο Kahramanmaraş, οι υπάλληλοι έκτακτης ανάγκης συνέχισαν να χτενίζουν τα συντρίμμια, βρίσκοντας συχνά μόνο μέρη του σώματος. Μια υπάλληλος έκτακτης ανάγκης περιέγραψε πώς προσπάθησε να αναγνωρίσει ένα κομμένο χέρι, δείχνοντάς το στις οικογένειες των πενθούντων με την ελπίδα να χρησιμοποιήσει το χρώμα του εναπομείναντος βερνικιού νυχιών για να βάλει ένα όνομα στον νεκρό.
«Εδώ ζούσα», είπε ο Sadi Uçar, δείχνοντας το κατεστραμμένο σπίτι του. «Ήταν ένα καινούργιο διαμέρισμα. Μόλις αγοράσαμε αυτές τις δύο μονάδες πριν από μερικές εβδομάδες. Ένα για την οικογένεια και τα παιδιά μου, ένα για τον πατέρα και τη μητέρα μου. Η μητέρα και ο πατέρας μου έμεναν δύο κτίρια μακριά. Υποτίθεται ότι θα μετακόμιζαν στον επάνω όροφο αυτή την εβδομάδα. Βάλαμε τις κουρτίνες με τη μητέρα μου πριν από λίγες μέρες. Μετά τον σεισμό, το σπίτι της μαμάς και του μπαμπά μου κατέρρευσε».
Τούς ξέθαψα από τα ερείπια με τα χέρια μου για να τους ξαναθάψω
Και πρόσθεσε: «Έσκαψα τα ερείπια με τα χέρια μου και έβγαλα τη μητέρα και τον πατέρα μου. Μετά, έπρεπε να τα θάψω και με τα χέρια μου».
Στην περιοχή Αφρίν στη βορειοανατολική Συρία, επεκτάθηκε ένα νεκροταφείο με αυτοσχέδιους ομαδικούς τάφους. Στη νότια τουρκική πόλη Osmaniye, ένα νεκροταφείο τελείωσε, ενώ έξω από το Kahramanmaras, κοντά στο επίκεντρο του σεισμού, ένα αυτοσχέδιο νεκροταφείο ξεχείλισε με τόσα πτώματα που ξύλινες σανίδες και τσιμεντόλιθοι που συγκεντρώθηκαν από τα συντρίμμια έπρεπε να χρησιμεύσουν ως επιτύμβιες στήλες.
Στο Jinderes, στη βορειοδυτική Συρία, μια πόλη γεμάτη ανθρώπους που εκτοπίστηκαν από μια δεκαετία εμφυλίου πολέμου, πρόσφυγες που είχαν επιζήσει από βομβαρδισμούς και επιθέσεις με χημικά αέρια είχαν τρέξει ξανά για να σώσουν τη ζωή τους καθώς κατέρρευσαν κτίρια.
Όταν ο πρώτος σεισμός χτύπησε τα ξημερώματα της Δευτέρας, ο Abu Majed al-Shaar ξύπνησε καθώς το έδαφος σείστηκε βίαια, χτυπώντας το κεφάλι του στον τοίχο. Άρπαξε όσα παιδιά του έβρισκε και κατέβηκε τρέχοντας τις σκάλες στο δρόμο.
«Υπήρχαν κάποιοι άνθρωποι στους οποίους δεν μπορούσα να πάω», είπε. «Υπάρχουν μόνο δύο επιζώντες από την ευρύτερη οικογένειά μας. Χάσαμε πολλά μέλη της οικογένειας».
Η φυγή από το Jindires στον απόηχο του σεισμού έφερε οδυνηρές μνήμες από την εκκένωση της οικογένειας από την πόλη της στην ανατολική Γούτα, ένα προάστιο της Δαμασκού που καταστράφηκε από αεροπορικές επιδρομές της συριακής κυβέρνησης και μια παρατεταμένη πολιορκία.