Έρευνα-κόλαφος για την ακρίβεια, την ώρα , κατά την οποία Κυβέρνηση και αρμόδιοι υπουργοί διαφημίζουν τα φθηνά «καλάθια της νοικοκυράς», την επιδοματική πολιτική με τα ψίχουλα που μοιράζουν στους πολίτες και σε ορισμένες κατηγορίες συνταξιούχων.
1. Περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά (52,4%) αναφέρουν ότι το μηνιαίο εισόδημα φθάνει μέχρι τις 18 του μήνα εξαιτίας της ακρίβειας σε ενέργεια και είδη διατροφής.
2. Περισσότερα από τα μισά νοικοκυριά (51,9%) εκτιμούν ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί το 2023.
3. Πάνω από έξι στα δέκα νοικοκυριά δηλώνουν ότι το καλάθι του νοικοκυριού δεν έχει συμβάλει στην αποκλιμάκωση των τιμών
4. Τέλος, το 51,1% εκτιμά ότι η αντιμετώπιση της ακρίβειας πρέπει να γίνει με αύξηση των μισθών και των συντάξεων, ενώ το 28,6% ζητά μείωση φόρων και τελών στα καύσιμα.
Η έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ καταγράφει ακόμη διεύρυνση των ανισοτήτων, καθώς, το 30% των νοικοκυριών με εισόδημα έως 30.000 ευρώ δήλωσε ότι το εισόδημα μειώθηκε το 2022, έναντι 11% που δήλωσε ότι αυξήθηκε και 58,9% που δήλωσε ότι έμεινε το ίδιο.
Αντιθέτως, για τα νοικοκυριά με εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ, το 22,7% δηλώνει ότι το εισόδημά του αυξήθηκε , έναντι 16,7% που δήλωσε πως το εισόδημά του μειώθηκε και 60,6% που δήλωσε ότι παρέμεινε σταθερό.
Μισθοί και συντάξεις οι κύριες πηγές εισοδήματος
Ο μισθός και η σύνταξη αποτελούν την κύρια πηγή εισοδήματος για τη συντριπτική πλειονότητα των ελληνικών νοικοκυριών. Το 44,2% δήλωσε ως κύρια πηγή εισοδήματος τον μισθό, το 44,1% των νοικοκυριών δήλωσε ως κύρια πηγή εισοδήματος τη σύνταξη και το 6% δήλωσε ως κύρια πηγή τα έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
8 στα 10 νοικοκυριά αδυνατούν να αποταμιεύσουν
Σταθερά συντριπτικό και μάλιστα αυξημένο παραμένει το ποσοστό των νοικοκυριών που αδυνατούν να αποταμιεύσουν. Συγκεκριμένα, πάνω από 8 στα 10 νοικοκυριά (85,3%) δήλωσαν ότι δεν καταφέρνουν να αποταμιεύσουν.
6 στους 10 κάνουν περικοπές για να καλύψουν τα αναγκαία
Ενδεικτικό των δυσκολιών που αντιμετωπίζει μία μερίδα πληθυσμού είναι ακόμη πως το 11,9% των νοικοκυριών δήλωσε ότι τα εισοδήματά του δεν επαρκούν για να καλύψουν ούτε τις βασικές του ανάγκες, εύρημα που καταδεικνύει πως ένα υψηλό ποσοστό νοικοκυριών διαβιοί σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Σχεδόν 6 στα 10 νοικοκυριά (57,3%) δήλωσαν πως χρειάζεται να κάνουν περικοπές για να καλύψουν τα αναγκαία, ποσοστό σημαντικά αυξημένο σε σχέση τόσο με την έρευνα του 2021 (42,3%) όσο και με τις έρευνες του 2020 (47,9%) και του 2019 (48,7%).
Από την άλλη μεριά, το 24,7% των νοικοκυριών δήλωσε ότι τα καταφέρνει χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες, ποσοστό που είναι σημαντικά μειωμένο σε σχέση με τις προηγούμενες έρευνες του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ για τα έτη 2021, 2020 και 2019. Τέλος, μόλις το 6% των νοικοκυριών δήλωσε ότι ζει άνετα.
Περίπου 4 στα 10 νοικοκυριά (39,5%) περιόρισαν τις δαπάνες τους για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά κ.λπ.). Το 37,9% περιόρισε τις δαπάνες για ένδυση-υπόδηση, ενώ το 35,6% των νοικοκυριών ξόδεψε λιγότερα για ταξίδια.
Από την άλλη μεριά, καταγράφεται εκτίναξη του ποσοστού των νοικοκυριών που αύξησαν τις δαπάνες τους για την κάλυψη βασικών αναγκών. Ειδικότερα, το 73,7% των νοικοκυριών αύξησε τις δαπάνες του για λογαριασμούς σπιτιού, το 64,8%, για είδη διατροφής το 60,7% για θέρμανση και το 51% για μετακινήσεις.
Επιπλέον, βάσει της έρευνας, πάνω από 1 στα 3 (36,3%) νοικοκυριά καθυστέρησαν να αναζητήσουν την κατάλληλη θεραπεία για κάποιο ιατρικό πρόβλημα, 1 στα 4 (25,6%) καθυστερεί να πληρώσει το ηλεκτρικό ρεύμα και το 18,8% καθυστερεί την πληρωμή λογαριασμών θέρμανσης.
Απαισιόδοξο το 52% για το 2023
Απαισιόδοξες είναι στο μεταξύ οι εκτιμήσεις των νοικοκυριών για το 2023. Συγκεκριμένα, πάνω από 1 στα 2 νοικοκυριά (51,9%) εκτιμούν ότι το 2023 θα χειροτερέψει οικονομική τους κατάσταση, έναντι μόλις του 15,4% που εκτιμά ότι θα βελτιωθεί και του 29,3% που εκτιμά ότι θα παραμείνει η ίδια.
Η απαισιοδοξία που εκδηλώνουν τα νοικοκυριά ως προς τη μελλοντική οικονομική τους κατάσταση φαίνεται ότι τροφοδοτείται κυρίως από την ακρίβεια, καθώς στο ερώτημα εάν η αύξηση των τιμών έχει επηρεάσει τα νοικοκυριά των ερωτώμενων σε βαθμό να αναγκαστούν να μειώσουν δαπάνες για βασικές ανάγκες το 56,7% απάντησε «πολύ», το 28,4% «λίγο» ενώ το 14,8% απάντησε πως δεν το έχει επηρεάσει.
Λογαριασμοί ρεύματος και τρόφιμα τα μεγαλύτερα «βαρίδια»
Οι αυξήσεις των τιμών τόσο της ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και των ειδών διατροφής αποτελούν για σχεδόν 6 στα 10 νοικοκυριά τις κατηγορίες που έχουν τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημά τους και ακολουθούν οι αυξήσεις στη βενζίνη (28,5%) και στο πετρέλαιο θέρμανσης (23,2%).