1.Η πτώση στις τιμές των κατοικιών σε πολλές μεγάλες αγορές (ασφαλώς όχι στην Ελλάδα) θα συνεχιστούν και φέτος, όπως προκύπτει από παγκόσμια δημοσκόπηση του Reuters στην οποία μετείχαν αναλυτές ακινήτων, που είτε προέβλεψαν ελαφρώς πιο απότομες πτώσεις είτε κράτησαν σταθερή την άποψή τους σε σχέση με πριν από τρεις μήνες.
Όπως επισημαίνεται, στο προσκήνιο μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη πτώση, καθώς οι προβλέψεις αυτές συγκεντρώθηκαν πριν από τις δηλώσεις στελεχών της Federal Reserve αυτή την εβδομάδα (μεταξύ των οποίων και ο επικεφαλής της Τζερόμ Πάουελ), σύμφωνα με τις οποίες τα επιτόκια των ΗΠΑ πιθανότατα θα ανέβουν υψηλότερα και θα παραμείνουν υψηλά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.
Τα αυξανόμενα επιτόκια στεγαστικών δανείων καθώς οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν το κόστος δανεισμού αναφοράς για να περιορίσουν τον πληθωρισμό και η ιστορική έκρηξη των τιμών των κατοικιών κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID είχε ως αποτέλεσμα η απόκτηση ενός σπιτιού είναι ακόμα πιο μακρινό όνειρο κυρίως για τους νέους.
2.Αυτές τις μέρες, στις αναπτυγμένες οικονομίες του κόσμου το θέμα συζήτησης είναι και πάλι η αγορά ακινήτων. Και το κυρίαρχο ερώτημα είναι το αν μπορεί ένα ξαφνικό κραχ σε αυτόν τον κλάδο να συμπαρασύρει τον πλανήτη σε μια νέα κρίση, όπως έγινε το 2008. Οι πρώτες ρωγμές, λένε οι αναλυτές, έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στους τοίχους της αγοράς των επαγγελματικών ακινήτων, χωρίς όμως να επηρεάζουν άμεσα και τον τομέα των στεγαστικών ακινήτων.
Στην Ελλάδα, τώρα, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά, καθώς συντηρείται ένα κλίμα ευφορίας σε ό,τι αφορά την αγορά ακινήτων. Και αυτό αποδίδεται σε μια σειρά παραγόντων που συντηρούν το θετικό κλίμα, κάτι που καταδεικνύεται αφενός από τις προετοιμασίες πολλών εταιρειών να διαβούν το κατώφλι του Χρηματιστηρίου και αφετέρου από τη συνεχιζόμενη όρεξη για εξαγορές ακινήτων, του αναπτυσσόμενου τουριστικού ρεύματος και των Golden Visa. Ακόμη, η χώρα μας αποτελεί πόλο έλξης ως η κοντινότερη της Ασίας στην Ευρώπη για αγοραστές από την Κίνα και τελευταία και από την Ινδία.
Μπορούν αυτές οι ρωγμές να οδηγήσουν τον κλάδο σε κατάρρευση; Γιατί ανησυχούν φορείς και αναλυτές σε ΗΠΑ και Ευρώπη; Και γιατί στην Ελλάδα το κλίμα είναι εντελώς διαφορετικό;
«Ρωγμές» στους ουρανοξύστες
Αυτή τη φορά, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά απ' ό,τι ήταν το 2008. Τότε, η κρίση των ενυπόθηκων δανείων υποδαύλισε τη στεγαστική πίστη, έφερε κραχ στην αγορά ακινήτων των ΗΠΑ και λειτούργησε σαν βόμβα στα θεμέλια των τραπεζών και εν συνεχεία των οικονομιών. Σήμερα, είναι οι τράπεζες που απειλούν την ευστάθεια του κλάδου του real estate.
Ναι, στις Ηνωμένες Πολιτείες πάνε δύο τρίμηνα τώρα που η στεγαστική πίστη «ρετάρει», αλλά δεν είναι αυτό το κομμάτι για το οποίο ανησυχούν οι αναλυτές ότι μας δείχνει πως ο κύκλος έχει ξεκινήσει. Το κομμάτι της ανησυχίας, τόσο για τις ΗΠΑ όσο και για τη Γηραιά Ηπειρο (και για άλλες περιοχές του κόσμου, φυσικά), είναι αυτό του λεγόμενου εμπορικού real estate. Και ακόμα πιο συγκεκριμένα, για τα πανάκριβα, υπερπολυτελή ακίνητα που στεγάζουν (ή ανήκουν σε) τραπεζικούς κολοσσούς.
Το κακό σενάριο, εξηγούν αναλυτές, θέλει τα πολυτελή επαγγελματικά ακίνητα και δη αυτά που χρησιμοποιούνται από μεγάλους τραπεζικούς ομίλους να βρίσκονται υπό πίεση. Ακριβώς επειδή ο τραπεζικός κλάδος βρίσκεται υπό πίεση αυτό το διάστημα (μετά τις καταρρεύσεις τραπεζών όπως η SVB στις ΗΠΑ και η κρίση στην Credit Suisse και την Deutsche Bank στην Ευρώπη), τα συγκεκριμένα ακίνητα (ουρανοξύστες, συγκροτήματα κτιρίων κ.ά.), τα οποία είναι ήδη υπερτιμολογημένα, βαρύνονται με δανεισμό.