Τα Ζαγοροχώρια είναι σκορπισμένα ανάμεσα σε καταπράσινα βουνά από πεύκα και έλατα και είναι χτισμένα σε υψόμετρο από 500 έως 2.500 μέτρα που είναι και η ψηλότερη κορυφή της οροσειράς Τύμφη, η Γκαμήλα.
Για περιβαλλοντική βλάβη στον παραδοσιακό οικισμό Μεγάλο Πάπιγκο, στα Ζαγοροχώρια και εντός της προστατευόμενης περιοχής -και υποψήφιας για ένταξη στην UNESCO- του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, η οποία δεν μπορεί πλέον να αποκατασταθεί, τουλάχιστον στο σύνολό της, ακόμα κι αν το δικαστήριο τις δικαιώσει, κάνουν λόγο περιβαλλοντικές οργανώσεις στο ethnos.gr, με αφορμή το έργο κατασκευής δύο κατοικιών, συνολικού εμβαδού 700 τετραγωνικών μέτρων.
Αν και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις «Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης», «Καλλιστώ» και «Ροή» προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας τον περασμένο φθινόπωρο, προκειμένου η ανοικοδόμηση να μην προχωρήσει και ορίστηκε δικάσιμος για το Νοέμβριο του 2022, μέχρι σήμερα έχουν δοθεί πέντε αναβολές στην υπόθεση, ακόμα και για ασήμαντες αφορμές σύμφωνα με το διευθυντή της «Καλλιστώ», Σπύρο Ψαρούδα.
Ζαγοροχώρια
Το αποτέλεσμα είναι μέχρι σήμερα η ανοικοδόμηση των δύο κατοικιών να προχωράει κανονικά, αφού το δικαστήριο έχει απορρίψει και τα ασφαλιστικά μέτρα που κατέθεσαν οι τρεις περιβαλλοντικές οργανώσεις, ζητώντας να σταματήσουν οι εργασίες. Τελικά η δίκη ορίστηκε για τις 27 Σεπτεμβρίου 2023 και όπως αναφέρει ο κ. Ψαρούδας, μέχρι τότε κατά πάσα πιθανότητα το έργο θα έχει ολοκληρωθεί.
«Μετά τις πέντε αναβολές στη δίκη για κάποιους ουσιαστικούς αλλά και για άλλους ασήμαντους λόγους, θα ζητήσουμε εκ νέου ασφαλιστικά μέτρα, ώστε να σταματήσουν οι εργασίες μέχρι να γίνει η δίκη τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Το έργο τελειώνει και όταν υπάρχει τετελεσμένο, είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει κάτι. Δυστυχώς, η περιβαλλοντική ζημιά έχει γίνει και πλέον δεν μπορούμε να την αναστρέψουμε. Τα κτίρια περιλαμβάνουν και υπόσκαφο για τη διαμόρφωση υπογείων, το οποίο καταστρέφει ανεπιστρεπτί τα χαρακτηριστικά της προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου», τονίζει ο κ. Ψαρούδας.
Έγινε διεύρυνση των ορίων του οικισμού
Σύμφωνα με τον ίδιο, προκειμένου να καθοριστούν οι δασικοί χάρτες σε ολόκληρη τη χώρα, πριν από λίγα χρόνια κατατέθηκαν από τον Δήμο Ζαγορίου στο Εθνικό Κτηματολόγιο τα όρια του παραδοσιακού οικισμού Μεγάλο Πάπιγκο, τα οποία, όμως, ήταν διευρυμένα σε σύγκριση με αυτά που καθορίστηκαν με προεδρικό διάταγμα και με απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας πριν από περίπου τρεις δεκαετίες.
Πάνω σε αυτά τα νέα διευρυμένα όρια στηρίχθηκε η πολεοδομία του Δήμου Ιωαννιτών και εξέδωσε την άδεια για την ανοικοδόμηση των δύο κατοικιών.
Ζαγοροχώρια
«Με βάση το ισχύων προεδρικό διάταγμα, τα όρια του παραδοσιακού οικισμού Μεγάλο Πάπιγκο βρίσκονται στο παλαιό νεκροταφείο του χωριού. Οι κατοικίες αναγείρονται εκτός των ορίων του οικισμού που ορίζει το προεδρικό διάταγμα και εντός της προστατευόμενης περιοχής του εθνικού πάρκου, όπου απαγορεύεται οποιαδήποτε δραστηριότητα, ακόμα και η διάνοιξη δρόμου, που δε συνάδει με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας του φυσικού περιβάλλοντος.
Μόνο κάποια μαντριά επιτρέπονται αλλά και αυτά σιγά-σιγά απομακρύνονται. Ξεκινήσαμε τις καταγγελίες για τη διεύρυνση των ορίων, αλλά, δυστυχώς, αντιμετωπίσαμε ένα τοίχος σιωπής από όλους τους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Σε κάποιες περιπτώσεις πήραμε ανυπόστατες απαντήσεις ή ακόμα και εκτός των επιτρεπόμενων ορίων. Οποιαδήποτε αλλαγή στα όρια κάποιου παραδοσιακού οικισμού γίνεται μόνο με την έκδοση προεδρικού διατάγματος και αφού έχει περάσει από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Θεωρούμε ότι κακώς εκδόθηκε η άδεια από την πολεοδομία για την ανέγερση των κτισμάτων», τονίζει ο κ. Ψαρούδας.
Διανοίχθηκαν δρόμοι
Κατά τον ίδιο, παράνομη περιβαλλοντικά πράξη αποτελεί και το γεγονός ότι διανοίχθηκαν δρόμοι εντός της προστατευόμενης περιοχής με απόφαση της Περιφέρειας Ηπείρου, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι οικοδομικές εργασίες, χωρίς να το γνωρίζει και να δώσει κάποια άδεια γι' αυτό ο αρμόδιος φορέας, η Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου.
«Αρχικά η Μονάδα Διαχείρισης διαπίστωσε το άνοιγμα του πρώτου δρόμου και μάς διαβεβαίωσε ότι κακώς αυτός διανοίχθηκε, αφού η Περιφέρεια Ηπείρου δε ζήτησε άδεια από τη Μονάδα. Κάναμε παρέμβαση στην εισαγγελία και σταμάτησε να χρησιμοποιείται αυτός ο δρόμος. Όμως, άρχισαν να χρησιμοποιούν έναν άλλον δρόμο, στη νότια πλευρά και πάλι χωρίς να δοθεί άδεια από τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου. Απευθυνθήκαμε στη δασική υπηρεσία, η οποία αρνήθηκε να παρέμβει αλλά και στην αστυνομία που δήλωσε αναρμόδια. Δυστυχώς, δεν είχαμε κανένα αποτέλεσμα», υποστηρίζει ο κ. Ψαρούδας.