1. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης):
Η τριήμερη συζήτηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, των προγραμματικών δηλώσεων της Κυβέρνησης νομίζω ότι σηματοδότησε έναν πρώτο διάλογο σε επίπεδο Κοινοβουλίου γύρω από τις προτεραιότητες της χώρας την επόμενη τετραετία.
Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, θέλω να συγκρατήσω, κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καταρχάς, το ήπιο κλίμα μέσα στο οποίο έγινε αυτή η συζήτηση και εύχομαι αυτό το κλίμα, ασχέτως των διαφωνιών μας, να μπορεί να διατηρηθεί, να μην είναι απλά μια φωτοβολίδα της στιγμής, ίσως υπό την επήρεια του εκλογικού αποτελέσματος. Γιατί αυτό το κλίμα πιστεύω ότι εκφράζει και το μήνυμα της ενότητας και της υπευθυνότητας που εξέπεμψαν οι πολίτες στις εκλογές. Θέλω και πάλι να ελπίζω ότι το μήνυμα αυτό έχει φτάσει και στο Κοινοβούλιο.
Το αίτημα της κάλπης, ωστόσο, εκτός από καλή κοινοβουλευτική διαγωγή, ζητά και αποτελεσματικότητα. Και εδώ οφείλω να ομολογήσω ότι ο λόγος της Αντιπολίτευσης συνολικά δεν είχε ούτε πειστικά επιχειρήματα που να αμφισβητούν τις κυβερνητικές πολιτικές ούτε και θετικές παρατηρήσεις που να τις βελτιώνουν. Γιατί, όπως ακούσατε και όπως αναλύθηκε και από τους Βουλευτές μας και από τους Υπουργούς, από την πλευρά της Πλειοψηφίας, της Νέας Δημοκρατίας, κατατέθηκε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, το οποίο ολοκληρωμένο σχέδιο παρουσιάστηκε σε μεγάλη λεπτομέρεια και είναι ένα σχέδιο δυναμικού, πολυδύναμου εκσυγχρονισμού της χώρας.
Από την άλλη πλευρά, δυστυχώς το ακούσαμε και σήμερα στις δευτερολογίες, οι πολιτικοί Αρχηγοί περιορίστηκαν σε επανάληψη συνθημάτων, τα οποία ήδη είχαν εξαντληθεί προεκλογικά. Όμως, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι εκλογές του Ιουνίου και του Μαΐου έδειξαν ότι η Ελλάδα έχει περάσει πια σε μια άλλη εποχή, σε μια εποχή των μεγάλων αλλαγών. Μακάρι, αυτές οι μεγάλες αλλαγές να μπορούν να συνοδεύονται και από μεγάλες συναινέσεις. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η εντολή, την οποία έχει πάρει η κυβερνητική Πλειοψηφία, είναι να προχωρήσει γρήγορα και τολμηρά στην υλοποίηση αυτών των αλλαγών.
2......Επαναλαμβάνω, λοιπόν, ότι όσο παρακολουθούσα τη συζήτηση, δεν άκουσα από τα άλλα κόμματα σοβαρό αντίλογο. Για παράδειγμα, άκουσα με ενδιαφέρον τον κ. Ανδρουλάκη να λέει ότι συμφωνεί ουσιαστικά με τον ορισμό τον οποίο έδωσα και εγώ για τον πολυδύναμο εκσυγχρονισμό, ο οποίος δεν είναι άλλος από τη γρήγορη σύγκλιση με την Ευρώπη σε όλα τα επίπεδα, να γίνουμε πραγματικά μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα.
Τη στιγμή, λοιπόν, που συμφωνούμε ότι αυτός πρέπει να είναι ο στόχος μας, ας έρθουμε να συμφωνήσουμε και ποιοι είναι οι δείκτες εκείνοι τους οποίους πρέπει να μπορούμε να παρατηρούμε, για να δούμε εάν πετυχαίνουμε αυτόν τον στόχο μας. Διότι, εάν μιλάμε για σύγκλιση, κύριε Ανδρουλάκη, η πρώτη σύγκλιση, την οποία πρέπει να πετύχουμε, η οικονομική ως προς το μέσο διαθέσιμο εισόδημα, είναι προϊόν ενός γρήγορου ρυθμού ανάπτυξης, ο οποίος πρέπει να είναι πολύ πιο γρήγορος από τον μέσο ευρωπαϊκό ρυθμό, προκειμένου να μπορούμε να πετύχουμε αυτή τη σύγκλιση.
Πετυχαίνουμε, λοιπόν, αυτούς τους γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης τα τελευταία χρόνια; Αναμφισβήτητα, ναι. Αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Άρα, ναι, κάνουμε τα πρώτα βήματα, για να μπορούμε να πετύχουμε αυτήν την ευρωπαϊκή σύγκλιση.
Εάν μιλάμε, παραδείγματος χάριν, για ένα θέμα για το οποίο σας έχω ακούσει πολλές φορές να μιλάτε και το οποίο προφανώς αποτελεί και επίκεντρο της δικής μας συζήτησης, είναι η «πράσινη» μετάβαση και πώς θα την κάνουμε πράξη. Σήμερα η χώρα μας είναι ήδη πρωταγωνίστρια στην «πράσινη» μετάβαση με 12 γιγαβάτ εγκατεστημένη ισχύ από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και με πολύ γρήγορους ρυθμούς αδειοδότησης και εγκατάστασης ΑΠΕ, όχι μόνο μεγάλης δυναμικής, αλλά και μικρής δυναμικής.
Παραδείγματος χάριν, τα φωτοβολταϊκά στη στέγη με επιδοτούμενη μπαταρία είναι ακριβώς ένα τέτοιο παράδειγμα του πώς οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να αξιοποιηθούν, όχι μόνο για την παραγωγή ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα, αλλά για να μπορέσουμε να μειώσουμε το κόστος παραγωγής ενέργειας για το κάθε ελληνικό νοικοκυριό και αύριο θα ακολουθήσουν τέτοια προγράμματα και για τους αγρότες μας και για τους επιχειρηματίες μας.
Όλα αυτά, λοιπόν, είναι ενδείξεις προόδου και ενδείξεις σύγκλισης.
Να μιλήσουμε και για το κράτος δικαίου, για το οποίο έχει γίνει πολλή συζήτηση. Ποιος είναι ο τελικός κριτής της προόδου μιας ευρωπαϊκής χώρας σε θέματα που αφορούν το κράτος δικαίου; Εγώ δεν έκρυψα ποτέ τις όποιες αδυναμίες και τα όποια προβλήματα παρουσιάστηκαν την περασμένη τετραετία, αλλά ο τελικός κριτής στα θέματα του κράτους δικαίου είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την ετήσια έκθεση περί κράτους δικαίου. Αυτό είναι το σημείο αναφοράς, το οποίο κοιτούν και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί. Στην τελευταία έκθεση, λοιπόν, θα παρατηρήσατε ότι παρά τις δυσκολίες, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος.
Όλα αυτά, λοιπόν, πρέπει να μπορούμε τουλάχιστον να τα γνωρίζουμε, έτσι ώστε εάν συμφωνούμε στον στόχο, να μπορούμε να συμφωνούμε και πότε πετυχαίνουμε αυτή την πρόοδο και να μην αναλωνόμαστε σε συνθήματα, τα οποία και ξύλινα ακούγονται, αλλά -επιτρέψτε μου- στερούνται και κάθε ουσιαστικής τεκμηρίωσης.
3...Σας άκουσα σήμερα -και το σημείωσα- να μιλάτε για την ανάγκη να κατασκευάσουμε εκατόν πενήντα χιλιάδες κοινωνικές κατοικίες. Μάλιστα, εκατόν πενήντα χιλιάδες κοινωνικές κατοικίες. Επειδή είστε και πολιτικός μηχανικός, με πόσο κόστος το μέτρο; Πόσο να βάλουμε; Να βάλουμε 1.000 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο; Να βάλουμε 1.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο; Εάν βάλω 1.000 ευρώ είναι 15 δισεκατομμύρια ευρώ. Εάν βάλω 1.500 ευρώ είναι 22,5 δισεκατομμύρια.
Μα, είναι σοβαρές κουβέντες αυτές;
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ (Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής): Δεν είπαμε...
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ (Πρόεδρος της Κυβέρνησης): Ξέρετε, εδώ δεν είναι Ευρωβουλή. Εδώ υπάρχει και περισσότερος χρόνος και θα υποστείτε τη βάσανο της αντιπαράθεσης των επιχειρημάτων.
Θα το ξαναπώ: Εμείς αναζητούμε τεκμηριωμένες, κοστολογημένες προτάσεις. Θα δείτε στην πορεία αυτής της κυβερνητικής θητείας ότι αυτή η Κυβέρνηση, όπως το έκανε και στο παρελθόν, αν υπάρχουν μέσα από τον κοινοβουλευτικό διάλογο -τον οποίον εμείς προήγαμε με πολύ μεγάλη συστηματικότητα- προτάσεις τις οποίες μπορούμε να ενσωματώσουμε στα νομοθετήματά μας, δεν θα διστάσουμε να το κάνουμε. Το κάναμε εκτεταμένα την προηγούμενη τετραετία. Αρκεί -το τονίζω- οι προτάσεις αυτές να είναι ώριμες, να είναι επεξεργασμένες, να είναι κοστολογημένες και να μην είναι φωτοβολίδες του αέρα.
Τώρα για την Αξιωματική Αντιπολίτευση δεν έχω πολλά πράγματα να πω, κύριε Φάμελλε, παρά μόνο ότι μου έκανε πολλή εντύπωση το γεγονός ότι σήμερα ακόμα ήρθατε και μας είπατε ακριβώς τα ίδια πράγματα τα οποία λέγατε πριν από τρεις μήνες: ακρίβεια Μητσοτάκη, ρεκόρ θανάτων στην πανδημία, εμφυλιοπολεμικό κράτος της ΕΡΕ. Σας διέφυγε κάτι: Έγιναν εκλογές. Δύο εκλογές. Πήραμε 41% και πήγατε στο 17. Στο 17 πήγατε. Με αυτόν τον λόγο....
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Καταλαβαίνω τη σύγχυση και την αναζήτηση προσανατολισμού, αλλά επιτέλους. Επιτέλους. Σας το είχα πει και το είχα πει και στον κ. Τσίπρα πολλές φορές από αυτό εδώ το Βήμα: Αντιπολιτευόσασταν ένα σκιάχτρο. Ένα σκιάχτρο το οποίο δεν υπήρχε. Το είχατε φτιάξει στο μυαλό σας. Μια κακιά δεξιά παράταξη, η οποία ερχόταν από το παρελθόν, η οποία κατέστρεφε τη χώρα. Και ο ελληνικός λαός έβλεπε κάτι άλλο. Και ο ελληνικός λαός επιβράβευσε αυτή τη Νέα Δημοκρατία και μας έδωσε υψηλότερο ποσοστό από αυτό που πήραμε το 2019.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
Κοιτάξτε, πρώτος εγώ -και το είπα- δεν παρουσίασα μια εικόνα της πατρίδας μας ωραιοποιημένη. Πρώτος εγώ είπα ότι υπάρχουν πολλά δύσκολα μέτωπα τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε και πολλές δύσκολες μάχες τις οποίες πρέπει να κερδίσουμε, αλλά μίλησα ταυτόχρονα και για τις μεγάλες προκλήσεις του μέλλοντος, για την τεχνητή νοημοσύνη, για την κλιματική αλλαγή, για την πολιτική προστασία, για τον «πράσινο» τουρισμό αντίβαρο στον υπερτουρισμό, για τη διπλωματία της αυτοπεποίθησης.
Για όλα αυτά, όπως σας είπα, πειστικά σχόλια δεν άκουσα. Μπορεί αυτό να δηλώνει την ιδεολογική κυριαρχία μίας μόνο παράταξης, στερεί όμως από τον δημόσιο διάλογο τον πλουραλισμό που τον κάνει πιο παραγωγικό. Εύχομαι και ελπίζω τα κόμματα, τουλάχιστον αυτά που θέλουν πραγματικά να εισφέρουν σε αυτήν τη συζήτηση, να βρουν τον βηματισμό τους έτσι ώστε η συζήτηση αυτή, όπως είπα, να γίνει όχι απλά πιο ήπια, αλλά και πιο ουσιαστική.