Ο επί σειρά ετών διευθυντής της βερολινέζικης Φολκσμπίνε (Θέατρο του Λαού) – έρχεται για πρώτη φορά στην Επίδαυρο για να παρουσιάσει τη δική του εκδοχή της Μήδειας, με ένα καστ Ελλήνων ηθοποιών.
Συγκεκριμένα στην παράσταση πρωταγωνιστούν οι: Μαρία Ναυπλιώτου, Ευδοκία Ρουμελιώτη, Στεφανία Γουλιώτη, Σοφία Κόκκαλη, Αγγελική Παπούλια, Νίκος Ψαρράς, Αινείας Τσαμάτης και Νικόλας Χανακούλας.
του Κώστα Ζήση (fragilemag.gr)
«Θα είμαι σαφής από την αρχή: αν ήμουν καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου και του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας, μετά από την παράσταση της Λένας Κιτσοπούλου, της ψευδώς ονομαζόμενης «Σφήκες, του Αριστοφάνη» (ούτε καν διασκευή δεν ήταν), θα είχα υποβάλει την παραίτηση μου για την αδυναμία μου μέσα από τις επιλογές του προγράμματος μου να προστατεύσω όχι μόνο την αξιοπρέπεια του δημόσιου (και χρηματοδοτούμενου από τον ελληνικό λαό) φορέα που έχω επιλεγεί να υπηρετήσω αλλά και την αξιοπρέπεια ολόκληρου του ελληνικού θεάτρου, χώρου (που φαντάζομαι) έχω αγαπήσει και αποφασίσει να αφιερώσω ολόκληρη τη ζωή μου.
Γιατί αυτό που είδαμε, ήταν εξολοκλήρου μια απάτη. Γιατί η επικάλυψη της προοδευτικότητας «δεν είναι σοκολάτα» αλλά άπλετος, ωμός και χυδαίος φασισμός. Είτε ως λόγος, είτε ως σκηνοθετική άποψη η Λένα Κιτσοπούλου, στο όνομα της «ανατροπής», του «ριζοσπαστισμού» και της «επανάστασης» αποπνέει τη δυσωδια της οπισθοδρόμησης, του συντηρητισμού, του εκχυδαϊσμού, βρωμάει φασιστίλα στις απαρχές της.
Με έναν ισοπεδωτικό λόγο, με εξίσου ισοπεδωτικό σκηνικό τσουβάλιασμα, όπου χωράν οι πάντες και τα πάντα και φτύνονται οι πάντες και τα πάντα (εκτός από την υπεράνω θεατρική περσόνα της) και με τον πάντα παραληρηματικό μονόλογό της έχει αυτοχριστεί Φύρερ του ελληνικού θεάτρου.
Όπου θα υποδεικνύει στο κοινό της αν και πότε θα γελάσει, πώς θα πρέπει να φέρεται, να το εγκαλεί όταν δεν της επιτρέπει για παράδειγμα να σφάζει ελάφια επί σκηνής, ή να «γα@@@» αληθινά πουλιά κι όχι ψεύτικους πελεκάνους, με τη δύναμη και την εξουσία του από σκηνής μικροφώνου. Τζάμπα μάγκας δηλαδή... Το αποτέλεσμα πάντα το ίδιο θλιβερό. Μια φιρερίσκα που παραληρεί μονοδιάστατα και εμμονικά σε ένα αλαλάζον κοινό.
Και ας προσπεράσουμε το ιδεολογικό και ό,τι τέλος πάντων πρεσβεύει. Ας μιλήσουμε καθαρά θεατρολογικά, για μια παράσταση που η δραματουργία είχε πάρει οριστικό και αμετάκλητο διαζύγιο. Για την παράσταση, που αντιλαμβανόταν και ο πλέον ανυποψίαστος θεατής, ότι δεν είχε καμία σκηνοθετική οδηγία και σχεδιασμό, ίσως και καμία πρόβα.
Για τους ηθοποιούς, που έπαιζε ο καθένας τη θεατρική περσόνα που έχει χτίσει και που ό,τι και να παίξουν είτε «Τρεις αδερφές» του Τσέχωφ, είτε «Χαρτοπαίχτρα» του Ψαθά, είτε Θέατρο Νο , το ίδιο πράγμα θα παίξουν – δε θέλω να πιστεύω ότι συμβαίνει αυτό γιατί δεν ξέρουν ή δεν μπορούν να παίξουν κάτι άλλο (Νίκος Καραθάνος, Γιάννης Κότσιφας, Ιωάννα Μαυρέα, Πάνος Παπαδόπουλος). Για το θεατρικό «Ρετιρέ» που αναβίωσε το 2023 και μέσα στην Επίδαυρο, με φωνές, τσιρίδες (ανυπόφορος ο Θοδωρής Σκυφτούλης ως αρσενική «Κατερίνα»), αστειάκια και καφρίλες. Για τις επί της Ορχήστρας δολοφονίες ως αστειάκι.
Για το απολύτως κακοποιητικό θέατρο, που όσο και αν «δήθεν» το στηλιτεύει, τόσο απλά και φυσικά το εργαλειοποιεί ως πρακτική. Για την πλακίτσα καφενείου που έχει βαφτίσει σάτιρα. Για την τρικυμία εν κρανίω σε ιδέες, σκέψεις και ίντριγκες για το πώς θα «σοκάρει» ως αυτοσκοπό. Για το αδικαιολόγητο πηγαινέλα του θιάσου εδώ κι εκεί. Για το θράσος ανενόχλητη να καταχραστεί τον τίτλο αρχαίου δράματος για να εξαπατήσει ( με τις ευλογίες τονίζω του Εθνικού Θεάτρου και του ΚΘΒΕ) και να παρουσιάσει το ίδιο σχιζοφρενικό, στερεμένο και ιδεοληπτικό της παραλήρημα που παρουσιάζει τόσα χρόνια, το ίδιο και το ίδιο και το ίδιο, με τις ιδιες πλαστικές καρέκλες, τον ίδιο πίθηκο, τα ίδια ρούχα, την ίδια κιτς -ως άποψη- αισθητική.
Και έρχομαι με απορία να αναρωτηθώ αν και τι είδους «γραμμάτια» ξεπληρώνουν οι διοικήσεις του Εθνικού Θεάτρου (είναι η δεύτερη ανάθεση που κάνει στην ίδια ομάδα στην ίδια θεατρική περίοδο) και του ΚΘΒΕ, σε αυτό το παρεάκι, αγαπημένο των ιδρυμάτων για προφανείς λόγους που δεν απασχολούν το παρόν κείμενο, που βεβαίως γράφει ιστορία κατά το ρηθέν, αλλά που θα τολμήσω να πω πως έχει χαρακτηριστικά «συμμορίας» που λυμαίνεται το θέατρο και τον κρατικό κορβανά. Γιατί αν τα κρατικά μας θέατρα αποζητούν εισπρακτική επιτυχία θα ήταν πιο συνεπές να αναθέσουν έναν Αριστοφάνη στον Μάρκο Σεφερλή. Που και πιο τίμιος είναι απέναντι σε ένα θέατρο που έχει ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτό της Κιτσοπούλου και βεβαίως είναι εξασφαλισμένη εισπρακτική επιτυχία . Γιατί χτες στη μισογεμάτη Επίδαυρο, ο κόσμος εγκατέλειπε αηδιασμένος.
Βεβαίως, η Λένα Κιτσοπούλου, όπως άλλωστε και το θεατρικό alter ego της δηλώνει ανοιχτά, έχει κάθε δικαίωμα να ξετυλίγει την τέχνη της, όσο αυτή χρηματοδοτείται πλουσιοπάροχα. Βεβαίως και εμείς έχουμε κάθε δικαίωμα να καταθέτουμε τη δική μας άποψη, παρόλη την απαξίωση της Αδολφίσκας «να την βάλουμε στον κ@@@ μας»
Πραγματικά όμως θα θελα να ρωτήσω ανοιχτά, πόσο ευχαριστημένες και υπερήφανες είναι οι διοικήσεις των κρατικών μας θεάτρων μετά τον χτεσινό διασυρμό ολόκληρου του ελληνικού θεάτρου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, ενός διασυρμού που συντελέστηκε (τρίτη φορά το επαναλαμβάνω) με τις ευλογίες τους.
Υγ Η Νεφέλη Μαϊστράλη, ο Αλέξανδρος Ζουριδάκης και ο Θάνος Μπίρκος, αυτά τα παιδιά, τι δουλειά είχαν να ενταχθούν (και να ταυτιστούν) σε αυτό το σκηνικό ασκέρι;